1 以色列王大衛ê kiáⁿ所羅門ê箴言。
2 Beh hō͘人會曉得智慧kap教示，
明白通達ê話；
3 Hō͘人受教示，會用智慧辦tāi-chì，
用公義、判斷、正直；
4 Hō͘戇直ê人有靈竅，
Hō͘少年人有知識kap計畫；
5 Hō͘智慧ê人聽見，加添學問；
Hō͘聰明ê人得tio̍h真ê見識；
6 Hō͘人明白箴言kap所出ê猜。
7 敬畏耶和華是知識ê根本；
愚戇ê人藐視智慧kap教示。
8 我ê kiáⁿ，tio̍h聽你ê老父ê教督；
M̄-thang棄sak你ê老母ê教示。
9 因為這beh做你頭殼頂ê súi帽，
你ê頷頸ê金鍊。
10 我ê kiáⁿ，pháiⁿ人若引誘你，
你m̄-thang趁伊。
11 In若講，你kap阮去，
咱來bih-teh 刣人，
無因端當等無罪ê人，
12 咱親像陰府kā in活活吞落去：
In親像陷落坑ê人，hō͘咱做一下吞落去；
13 咱beh得tio̍h ta̍k樣ê寶物，
用所搶ê，囤滿咱ê厝；
14 你來入阮ê黨，大家有公共ê銀袋。
15 我ê kiáⁿ，莫得kap in同行，
約束你ê腳莫得踏in ê路。
16 因為in ê腳走去行pháiⁿ，
In趕緊beh hō͘人流血。
17 設羅網hō͘鳥á看見，
這是空空。
18 Chiahê人bih-teh是流in家己ê血，
當等是害家己ê性命。
19 見若貪財利ê，in ê路是án-ni，
就是搶the̍h家己ê性命。
20 智慧tī街路大聲叫，
Tī開闊ê所在出伊ê聲。
21 Tī鬧熱ê街路頭，大聲叫，
Tī城門口，tī城內，講出伊ê話；
22 講，戇直人ài戇直，
侮慢人ài侮慢，
愚戇人怨恨知識，beh到甚麼時ah？
23 我責備lín，lín tio̍h oa̍t-tńg；
看ah，我beh用我ê神降落hō͘ lín，
用我ê話指示lín。
24 因為我bat叫，lín m̄聽；
我bat伸手，無人致意；
25 Lín反tńg看輕我一切ê勸解，
M̄肯受我ê責備。
26 所以lín tú-tio̍h患難，我beh凊笑，
Lín tú-tio̍h驚惶，我beh lâng-gīn。
27 Lín ê驚惶親像狂風吹來，
Lín ê災禍親像捲螺風掃來，
患難痛苦臨到lín身上。
28 Hit時in beh求我，我m̄聽，
切切chhē我，chhē bōe tio̍h。
29 因為in怨恨知識，
無歡喜敬畏耶和華。
30 M̄聽我ê勸解，
藐視我ê責備。
31 所以in beh食家己行做ê果子，
Hō͘ in得tio̍h所計謀到飽厭。
32 戇直人ê悖謬beh hō͘伊致到死，
愚戇人安逸，beh hō͘伊致到滅無。
33 獨獨聽thàn我ê beh安然khiā起；
Beh享受安靜，無驚tú-tio̍h災厄。
1 Í-sek-lia̍t ông Tāi-pi̍t ê kiáⁿ Só͘-lô-bûn ê chim-giân. 2 Beh hō͘ lâng ōe hiáu-tit tì-hūi kap kà-sī, Bêng-pe̍k thong-ta̍t ê ōe; 3 Hō͘ lâng siū kà-sī, ōe ēng tì-hūi pān tāi-chì, Ēng kong-gī, phòaⁿ-toàn, chèng-ti̍t; 4 Hō͘ gōng-ti̍t ê lâng ū lêng-khiàu, Hō͘ siàu-liân lâng ū tì-sek kap kè-e̍k; 5 Hō͘ tì-hūi ê lâng thiaⁿ-kìⁿ, ke-thiⁿ ha̍k-būn; Hō͘ chhang-miâ ê lâng tit-tio̍h chin ê kiàn-sek; 6 Hō͘ lâng bêng-pe̍k chim-giân kap só͘ chhut ê chhai. 7 Kèng-ùi Iâ-hô-hoa sī tì-sek ê kun-pún; Gû-gōng ê lâng biáu-sī tì-hūi kap kà-sī. 8 Góa ê kiáⁿ, tio̍h thiaⁿ lí ê lāu-pē ê kàu-tok; M̄-thang khì-sak lí ê lāu-bú ê kà-sī. 9 In-ūi che beh chòe lí thâu-khak-téng ê súi-bō, Lí ê ām-kún ê kim-liān. 10 Góa ê kiáⁿ, pháiⁿ-lâng nā ín-iú lí, Lí m̄-thang thàn i. 11 In nā kóng, Lí kap goán khì, Lán lâi bih-teh thâi lâng, Bô in-toaⁿ tng-tán bô-chōe ê lâng, 12 Lán chhin-chhiūⁿ im-hú kā in oa̍h-oa̍h thun--lo̍h-khì: In chhin-chhiūⁿ hām-lo̍h khiⁿ ê lâng, hō͘ lán chòe chi̍t-ē thun--lo̍h-khì; 13 Lán beh tit-tio̍h ta̍k-iūⁿ ê pó-mi̍h, Ēng só͘ chhiúⁿ-ê, tún-móa lán ê chhù; 14 Lí lâi ji̍p goán ê tóng, Tāi-ke ū kong-kiōng ê gûn-tē. 15 Góa ê kiáⁿ, bo̍h-tit kap in tâng kiâⁿ, Iok-sok lí ê kha bo̍h-tit ta̍h in ê lō͘. 16 In-ūi in ê kha cháu-khì kiâⁿ-pháiⁿ, In kóaⁿ-kín beh hō͘ lâng lâu-huih. 17 Siat lô-bāng hō͘ chiáu-á khòaⁿ-kìⁿ, Che sī khang-khang. 18 Chiah ê lâng bih-teh sī lâu in ka-kī ê huih, Tng-tán sī hāi ka-kī ê sìⁿ-miā. 19 Kìⁿ-nā tham châi-lī--ê, in ê lō͘ sī án-ni, Chiū-sī chhiúⁿ-the̍h ka-kī ê sìⁿ-miā. 20 Tì-hūi tī ke-lō͘ tōa-siaⁿ kiò, Tī khui-khoah ê só͘-chāi chhut i ê siaⁿ. 21 Tī lāu-jia̍t ê ke-lō͘-thâu, tōa-siaⁿ kiò, Tī siâⁿ-mn̂g-kháu, tī siâⁿ-lāi, kóng-chhut i ê ōe; 22 Kóng, Gōng-ti̍t lâng ài gōng-ti̍t, Bú-bān lâng ài bú-bān, Gû-gōng lâng oàn-hūn tì-sek, beh kàu sím-mi̍h sî ah? 23 Góa chek-pī lín, lín tio̍h oa̍t-tńg; Khòaⁿ ah, góa beh ēng góa ê sîn kàng-lo̍h hō͘ lín, Ēng góa ê ōe chí-sī lín. 24 In-ūi góa bat kiò, lín m̄-thiaⁿ; Góa bat chhun-chhiú, bô lâng tì-ì; 25 Lín hoán-tńg khòaⁿ-khin góa it-chhè ê khoàn-kài, M̄-khéng siū góa ê chek-pī. 26 Só͘-í lín tú-tio̍h hoān-lān, góa beh chhìn-chhiò, Lín tú-tio̍h kiaⁿ-hiâⁿ, góa beh lâng-gīn. 27 Lín ê kiaⁿ-hiâⁿ chhin-chhiūⁿ kông-hong chhe-lâi, Lín ê chai-hō chhin-chhiūⁿ kńg-lê-hong sàu-lâi, Hoān-lān thòng-khó͘ lîm-kàu lín sin-chiūⁿ. 28 Hit-sî in beh kiû góa, góa m̄-thiaⁿ, Chhiat-chhiat chhē góa, chhē bōe tio̍h. 29 In-ūi in oàn-hūn tì-sek, Bô hoaⁿ-hí kèng-ùi Iâ-hô-hoa. 30 M̄-thiaⁿ góa ê khoàn-kài, Biáu-sī góa ê chek-pī. 31 Só͘-í in beh chia̍h ka-kī kiâⁿ-chòe ê ké-chí, Hō͘ in tit-tio̍h só͘ kè-bô͘ kàu pá-ià. 32 Gōng-ti̍t lâng ê pōe-biū beh hō͘ i tì-kàu sí, Gû-gōng lâng an-ia̍t, beh hō͘ i tì-kàu bia̍t-bô. 33 To̍k-to̍k thiaⁿ-thàn góa ê beh an-jiân khiā-khí; Beh hióng-siū an-chēng, bô kiaⁿ tú-tio̍h chai-ē.
1 我ê kiáⁿ，你若承受我ê話，Chûn我ê命令tī心內； 2 hō͘你àⁿ耳孔聽智慧，專心求聰明； 3 求得tio̍h明理，大聲求聰明； 4 若chhē伊親像chhē銀，Chhiau-chhē伊親像chhiau-chhē khǹg密ê寶貝； 5 你就明白敬畏耶和華ê事，Chhē-tio̍h bat上帝ê理。 6 因為耶和華賞賜智慧，知識kap聰明lóng tùi伊ê嘴出。 7 伊kā正直ê人積聚真ê智慧，Kā行做端正ê人做藤牌。 8 Thang保守公平ê路，保護聖徒ê路。 9 你就明白公義判斷，正直kap一切ê好路。 10 因為智慧beh入你ê心，知識做你ê神魂所歡喜-ê。 11 計畫beh保護你，聰明beh保守你。 12 Beh hō͘你閃避pháiⁿ路，脫離講橫逆ê人。 13 hit號人放sak正直ê路，行烏暗ê路。 14 In歡喜做pháiⁿ，意愛pháiⁿ人ê橫逆。 15 In ê路彎曲，In ê所行橫逆。 16 Beh hō͘你閃避淫婦，就是講諂媚話ê妓女。 17 伊棄sak少年ê時ê匹配，bōe記得伊ê上帝ê約。 18 因為伊ê厝ǹg tī死無，伊ê路透陰府。 19 見若到伊hia-ê，無一个倒tńg，也bōe能入活命ê路。 20 智慧beh hō͘你行好人ê路，守義人ê路。 21 因為正直ê人beh khiā起地面，完全ê人也beh留tī-hia。 22 獨獨pháiⁿ人beh tùi地面剪除，奸詐ê人beh tùi hia拔-出。
1 Góa ê kiáⁿ, lí nā sêng-siū góa ê ōe, Chûn góa ê bēng-lēng tī sim-lāi; 2 Hō͘ lí àⁿ hī-khang thiaⁿ tì-hūi, Choan-sim kiû chhang-miâ; 3 Kiû tit-tio̍h bêng-lí, Tōa-siaⁿ kiû chhang-miâ; 4 Nā chhē i chhin-chhiūⁿ chhē gûn, Chhiau-chhē i chhin-chhiūⁿ chhiau-chhē khǹg-ba̍t ê pó-pòe; 5 Lí chiū bêng-pe̍k kèng-ùi Iâ-hô-hoa ê sū, Chhē-tio̍h bat Siōng-tè ê lí. 6 In-ūi Iâ-hô-hoa siúⁿ-sù tì-hūi, Chai-bat kap chhang-miâ lóng tùi I ê chhùi chhut. 7 I kā chèng-ti̍t ê lâng chek-chū chin ê tì-hūi, Kā kiâⁿ-chòe toan-chiàⁿ ê lâng chòe tîn-pâi. 8 Thang pó-siú kong-pêng ê lō͘, Pó-hō͘ sèng-tô͘ ê lō͘. 9 Lí chiū bêng-pe̍k kong-gī phòaⁿ-toàn, Chèng-ti̍t kap it-chhè ê hó-lō͘. 10 In-ūi tì-hūi beh ji̍p lí ê sim, Tì-sek chòe lí ê sîn-hûn só͘ hoaⁿ-hí--ê. 11 Kè-e̍k beh pó-hō͘ lí, Chhang-miâ beh pó-siú lí. 12 Beh hō͘ lí siám-pī pháiⁿ-lō͘, Thoat-lī kóng hêng-ge̍k ê lâng. 13 Hit-hō lâng pàng-sak chèng-ti̍t ê lō͘, Kiâⁿ o͘-àm ê lō͘. 14 In hoaⁿ-hí chòe-pháiⁿ, Ì-ài pháiⁿ-lâng ê hêng-ge̍k. 15 In ê lō͘ oan-khiau, In ê só͘-kiâⁿ hêng-ge̍k. 16 Beh hō͘ lí siám-pī îm-hū, Chiū-sī kóng thiám-mī ōe ê kī-lú. 17 I khì-sak siàu-liân ê sî ê phit-phòe, Bōe kì-tit i ê Siōng-tè ê iok. 18 In-ūi i ê chhù ǹg tī sí-bô, I ê lō͘ thàu im-hú. 19 Kìⁿ-nā kàu i hia--ê, bô chi̍t-ê tò-tńg, Iā bōe-ōe ji̍p oa̍h-miā ê lō͘. 20 Tì-hūi beh hō͘ lí kiâⁿ hó-lâng ê lō͘, Siú gī-lâng ê lō͘. 21 In-ūi chèng-ti̍t ê lâng beh khiā-khí tōe-bīn, Oân-choân ê lâng iā beh lâu tī-hia. 22 To̍k-to̍k pháiⁿ-lâng beh tùi tōe-bīn chián-tû, kan-chà ê lâng beh tùi hia pu̍ih-chhut.
1 我ê kiáⁿ，m̄-thang bōe記得我ê教示；你ê心tio̍h執守我ê誡命。 2 因為hiahê beh將久長ê日子，長ê歲壽，Kap平安，加添hō͘你。 3 M̄-thang hō͘慈愛誠實離開你；Tio̍h縛tī你ê頷頸，刻tī你ê心碑。 4 Án-ni你beh tī上帝kap人ê面前，得tio̍h恩典kap好名聲。 5 你tio̍h專心óa靠耶和華，M̄-thang óa靠你家己ê gâu。 6 Tī你一切所行ê事lóng tio̍h認祂，伊beh指點你ê路。 7 M̄-thang家己看做智慧，Tio̍h敬畏耶和華，離開pháiⁿ事。 8 這會hō͘你ê身體勇健，潤澤你ê根骨。 9 tio̍h用你ê財物，kap你一切起頭熟ê土產，尊敬耶和華。 10 Án-ni你ê粟倉beh tīⁿ滿滿，你ê酒窟beh有新酒滿出來。 11 我ê kiáⁿ，m̄-thang看輕耶和華ê警戒，亦m̄-thang厭賤祂ê責備。 12 因為耶和華責備祂所疼ê，親像老父責備伊所歡喜ê kiáⁿ。 13 得tio̍h智慧ê，得tio̍h聰明，chit號人有福氣。 14 因為得tio̍h伊贏過得tio̍h銀，伊ê得利khah贏好金。 15 比紅寶石khah貴氣；你所欣慕ê，無一項能比得伊。 16 伊ê chiàⁿ手有長歲壽，伊ê tò手有好額kap尊貴。 17 伊ê路是快樂ê路；伊ê路徑lóng是平安。 18 對tī持守伊ê人，是做活命樹，擒tiâu伊ê，ta̍k-ê有福氣。 19 耶和華用智慧建立地，用聰明安置天。 20 用伊ê知識hō͘深淵裂開，穹蒼落露水。 21 我ê kiáⁿ，tio̍h執守真ê智慧kap計畫；M̄-thang hō͘ in離開你ê目睭。 22 Án-ni in beh tī你ê靈魂做活命；Tī你ê頷頸做súi ê裝飾。 23 你就beh安然行你ê路；你ê腳亦無tio̍h-tak。 24 你倒teh，的確無驚；你倒teh，beh真好睏。 25 忽然來ê驚惶，你m̄免驚；pháiⁿ人所tú-tio̍h ê敗壞，你也m̄免驚。 26 因為耶和華beh做你所óa靠ê；祂beh保守你ê腳無陷落羅網。 27 你ê手若有行好ê氣力，m̄-thang推辭，就tio̍h the̍h hō͘ hitê應該得tio̍h ê人。 28 你若有便，m̄-thang對你ê厝邊講，請去，明á日koh來，我beh hō͘你。 29 你ê厝邊tī你ê附近安然khiā起；你m̄-thang設計謀害伊。 30 人m̄-bat陷害你；你m̄-thang無因端kap伊冤家。 31 M̄-thang欣羨強暴ê人；亦m̄-thang揀伊所行ê路。 32 因為橫逆ê人是耶和華所厭惡；正直ê人伊kap伊親密。 33 耶和華ê咒詛到tī pháiⁿ人ê家；但是好人ê厝祂賞賜福氣hō͘伊。 34 侮慢人ê，祂侮慢伊；施恩hō͘謙卑ê人。 35 智慧ê人beh承接榮光；愚戇ê人升高也成做見笑。
1 Góa ê kiáⁿ, m̄-thang bōe kì-tit góa ê kà-sī; Lí ê sim tio̍h chip-siú góa ê kài-bēng. 2 In-ūi hiah-ê beh chiong kú-tn̂g ê ji̍t-chí, tn̂g ê hè-siū, Kap pêng-an, ke-thiⁿ hō͘ lí. 3 M̄-thang hō͘ chû-ài sêng-si̍t lī-khui lí; Tio̍h pa̍k tī lí ê ām-kún, Khek tī lí ê sim-pi. 4 Án-ni lí beh tī Siōng-tè kap lâng ê bīn-chêng, Tit-tio̍h un-tián kap hó miâ-siaⁿ. 5 Lí tio̍h choan-sim óa-khò Iâ-hô-hoa, M̄-thang óa-khò lí ka-kī ê gâu. 6 Tī lí it-chhè só͘ kiâⁿ ê sū lóng tio̍h jīn I, I beh chí-tiám lí ê lō͘. 7 M̄-thang ka-kī khòaⁿ-chòe tì-hūi, Tio̍h kèng-ùi Iâ-hô-hoa, lī-khui pháiⁿ-sū. 8 Che ōe hō͘ lí ê sin-thé ióng-kiāⁿ, Lūn-te̍k lí ê kun-kut. 9 Tio̍h ēng lí ê châi-bu̍t, Kap lí it-chhè khí-thâu se̍k ê thó͘-sán, chun-kèng Iâ-hô-hoa. 10 Án-ni lí ê chhek-chhng beh tīⁿ móa-móa, Lí ê chiú-khut beh ū sin-chiú móa--chhut-lâi. 11 Góa ê kiáⁿ, m̄-thang khòaⁿ-khin Iâ-hô-hoa ê kéng-kài, Ia̍h m̄-thang iàm-chiān I ê chek-pī. 12 In-ūi Iâ-hô-hoa chek-pī I só͘ thiàⁿ--ê, Chhin-chhiūⁿ lāu-pē chek-pī i só͘ hoaⁿ-hí ê kiáⁿ. 13 Tit-tio̍h tì-hūi--ê, tit-tio̍h chhang-miâ, Chit-hō lâng ū hok-khì. 14 In-ūi tit-tio̍h i iâⁿ-kè tit-tio̍h gûn, I ê tek-lī khah-iâⁿ hó-kim. 15 Pí âng-pó-chio̍h khah kùi-khì; Lí só͘ him-bō͘-ê, bô chi̍t-hāng ōe pí-tit i. 16 I ê chiàⁿ-chhiú ū tn̂g hè-siū, I ê tò-chhiú ū hó-gia̍h kap chun-kùi. 17 I ê lō͘ sī khoài-lo̍k ê lō͘; I ê lō͘-kèng lóng sī pêng-an. 18 Tùi-tī chhî-siú i ê lâng, sī chòe oa̍h-miā chhiū, Khîⁿ-tiâu i ê, ta̍k-ê ū hok-khì. 19 Iâ-hô-hoa ēng tì-hūi kiàn-li̍p tōe, Ēng chhang-miâ an-tì thiⁿ. 20 Ēng I ê tì-sek hō͘ chhim-ian li̍h-khui, Kiong-chhong lo̍h lō͘-chúi. 21 Góa ê kiáⁿ, tio̍h chip-siú chin ê tì-hūi kap kè-e̍k; M̄-thang hō͘ in lī-khui lí ê ba̍k-chiu. 22 Án-ni in beh tī lí ê lêng-hûn chòe oa̍h-miā; Tī lí ê ām-kún chòe súi ê chng-thāⁿ. 23 Lí chiū beh an-jiân kiâⁿ lí ê lō͘; Lí ê kha ia̍h bô tio̍h-tak. 24 Lí tó-teh, tek-khak bô kiaⁿ; Lí tó-teh, beh chin hó-khùn. 25 Hut-jiân lâi ê kiaⁿ-hiâⁿ, lí m̄-bián kiaⁿ; Pháiⁿ-lâng só͘ tú-tio̍h ê pāi-hoāi, lí iā m̄-bián kiaⁿ. 26 In-ūi Iâ-hô-hoa beh chòe lí só͘ óa-khò--ê; I beh pó-siú lí ê kha bô hām-lo̍h lô-bāng. 27 Lí ê chhiú nā ū kiâⁿ-hó ê khùi-la̍t, m̄-thang the-sî, Chiū tio̍h the̍h hō͘ hit-ê eng-kai tit-tio̍h ê lâng. 28 Lí nā ū piān, m̄-thang tùi lí ê chhù-piⁿ kóng, Chhiáⁿ khì, Bîn-á-ji̍t koh lâi, góa beh hō͘ lí. 29 Lí ê chhù-piⁿ tī lí ê hū-kūn an-jiân khiā-khí; Lí m̄-thang siat kè-bô͘ hāi i. 30 Lâng m̄-bat hām-hāi lí; Lí m̄-thang bô in-toaⁿ kap i oan-ke. 31 M̄-thang him-soān kiông-pō ê lâng; Ia̍h m̄-thang kéng i só͘ kiâⁿ ê lō͘. 32 In-ūi hêng-ge̍k ê lâng sī Iâ-hô-hoa só͘ iàm-ò͘ⁿ; Chèng-ti̍t ê lâng I kap i chhin-bi̍t. 33 Iâ-hô-hoa ê chiù-chó͘ kàu tī pháiⁿ-lâng ê ke; Nā-sī hó-lâng ê chhù I siúⁿ-sù hok-khì hō͘ i. 34 Bú-bān lâng--ê, I bú-bān i; Si-un hō͘ khiam-pi ê lâng. 35 Tì-hūi ê lâng beh sêng-chiap êng-kng; Gû-gōng ê lâng seng-koâiⁿ iā chiâⁿ-chòe kiàn-siàu.
1 Lín chiahê kiáⁿ ah，tio̍h聽老父ê教示；Tio̍h注意來得tio̍h明理。 2 因為我用好ê道理hō͘ lín；M̄-thang棄sak我ê法度。 3 我是老父ê kiáⁿ；Tī老母ê面前做伊第一疼ê幼秀kiáⁿ。 4 老父教示我，kā我講，你ê心tio̍h記tiâu我ê話，遵守我ê命令，就得tio̍h活。 5 Tio̍h得tio̍h智慧，tio̍h得tio̍h聰明，M̄-thang bōe記得，m̄-thang離開我所講ê話。 6 M̄-thang棄sak智慧，伊beh保護你；Tio̍h疼伊，伊beh照顧你。 7 智慧是根本，tio̍h得tio̍h智慧；Tī你一切所得tio̍h ê中間，tio̍h得tio̍h聰明。 8 你若尊重伊，伊beh hō͘你升高；你若戀慕伊，伊就hō͘你榮光。 9 伊beh用súi ê帽戴tī你ê頭殼；將榮光ê冕旒hō͘你。 10 我ê kiáⁿ，tio̍h聽來接納我ê話，就beh食長歲壽。 11 我已經指示你智慧ê路，引chhōa你行正直ê路徑。 12 你行ê時，無致到阻礙；你走，亦無致到tio̍h-tak。 13 Tio̍h執守教示，m̄-thang放鬆；Tio̍h謹慎守伊，因為伊是你ê活命。 14 兇惡ê人ê路莫得入；pháiⁿ人ê路莫得行。 15 Tio̍h閃避伊，m̄-thang tùi hia過；Tio̍h oa̍t走離開伊，進前去。 16 因為伊若無害人，就bōe睏得；若無hō͘人跋倒，就睏bōe落眠。 17 因為in tùi兇惡得tio̍h食餅；Tùi強暴得tio̍h lim酒。 18 獨獨義人ê路，親像透早ê光，Ná照ná光，到日中晝。 19 pháiⁿ人ê路，親像烏暗；In tio̍h-tak m̄知甚麼緣故。 20 我ê kiáⁿ tio̍h注意聽我ê話，Àⁿ耳孔聽我所講ê。 21 M̄-thang hō͘伊離開你ê目睭，Tio̍h記tiâu tī你ê心內。 22 因為chhē-tio̍h伊ê人，就得tio̍h活命；Koh thong身軀得tio̍h勇健。 23 你tio̍h盡力保守你ê心。因為伊是活命ê根源。 24 你ê嘴tio̍h除去邪癖；你ê嘴唇tio̍h離開橫逆。 25 你ê目睭tio̍h看直直；你ê目睭tio̍h看頭前。 26 Tio̍h siu-pîⁿ你ê腳ê路；Tio̍h堅固你lóng總ê路途。 27 M̄-thang偏左偏右；Tio̍h hō͘你ê腳離開pháiⁿ。
1 Lín chiah ê kiáⁿ ah, tio̍h thiaⁿ lāu-pē ê kà-sī; Tio̍h chù-ì lâi tit-tio̍h bêng-lí. 2 In-ūi góa ēng hó ê tō-lí hō͘ lín; M̄-thang khì-sak góa ê hoat-tō͘. 3 Góa sī lāu-pē ê kiáⁿ; Tī lāu-bú ê bīn-chêng chòe i tē-it thiàⁿ ê iù-siù kiáⁿ. 4 Lāu-pē kà-sī góa, kā góa kóng, Lí ê sim tio̍h kì-tiâu góa ê ōe, Chun-siú góa ê bēng-lēng, chiū tit-tio̍h oa̍h. 5 Tio̍h tit-tio̍h tì-hūi, tio̍h tit-tio̍h chhang-miâ, M̄-thang bōe kì-tit, m̄-thang lī-khui góa só͘ kóng ê ōe. 6 M̄-thang khì-sak tì-hūi, i beh pó-hō͘ lí; Tio̍h thiàⁿ i, i beh chiàu-kò͘ lí. 7 Tì-hūi sī kun-pún, tio̍h tit-tio̍h tì-hūi; Tī lí it-chhè só͘ tit-tio̍h ê tiong-kan, tio̍h tit-tio̍h chhang-miâ. 8 Lí nā chun-tiōng i, i beh hō͘ lí seng-koâiⁿ; Lí nā loân-bō͘ i, i chiū hō͘ lí êng-kng. 9 I beh ēng súi ê bō tì tī lí ê thâu-khak; Chiong êng-kng ê bián-liû hō͘ lí. 10 Góa ê kiáⁿ, tio̍h thiaⁿ lâi chiap-la̍p góa ê ōe, Chiū beh chia̍h tn̂g hè-siū. 11 Góa í-keng chí-sī lí tì-hūi ê lō͘, Ín-chhōa lí kiâⁿ chèng-ti̍t ê lō͘-kèng. 12 Lí kiâⁿ ê sî, bô tì-kàu chó͘-gāi; Lí cháu, ia̍h bô tì-kàu tio̍h-tak. 13 Tio̍h chip-siú kà-sī, m̄-thang pàng-sang; Tio̍h kín-sīn siú i, in-ūi i sī lí ê oa̍h-miā. 14 Hiong-ok ê lâng ê lō͘ bo̍h-tit ji̍p; Pháiⁿ-lâng ê lō͘ bo̍h-tit kiâⁿ. 15 Tio̍h siám-pī i, m̄-thang tùi hia kè; Tio̍h oa̍t-cháu lī-khui i, chìn-chêng khì. 16 In-ūi i nā bô hāi lâng, chiū bōe khùn-tit; Nā bô hō͘ lâng poa̍h-tó, chiū khùn bōe lo̍h-bîn. 17 In-ūi in tùi hiong-ok tit-tio̍h chia̍h-piáⁿ; Tùi kiông-pō tit-tio̍h lim-chiú. 18 To̍k-to̍k gī-lâng ê lō͘, chhin-chhiūⁿ thàu-chá ê kng, Ná-chiò ná-kng, kàu ji̍t-tiong-tàu. 19 Pháiⁿ-lâng ê lō͘, chhin-chhiūⁿ o͘-àm; In tio̍h-tak m̄-chai sím-mi̍h iân-kò͘. 20 Góa ê kiáⁿ tio̍h chù-ì thiaⁿ góa ê ōe, Àⁿ hī-khang thiaⁿ góa só͘ kóng--ê. 21 M̄-thang hō͘ i lī-khui lí ê ba̍k-chiu, Tio̍h kì-tiâu tī lí ê sim-lāi. 22 In-ūi chhē-tio̍h i ê lâng, chiū tit-tio̍h oa̍h-miā; Koh thong seng-khu tit-tio̍h ióng-kiāⁿ. 23 Lí tio̍h chīn-la̍t pó-siú lí ê sim. In-ūi i sī oa̍h-miā ê kun-goân. 24 Lí ê chhùi tio̍h tû-khì siâ-phiah; Lí ê chhùi-tûn tio̍h lī-khui hêng-ge̍k. 25 Lí ê ba̍k-chiu tio̍h khòaⁿ ti̍t-ti̍t; Lí ê ba̍k-chiu tio̍h khòaⁿ thâu-chêng. 26 Tio̍h siu-pîⁿ lí ê kha ê lō͘; Tio̍h kian-kò͘ lí lóng-chóng ê lō͘-tô͘. 27 M̄-thang phian-chó phian-iū; Tio̍h hō͘ lí ê kha lī-khui pháiⁿ.
1 我ê kiáⁿ，tio̍h留心tī我ê智慧；Àⁿ耳孔聽我ê聰明ê話。 2 為tio̍h beh hō͘你執守計畫，嘴唇保存知識。 3 因為淫婦ê嘴唇滴落甜蜜；伊ê嘴比油khah滑。 4 到尾就苦親像茵蔯；利親像雙面ê劍。 5 伊ê腳落到死地；伊ê腳步踏tio̍h陰府。 6 致到活命平坦ê路伊chhē bōe tio̍h；伊ê路無定tio̍h，伊也m̄知。 7 我chiahê kiáⁿ ah，taⁿ tio̍h聽thàn我；M̄-thang離開我所講ê話。 8 你ê路tio̍h離開伊遠遠；M̄-thang行近伊ê門口。 9 驚了你將家己ê榮光hō͘別人；將你ê歲壽hō͘殘忍ê人。 10 驚了外人得tio̍h你ê錢財滿滿；你tio̍h磨得tio̍h-ê歸tī外人ê家。 11 到尾你ê肉體衰敗；你就悲哀吐氣。 12 就講，害ah，我怎樣怨恨教示；心內藐視責備； 13 亦無聽thàn我ê先生ê話；Koh無àⁿ耳孔聽hiahê教示我ê人； 14 我tī會眾kap大會中，險險陷落tī ta̍k號ê pháiⁿ。 15 你tio̍h lim家己水池內ê水；Lim家己井內所出ê水。 16 你ê水泉kiám thang滿出外面？你ê溪水kiám thang流tī街路？ 17 獨獨歸你一人；M̄-thang kap別人相kap用。 18 Tio̍h hō͘你ê水泉得tio̍h福氣；Tio̍h歡喜你少年ê時所娶ê bó͘。 19 伊親像thang疼ê鹿母，thang歡喜ê鹿母；伊ê胸前hō͘你時時知足；伊ê愛情hō͘你常常戀慕。 20 我ê kiáⁿ，你啥事戀慕淫婦？啥事抱妓女ê胸前？ 21 因為人所行ê路lóng tī耶和華ê目睭前；祂也修平人一切ê路。 22 pháiⁿ人beh hō͘家己ê罪過擒-tio̍h；伊beh hō͘伊罪惡ê索縛teh。 23 伊因為欠缺教示beh致到死無；Koh因為愚戇到極，beh行叉路。
1 Góa ê kiáⁿ, tio̍h liû-sim tī góa ê tì-hūi; Àⁿ hī-khang thiaⁿ góa ê chhang-miâ ê ōe. 2 Ūi-tio̍h beh hō͘ lí chip-siú kè-e̍k, Chhùi-tûn pó-chûn chai-bat. 3 In-ūi îm-hū ê chhùi-tûn tih-lo̍h tiⁿ-bi̍t; I ê chhùi pí iû khah ku̍t. 4 Kàu-bé chiū khó͘ chhin-chhiūⁿ in-tîn; Lāi chhin-chhiūⁿ siang-bīn ê kiàm. 5 I ê kha lo̍h kàu sí-tōe; I ê kha-pō͘ ta̍h-tio̍h im-hú. 6 Tì-kàu oa̍h-miā pîⁿ-tháⁿ ê lō͘ i chhē bōe tio̍h; I ê lō͘ bô tiāⁿ-tio̍h, i iā m̄-chai. 7 Góa chiah ê kiáⁿ ah, taⁿ tio̍h thiaⁿ-thàn góa; M̄-thang lī-khui góa só͘ kóng ê ōe. 8 Lí ê lō͘ tio̍h lī-khui i hn̄g-hn̄g; M̄-thang kiâⁿ-kūn i ê mn̂g-kháu. 9 Kiaⁿ-liáu lí chiong ka-kī ê êng-kng hō͘ pa̍t-lâng; Chiong lí ê hè-siū hō͘ chân-jím ê lâng. 10 Kiaⁿ-liáu gōa-lâng tit-tio̍h lí ê chîⁿ-châi móa-móa; Lí tio̍h-bôa tit-tio̍h-ê kui tī gōa-lâng ê ke. 11 Kàu-bé lí ê jio̍k-thé soe-pāi; Lí chiū pi-ai thó͘-khùi. 12 Chiū kóng, Hāi ah, góa cháiⁿ-iūⁿ oàn-hūn kà-sī; Sim-lāi biáu-sī chek-pī; 13 Ia̍h bô thiaⁿ-thàn góa ê sian-siⁿ ê ōe; Koh bô àⁿ hī-khang thiaⁿ hiah-ê kà-sī góa ê lâng; 14 Góa tī hōe-chèng kap tāi-hōe tiong, Hiám-hiám hām-lo̍h tī ta̍k-hō ê pháiⁿ. 15 Lí tio̍h lim ka-kī chúi-tî-lāi ê chúi; Lim ka-kī chíⁿ-lāi só͘ chhut ê chúi. 16 Lí ê chúi-chôaⁿ kiám thang móa--chhut gōa-bīn? Lí ê khoe-chúi kiám thang lâu tī ke-lō͘? 17 To̍k-to̍k kui lí chi̍t-lâng; M̄-thang kap pa̍t-lâng saⁿ-kap ēng. 18 Tio̍h hō͘ lí ê chúi-chôaⁿ tit-tio̍h hok-khì; Tio̍h hoaⁿ-hí lí siàu-liân ê sî só͘ chhōa ê bó͘. 19 I chhin-chhiūⁿ thang thiàⁿ ê lo̍k-bú, thang hoaⁿ-hí ê lo̍k-bú; I ê heng-chêng hō͘ lí sî-sî ti-chiok; I ê ài-chêng hō͘ lí siông-siông loân-bō͘. 20 Góa ê kiáⁿ, lí siáⁿ-sū loân-bō͘ îm-hū? Siáⁿ-sū phō kī-lú ê heng-chêng? 21 In-ūi lâng só͘ kiâⁿ ê lō͘ lóng tī Iâ-hô-hoa ê ba̍k-chiu-chêng; I iā siu-pîⁿ lâng it-chhè ê lō͘. 22 Pháiⁿ-lâng beh hō͘ ka-kī ê chōe-kòa khîⁿ-tio̍h; I beh hō͘ i chōe-ok ê soh pa̍k-teh. 23 I in-ūi khiàm-kheh kà-sī beh tì-kàu sí-bô; Koh in-ūi gû-gōng kàu-ke̍k, beh kiâⁿ chha-lō͘.
1 我ê kiáⁿ，你若為tio̍h厝邊做中保，替外人答應； 2 你就hō͘嘴內ê話tauh-tio̍h，Hō͘嘴內ê話擒tio̍h。 3 我ê kiáⁿ，你既然落tī厝邊ê手中，Taⁿ tio̍h án-ni行，來救家己。你tio̍h謙卑去懇求你ê厝邊。 4 M̄-thang hō͘你ê目睭睏去，M̄-thang hō͘你ê目睭皮放khoeh。 5 Tio̍h救家己，親像鹿脫離phah獵ê人ê手；親像鳥脫離掠鳥á ê人ê手。 6 Pîn-tōaⁿ ê人ah，你tio̍h去看káu-hiā，想伊ê行做，thang得tio̍h智慧。 7 伊無頭目，無kam-tok，無序大， 8 Iáu-kú tī夏天備辦伊ê食物，Tī收割ê時積聚伊ê米糧。 9 Pîn-tōaⁿ人ah，你beh睏到tī時ah？你甚麼時睏醒起來ah？ 10 Koh睏tiap-á久，koh眠tiap-á久，束手the tiap-á久； 11 你ê sòng-hiong beh親像賊來；你ê欠缺親像穿戰甲ê來。 12 無hē-lo̍h ê pháiⁿ人，行做就用乖謬ê嘴， 13 Nih目會意，用腳比意思，用指頭á指點。 14 心內乖僻，常常計謀pháiⁿ事；四界唆弄冤家。 15 所以伊ê災厄忽然臨到；伊beh忽然敗壞，無法thang醫治。 16 有六項是耶和華所怨恨，連祂ê心所厭惡ê，有七項； 17 就是驕傲ê目睭，講白賊ê舌，手刣無罪ê人； 18 心圖謀pháiⁿ事，腳緊緊行陷害； 19 講白賊ê假干證，Tī兄弟中唆弄冤家ê人。 20 我ê kiáⁿ，tio̍h執守你ê老父ê命令，M̄-thang棄sak你ê老母ê教示。 21 Tio̍h常常記tiâu tī你ê心，掛tī你ê頷頸。 22 你行路ê時就引chhōa你；你睏ê時就保守你；你睏醒就kap你談論。 23 因為命令是燈，教示是光；詔法ê責備是活命ê路； 24 會保守你無親近pháiⁿ ê婦人人，無聽妓女諂媚ê話。 25 你ê心內m̄-thang戀慕伊ê súi色；也m̄-thang hō͘伊ê目睭-皮引誘。 26 因為妓女會hō͘人只有chhun一塊餅；淫婦會搶奪人寶貴ê活命。 27 人kiám會抱火tī胸前，伊ê衫亦無to̍h去mah？ 28 人kiám會踏tī熱ê火炭，伊ê腳亦無燒tio̍h mah？ 29 親近厝邊ê bó͘-ê，亦是án-ni；見若摸伊ê，bōe免得受罪。 30 賊因為iau偷the̍h物來止饑，人無看輕伊。 31 設使hō͘人掠tio̍h，tio̍h賠七倍；Tio̍h將家內所有ê，lóng hō͘人。 32 Kap人ê bó͘行淫ê，就是無知識；行chitê事ê，beh損害家己ê性命。 33 伊beh受傷-hāi kap凌辱；伊ê見笑bōe會/能洗除。 34 因為妒忌就是人ê大受氣；報仇ê時的確無寬容。 35 用銀贖罪，伊也m̄-ti̍h；你雖然送chōe-chōe禮物，伊也m̄放你soah。
1 Góa ê kiáⁿ, lí nā ūi-tio̍h chhù-piⁿ chòe tiong-pó, Thòe gōa-lâng tah-èng; 2 Lí chiū hō͘ chhùi-lāi ê ōe tauh--tio̍h, Hō͘ chhùi-lāi ê ōe khîⁿ--tio̍h. 3 Góa ê kiáⁿ, lí kì-jiân lo̍h tī chhù-piⁿ ê chhiú-tiong, Taⁿ tio̍h án-ni kiâⁿ, lâi kiù ka-kī. Lí tio̍h khiam-pi khì khún-kiû lí ê chhù-piⁿ. 4 M̄-thang hō͘ lí ê ba̍k-chiu khùn--khì, M̄-thang hō͘ lí ê ba̍k-chiu-phê pàng-khoeh. 5 Tio̍h kiù ka-kī, chhin-chhiūⁿ lo̍k thoat-lī phah-la̍h ê lâng ê chhiú; Chhin-chhiūⁿ chiáu thoat-lī lia̍h chiáu-á ê lâng ê chhiú. 6 Pîn-tōaⁿ ê lâng ah, lí tio̍h khì khòaⁿ káu-hiā, Siūⁿ i ê kiâⁿ-chòe, thang tit-tio̍h tì-hūi. 7 I bô thâu-ba̍k, Bô kam(**kàm)-tok, bô sī-tōa, 8 Iáu-kú tī hē-thiⁿ pī-pān i ê chia̍h-mi̍h, Tī siu-koah ê sî chek-chū i ê bí-niû. 9 Pîn-tōaⁿ lâng ah, lí beh khùn kàu tī-sî ah? Lí sím-mi̍h sî khùn-chhíⁿ khí-lâi ah? 10 Koh khùn tiap-á-kú, koh bîn tiap-á-kú, Sok-chhiú the tiap-á-kú; 11 Lí ê sòng-hiong beh chhin-chhiūⁿ chha̍t lâi; Lí ê khiàm-kheh chhin-chhiūⁿ chhēng chiàn-kah--ê lâi. 12 Bô hē-lo̍h ê pháiⁿ-lâng, Kiâⁿ-chòe chiū ēng koāi-biū ê chhùi, 13 Nih-ba̍k hōe-ì, ēng kha pí ì-sù, Ēng chńg-thâu-á chí-tiám. 14 Sim-lāi koāi-phiah, siông-siông kè-bô͘ pháiⁿ-sū; Sì-kòe so-lōng oan-ke. 15 Só͘-í i ê chai-ē hut-jiân lîm-kàu; I beh hut-jiân pāi-hoāi, bô hoat thang i-tī. 16 Ū la̍k-hāng sī Iâ-hô-hoa só͘ oàn-hūn, Liân I ê sim só͘ iàm-ò͘ⁿ--ê, ū chhit-hāng; 17 Chiū-sī kiau-ngō͘ ê ba̍k-chiu, kóng pe̍h-chha̍t ê chi̍h, Chhiú thâi bô-chōe ê lâng; 18 Sim tô͘-bô͘ pháiⁿ-sū, Kha kín-kín kiâⁿ hām-hāi; 19 Kóng pe̍h-chha̍t ê ké kan-chèng, Tī hiaⁿ-tī tiong so-lōng oan-ke ê lâng. 20 Góa ê kiáⁿ, tio̍h chip-siú lí ê lāu-pē ê bēng-lēng, M̄-thang khì-sak lí ê lāu-bú ê kà-sī. 21 Tio̍h siông-siông kì-tiâu tī lí ê sim, Kòa tī lí ê ām-kún. 22 Lí kiâⁿ-lō͘ ê sî chiū ín-chhōa lí; Lí khùn ê sî chiū pó-siú lí; Lí khùn-chhíⁿ chiū kap lí tâm-lūn. 23 In-ūi bēng-lēng sī teng, kà-sī sī kng; Chiàu-hoat ê chek-pī sī oa̍h-miā ê lō͘; 24 Ōe pó-siú lí bô chhin-kūn pháiⁿ ê hū-jîn-lâng, Bô thiaⁿ kī-lú thiám-mī ê ōe. 25 Lí ê sim-lāi m̄-thang loân-bō͘ i ê súi-sek; Iā m̄-thang hō͘ i ê ba̍k-chiu-phê ín-iú. 26 In-ūi kī-lú ōe hō͘ lâng chí-ū chhun chi̍t-tè-piáⁿ; Îm-hū ōe chhiúⁿ-toa̍t lâng pó-kùi ê oa̍h-miā. 27 Lâng kiám ōe phō hé tī heng-chêng, I ê saⁿ ia̍h bô to̍h--khì mah? 28 Lâng kiám ōe ta̍h tī jia̍t ê hé-thòaⁿ, I ê kha ia̍h bô sio--tio̍h mah? 29 Chhin-kūn chhù-piⁿ ê bó͘--ê, ia̍h sī án-ni; Kìⁿ-nā bong i ê, bōe bián-tit siū-chōe. 30 Chha̍t in-ūi iau thau-the̍h mi̍h lâi chí-ki, Lâng bô khòaⁿ-khin i. 31 Siat-sú hō͘ lâng lia̍h-tio̍h, tio̍h pê chhit-pē; Tio̍h chiong ke-lāi só͘-ū--ê, lóng hō͘ lâng. 32 Kap lâng ê bó͘ kiâⁿ-îm--ê, chiū-sī bô tì-sek; Kiâⁿ chit ê sū--ê, beh sún-hāi ka-kī ê sìⁿ-miā. 33 I beh siū siong-hāi kap lêng-jio̍k; I ê kiàn-siàu bōe-ōe sóe-tû. 34 In-ūi tò͘-khī chiū-sī lâng ê tōa siū-khì; Pò-siû ê sî tek-khak bô khoan-iông. 35 Ēng gûn sio̍k-chōe, i iā m̄-ti̍h; Lí sui-jiân sàng chōe-chōe lé-mi̍h, i iā m̄ pàng lí soah.
1 我ê kiáⁿ，你tio̍h保守我ê話，心內khǹg我ê命令。 2 保守我ê命令就得tio̍h活；保守我ê教示，親像保守目睭仁。 3 縛tī你ê指頭á，刻tī你ê心碑。 4 Tio̍h對智慧講，你是我ê姊妹，Tio̍h叫聰明做你ê親人。 5 伊會保護你閃避淫婦，閃避講諂媚ōe ê妓女。 6 我bat khiā tī我ê厝ê窗á，Tùi我ê窗á-chí看出-去。 7 看見愚戇人ê內面，後生-ke ê中間，明明看見有一个無知ê少年人， 8 Tùi街路經過，近淫婦ê厝角，行hit條透到伊ê厝ê路； 9 Tī黃昏，tī ê-hng，Tī暝時ê烏暗。 10 看ah，有一个婦人人tú-tio̍h伊，是妓女ê打扮，有káu-koài ê心思。 11 Chitê婦人人gâu嚷，無受約束；伊ê腳無tòa厝。 12 有時tī街路裡，有時tī開闊ê所在；有時tī ta̍k ê巷口teh當等。 13 擒hitê少年人，kap伊chim嘴；無見笑ê面色，對伊講， 14 我chia有平安祭；今á日有謝我ê願。 15 所以我出來迎接你，懇切chhē見你ê面，tú好tú-tio̍h你。 16 我已經用繡花ê毯á，Kap埃及ê線所織有花chōa ê布，chhu tī我ê眠床。 17 我koh用沒藥、沉香、肉桂，Hiù我ê床。 18 來ah，咱thang享受愛情到滿意，直到天光，咱thang相kap戀愛快樂。 19 因為ta-po͘人無tī厝裡，出去行遠路。 20 伊手帶銀袋；到月圓chiah tò來。 21 淫婦用chōe-chōe奇巧ê話引誘伊，用諂媚ê嘴逼伊相kap去。 22 伊liâm-piⁿ tè伊去，親像牛khan去刣；Koh親像戇人帶鎖鏈，去受刑罰。 23 到箭射-入伊ê肝，親像鳥á緊緊入羅網，也m̄知這是關係伊ê性命。 24 chiahê kiáⁿ ah，taⁿ tio̍h聽thàn我。留心聽我所講ê話。 25 你ê心m̄-thang意向伊ê路，M̄-thang迷tī伊ê路。 26 因為伊hō͘ chōe-chōe人受傷倒落去；Koh真chōe人hō͘伊刣死。 27 伊ê厝是做陰府ê路，Chhōa到死-無ê厝宅。
1 Góa ê kiáⁿ, lí tio̍h pó-siú góa ê ōe, Sim-lāi khǹg góa ê bēng-lēng. 2 Pó-siú góa ê bēng-lēng chiū tit-tio̍h oa̍h; Pó-siú góa ê kà-sī, chhin-chhiūⁿ pó-siú ba̍k-chiu-jîn. 3 Pa̍k tī lí ê chńg-thâu-á, Khek tī lí ê sim-pi. 4 Tio̍h tùi tì-hūi kóng, Lí sī góa ê chí-bē, Tio̍h kiò chhang-miâ chòe lí ê chhin-lâng. 5 I ōe pó-hō͘ lí siám-pī îm-hū, Siám-pī kóng thiám-mī ōe ê kī-lú. 6 Góa bat khiā tī góa ê chhù ê thang-á, Tùi góa ê thang-á-chí khòaⁿ chhut-khì. 7 Khòaⁿ-kìⁿ gû-gōng lâng ê lāi-bīn, hāu-siⁿ-ke ê tiong-kan, Bêng-bêng khòaⁿ-kìⁿ ū chi̍t-ê bû-ti ê siàu-liân lâng, 8 Tùi ke-lō͘ keng-kè, kūn îm-hū ê chhù-kak, Kiâⁿ hit-tiâu thàu-kàu i ê chhù ê lō͘; 9 Tī hông-hun, tī ê-hng, Tī mî--sî ê o͘-àm. 10 Khòaⁿ ah, ū chi̍t ê hū-jîn-lâng tú-tio̍h i, Sī kī-lú ê táⁿ-pān, ū káu-koài ê sim-su. 11 Chit ê hū-jîn-lâng gâu-jióng, bô siū iok-sok; I ê kha bô tòa chhù. 12 Ū-sî tī ke-lō͘--nih, ū-sî tī khui-khoah ê só͘-chāi; Ū-sî tī ta̍k ê hāng-kháu teh tng-tán. 13 Khîⁿ hit ê siàu-liân lâng, kap i chim-chhùi; Bô kiàn-siàu ê bīn-sek, tùi i kóng, 14 Góa chia ū pêng-an-chè; Kin-á-ji̍t ū siā góa ê goān. 15 Só͘-í góa chhut-lâi ngiâ-chih lí, Khún-chhiat chhē-kìⁿ lí ê bīn, tú-hó tú-tio̍h lí. 16 Góa í-keng ēng siù-hoe ê thán-á, Kap Ai-ki̍p ê sòaⁿ só͘ chit ū hoe-chōa ê pò͘, chhu tī góa ê bîn-chhn̂g. 17 Góa koh ēng bu̍t-io̍h, tîm-hiuⁿ, jio̍k-kùi, Hiù góa ê chhn̂g. 18 Lâi ah, lán thang hióng-siū ài-chêng kàu móa-ì, ti̍t-kàu thiⁿ-kng, Lán thang saⁿ-kap loân-ài khoài-lo̍k. 19 In-ūi ta-po͘-lâng bô tī chhù--ni̍h, Chhut-khì kiâⁿ hn̄g-lō͘. 20 I chhiú tòa gûn-tē; Kàu ge̍h-îⁿ chiah tò-lâi. 21 Îm-hū ēng chōe-chōe kî-khiáu ê ōe ín-iú i, Ēng thiám-mī ê chhùi pek i saⁿ-kap khì. 22 I liâm-piⁿ tè i khì, Chhin-chhiūⁿ gû khan khì thâi; Koh chhin-chhiūⁿ gōng-lâng tòa só-liān, khì siū hêng-hoa̍t. 23 Kàu chìⁿ siā-ji̍p i ê koaⁿ, Chhin-chhiūⁿ chiáu-á kín-kín ji̍p lô-bāng, Iā m̄-chai che sī koan-hē i ê sìⁿ-miā. 24 Chiah ê kiáⁿ ah, taⁿ tio̍h thiaⁿ-thàn góa. Liû-sim thiaⁿ góa só͘ kóng ê ōe. 25 Lí ê sim m̄-thang ì-hiòng i ê lō͘, M̄-thang bê tī i ê lō͘. 26 In-ūi i hō͘ chōe-chōe lâng siū-siong tó--lo̍h-khì; Koh chin-chōe lâng hō͘ i thâi-sí. 27 I ê chhù sī chòe im-hú ê lō͘, Chhōa kàu sí-bô ê chhù-the̍h.
1 智慧kiám無teh叫？聰明kiám無出聲？ 2 伊tī路邊高地ê頂面，Tī十字路口teh khiā。 3 Tī城門邊，tī城門口，Tī城出入ê所在，大聲叫講， 4 眾人ah，我叫lín，我ǹg世間人出聲。 5 講，戇直ê人ah，lín tio̍h ōe曉得通達ê理；愚戇ê人ah，lín心內tio̍h明白。 6 Lín tio̍h聽，因為我beh講極好ê事；我beh開嘴論正直ê事。 7 我ê嘴beh講出真實；我ê嘴唇怨恨pháiⁿ-tāi。 8 我所講ê話，lóng是公義；其中無彎曲乖謬。 9 這ōe明理ê人lóng ōe曉得，得tio̍h知識ê人lóng掠做正直。 10 Lín tio̍h承受我ê教示，khah好得tio̍h白銀；得tio̍h知識，khah好得tio̍h黃金。 11 因為智慧比紅寶石khah好；一切所欣慕ê，lóng bōe kap伊比得。 12 我智慧用通達做khiā起ê所在；Koh chhē-tio̍h知識kap計畫。 13 敬畏耶和華在tī怨恨pháiⁿ-tāi；hit號驕傲，lām-sám，kap pháiⁿ路，以及乖謬ê嘴，lóng是我所怨恨。 14 我有計畫kap真ê知識；我就是聰明，我有能力。 15 帝王tùi我來坐位；人君tùi我定tio̍h公平ê法。 16 王親kap貴族，世上一切ê審判司，lóng是tùi我來掌權。 17 疼我ê，我也疼伊；懇切chhē我ê，beh chhē-tio̍h。 18 好額尊貴在tī我，久長ê富有kap公義也在tī我。 19 我ê果子khah好黃金，贏過好金；我ê出色贏過紋銀。 20 我行tī公義ê路；行tī公平chiahê路中。 21 Hō͘疼我ê人承受貨財；也充滿in ê府庫。 22 Tī耶和華造化ê起頭，Tī極起頭創造ê事先，我是祂所有。 23 Tùi永遠，tùi極起頭，未有世界ê事先，我已經受設立。 24 未有深淵，未有chōe-chōe水ê水泉，已經生我。 25 大山未定tio̍h，小山未有ê事先，已經生我。 26 耶和華iáu未創造大地kap田野，以及地上土粉ê原質。 27 祂建立chiahê天；設圓環tī深淵ê頂面； 28 頂面安置穹蒼；堅固深淵ê水泉； 29 Kā海定tio̍h界限；Hō͘水無pôaⁿ過伊ê命令；定tio̍h大地ê根基，我kap伊tī-teh。 30 hit時我tī-hia做師傅-頭；日日hō͘伊歡喜，常常tī伊面前快樂； 31 Tī thang khiā起ê地快樂；也kap世間人相kap歡喜。 32 Lín chiahê kiáⁿ，taⁿ tio̍h聽thàn我；因為執守我ê道路ê，就有福氣。 33 Tio̍h聽教示，就得tio̍h智慧，M̄-thang棄絕伊。 34 聽thàn我，日日tī我ê門口teh等，Tī我ê門khiā-邊thèng候ê，hit號人有福氣。 35 因為chhē-tio̍h我ê，就chhē-tio̍h活命；也beh tùi耶和華得tio̍h恩惠。 36 得罪我ê，是hāi家己ê性命；怨恨我ê，lóng是家己取死。
1 Tì-hūi kiám bô teh kiò? Chhang-miâ kiám bô chhut-siaⁿ? 2 I tī lō͘-piⁿ koâiⁿ-tōe ê téng-bīn, Tī si̍p-jī-lō͘-kháu teh khiā. 3 Tī siâⁿ-mn̂g piⁿ, tī siâⁿ-mn̂g kháu, Tī siâⁿ chhut-ji̍p ê só͘-chāi, tōa-siaⁿ kiò kóng, 4 Chèng-lâng ah, góa kiò lín, Góa ǹg sè-kan lâng chhut-siaⁿ. 5 Kóng, Gōng-ti̍t ê lâng ah, lín tio̍h ōe hiáu-tit thong-ta̍t ê lí; Gû-gōng ê lâng ah, lín sim-lāi tio̍h bêng-pe̍k. 6 Lín tio̍h thiaⁿ, in-ūi góa beh kóng ke̍k-hó ê sū; Góa beh khui-chhùi lūn chèng-ti̍t ê sū. 7 Góa ê chhùi beh kóng-chhut chin-si̍t; Góa ê chhùi-tûn oàn-hūn pháiⁿ-tāi. 8 Góa só͘ kóng ê ōe, lóng sī kong-gī; Kî-tiong bô oan-khiau koāi-biū. 9 Che ōe bêng-lí ê lâng lóng ōe hiáu-tit, Tit-tio̍h tì-sek ê lâng lóng lia̍h-chòe chèng-ti̍t. 10 Lín tio̍h sêng-siū góa ê kà-sī, khah-hó tit-tio̍h pe̍h-gûn; Tit-tio̍h tì-sek, khah-hó tit-tio̍h n̂g-kim. 11 In-ūi tì-hūi pí âng-pó-chio̍h khah-hó; It-chhè só͘ him-bō͘--ê, lóng bōe kap i pí-tit. 12 Góa tì-hūi ēng thong-ta̍t chòe khiā-khí ê só͘-chāi; Koh chhē-tio̍h tì-sek kap kè-e̍k. 13 Kèng-ùi Iâ-hô-hoa chāi-tī oàn-hūn pháiⁿ-tāi; Hit-hō kiau-ngō͘, lām-sám, kap pháiⁿ-lō͘, Í-ki̍p koāi-biū ê chhùi, lóng sī góa só͘ oàn-hūn. 14 Góa ū kè-e̍k kap chin ê tì-sek; Góa chiū-sī chhang-miâ, góa ū lêng-le̍k. 15 Tè-ông tùi góa lâi chē-ūi; Jîn-kun tùi góa tiāⁿ-tio̍h kong-pêng ê hoat. 16 Ông-chhin kap kùi-cho̍k, sè-chiūⁿ it-chhè ê sím-phòaⁿ-si, Lóng sī tùi góa lâi chiáng-koân. 17 Thiàⁿ góa--ê, góa iā thiàⁿ i; Khún-chhiat chhē góa--ê, beh chhē-tio̍h. 18 Hó-gia̍h chun-kùi chāi-tī góa, Kú-tn̂g ê pù-ū kap kong-gī iā chāi-tī góa. 19 Góa ê ké-chí khah-hó n̂g-kim, iâⁿ-kè hó-kim; Góa ê chhut-sek iâⁿ-kè bûn-gûn. 20 Góa kiâⁿ tī kong-gī ê lō͘; Kiâⁿ tī kong-pêng chiah ê lō͘-tiong. 21 Hō͘ thiàⁿ góa ê lâng sêng-siū hè-châi; Iā chhiong-móa in ê hú-khò͘. 22 Tī Iâ-hô-hoa chō-hòa ê khí-thâu, Tī ke̍k khí-thâu chhòng-chō ê tāi-seng, góa sī I só͘ ū. 23 Tùi éng-oán, tùi ke̍k khí-thâu, Bē ū sè-kài ê tāi-seng, góa í-keng siū siat-li̍p. 24 Bē ū chhim-ian, bē ū chōe-chōe chúi ê chúi-chôaⁿ, Í-keng siⁿ góa. 25 Tōa-soaⁿ bē tiāⁿ-tio̍h, sió-soaⁿ bē ū ê tāi-seng, Í-keng siⁿ góa. 26 Iâ-hô-hoa iáu-bē chhòng-chō tōa-tōe kap chhân-iá, Í-ki̍p tōe-chiūⁿ thô͘-hún ê goân-chit. 27 I kiàn-li̍p chiah ê thiⁿ; Siat îⁿ-khoân tī chhim-ian ê téng-bīn; 28 Téng-bīn an-tì kiong-chhong; Kian-kò͘ chhim-ian ê chúi-chôaⁿ; 29 Kā hái tiāⁿ-tio̍h kài-hān; Hō͘ chúi bô pôaⁿ-kè I ê bēng-lēng; Tiāⁿ-tio̍h tōa-tōe ê kun-ki, góa kap I tī-teh. 30 Hit-sî góa tī-hia chòe sai-hū-thâu; Ji̍t-ji̍t hō͘ I hoaⁿ-hí, Siông-siông tī I bīn-chêng khoài-lo̍k; 31 Tī thang khiā-khí ê tōe khoài-lo̍k; Iā kap sè-kan lâng saⁿ-kap hoaⁿ-hí. 32 Lín chiah ê kiáⁿ, taⁿ tio̍h thiaⁿ-thàn góa; In-ūi chip-siú góa ê tō-lō͘--ê, chiū ū hok-khì. 33 Tio̍h thiaⁿ kà-sī, chiū tit-tio̍h tì-hūi, M̄-thang khì-choa̍t i. 34 Thiaⁿ-thàn góa, ji̍t-ji̍t tī góa ê mn̂g-kháu teh tán, Tī góa ê mn̂g-khiā-piⁿ thèng-hāu ê, Hit-hō lâng ū hok-khì. 35 In-ūi chhē-tio̍h góa--ê, chiū chhē-tio̍h oa̍h-miā; Iā beh tùi Iâ-hô-hoa tit-tio̍h un-hūi. 36 Tek-chōe góa--ê, sī hāi ka-kī ê sìⁿ-miā; Oàn-hūn góa--ê, lóng sī ka-kī chhú sí.
1 智慧有起伊ê厝，有phah伊七支柱。 2 有刣伊ê cheng-siⁿ，有調和伊ê酒，有辦伊ê筵桌。 3 差伊ê女婢出去，家己tī城內極高ê所在teh叫。 4 講，見若戇直ê人，tio̍h oat來chia；Koh kā無知ê人講， 5 Lín來，食我ê餅，Lim我調和ê酒。 6 lín去-sak愚戇，就得tio̍h活，也tio̍h行光明ê路。 7 歸正侮慢ê人，家己招凌辱，責備pháiⁿ人ê，家己取見笑。 8 M̄-thang責備侮慢ê人，驚了伊怨恨你；Tio̍h責備智慧ê人，伊beh疼你。 9 教示智慧ê人，伊就益發有智慧，指示義人，伊就加添學問。 10 敬畏耶和華是智慧ê根本，Bat hit位聖ê，就是聰明。 11 因為tùi我，你ê日子beh khah-chōe，你ê年歲也ná beh加添。 12 你若做智慧，就是為tio̍h本身做智慧；你若侮慢，就beh家己擔當。 13 愚戇ê婦人人gâu嚷；伊是戇直，m̄-bat半項。 14 伊坐tī伊家己ê門口，坐tī城內高地ê座位。 15 Ài叫過路ê人，就是直直行in ê路ê人， 16 講，見若戇直ê人tio̍h oat來chia；Koh kā無知ê人講， 17 偷iúⁿ來ê水是甜ê；偷食ê餅是有滋味ê。 18 總是hit號人m̄知tī伊hia-ê是陰魂；伊ê人客tī陰府深ê所在。
1 Tì-hūi ū khí i ê chhù, Ū phah i chhit ki thiāu. 2 Ū thâi i ê cheng-siⁿ, ū tiau-hô i ê chiú, Ū pān i ê iân-toh. 3 Chhe i ê lú-pī chhut-khì, ka-kī tī siâⁿ-lāi ke̍k-koâiⁿ ê só͘-chāi teh kiò. 4 Kóng, Kìⁿ-nā gōng-ti̍t ê lâng, tio̍h oat lâi chia; Koh kā bû-ti ê lâng kóng, 5 Lín lâi, chia̍h góa ê piáⁿ, Lim góa tiau-hô ê chiú. 6 Lín khì-sak gû-gōng, chiū tit-tio̍h oa̍h, Iā tio̍h kiâⁿ kng-bêng ê lō͘. 7 Kui-chèng bú-bān ê lâng, ka-kī chio lêng-jio̍k, Chek-pī pháiⁿ-lâng--ê, ka-kī chhú kiàn-siàu. 8 M̄-thang chek-pī bú-bān ê lâng, kiaⁿ-liáu i oàn-hūn lí; Tio̍h chek-pī tì-hūi ê lâng, i beh thiàⁿ lí. 9 Kà-sī tì-hūi ê lâng, i chiū it-hoat ū tì-hūi, Chí-sī gī-lâng, i chiū ke-thiⁿ ha̍k-būn. 10 Kèng-ùi Iâ-hô-hoa sī tì-hūi ê kun-pún, Bat hit-ūi Sèng-ê, chiū-sī chhang-miâ. 11 In-ūi tùi góa, lí ê ji̍t-chí beh khah-chōe, Lí ê nî-hè iā ná beh ke-thiⁿ. 12 Lí nā chòe tì-hūi, chiū-sī ūi-tio̍h pún-sin chòe tì-hūi; Lí nā bú-bān, chiū beh ka-kī tam-tng. 13 Gû-gōng ê hū-jîn-lâng gâu jióng; I sī gōng-ti̍t, m̄-bat pòaⁿ-hāng. 14 I chē tī i ka-kī ê mn̂g-kháu, Chē tī siâⁿ-lāi koâiⁿ-tōe ê chō-ūi. 15 Ài kiò kè-lō͘ ê lâng, Chiū-sī ti̍t-ti̍t kiâⁿ in ê lō͘ ê lâng, 16 Kóng, Kìⁿ-nā gōng-ti̍t ê lâng tio̍h oat lâi chia; Koh kā bû-ti ê lâng kóng, 17 Thau-iúⁿ-lâi ê chúi sī tiⁿ--ê; Thau-chia̍h ê piáⁿ sī ū chu-bī-ê. 18 Chóng-sī hit-hō lâng m̄-chai tī i hia--ê sī im-hûn; I ê lâng-kheh tī im-hú chhim ê só͘-chāi.
1 所羅門ê箴言。智慧ê kiáⁿ hō͘老父歡喜；愚戇ê kiáⁿ hō͘老母憂悶。 2 不義ê錢lóng無利益；只有公義能救人脫離死無。 3 耶和華無hō͘義人tú-tio̍h iau餓；pháiⁿ人所欣慕ê，伊無hō͘伊成。 4 手pîn-tōaⁿ-ê，beh tú-tio̍h sòng-hiong；手kut-力-ê，beh得tio̍h好額。 5 夏天積聚ê，是智慧ê kiáⁿ；收割ê時ài睏ê，是卸敗ê kiáⁿ。 6 福氣臨到義人ê頭殼；強暴遮掩pháiⁿ人ê嘴。 7 義人ê記念受o-ló；pháiⁿ人ê名的確臭。 8 心內智慧ê，beh聽受命令，嘴講戇話ê，beh失敗。 9 行正直路ê，行踏安穩；Thàn彎曲路ê，beh露現。 10 Nih目會意ê，hō͘人憂悶；嘴講戇話ê，beh失敗。 11 義人ê嘴是活命ê水泉；強暴遮掩pháiⁿ人ê嘴。 12 怨恨會惹起相爭；仁愛會遮蓋lóng總ê過失。 13 Tī明理ê人嘴內chhē-tio̍h智慧；無知ê人ê ka-chiah有柺á便便。 14 智慧ê人積聚見識；戇人ê嘴beh快快失敗。 15 好額人ê財物是伊堅固ê城；Sòng-hiong人ê欠缺是伊失敗ê因端。 16 義人ê tio̍h磨致到活；pháiⁿ人所thàn-ê，致到有罪。 17 聽受勸解ê，是行tī活命ê路；棄sak責備ê，就是行迷路。 18 Khǹg密伊ê怨恨ê，嘴講白賊；譭謗人ê，是戇人。 19 厚話ê人bōe免有過失；約束嘴舌ê，是有智慧。 20 義人ê舌，親像紋銀；pháiⁿ人ê心無甚麼價值。 21 義人ê嘴培養chōe-chōe人；戇人因為無知來死。 22 耶和華ê賜福，hō͘人好額；也無chham憂悶tī內面。 23 愚戇ê人掠行pháiⁿ做kún笑；總是明理ê人掠智慧做歡喜。 24 pháiⁿ人所kiaⁿ-ê，beh臨到伊；義人所ài ê，beh得tio̍h允准。 25 狂風一下過，pháiⁿ人歸tī無；義人是永遠ê地基。 26 人差pîn-tōaⁿ ê人，是親像嘴齒tú-tio̍h醋，目睭tú-tio̍h火薰。 27 敬畏耶和華，就加添日子；總是pháiⁿ人ê年歲beh減少。 28 義人ê ǹg望是歡喜；pháiⁿ人ê欣慕是空空。 29 耶和華ê路對tī正直ê人做衛所；對tī行pháiⁿ ê人做毀滅。 30 義人永遠無移徙；pháiⁿ人bōe得tio̍h khiā起tī地上。 31 義人ê嘴生出智慧；乖謬ê舌beh受割斷。 32 義人ê嘴唇知thang hō͘人歡喜；pháiⁿ人ê嘴講乖謬ê話。
1 Só͘-lô-bûn ê chim-giân. Tì-hūi ê kiáⁿ hō͘ lāu-pē hoaⁿ-hí; Gû-gōng ê kiáⁿ hō͘ lāu-bú iu-būn. 2 Put-gī ê chîⁿ lóng bô lī-ek; Chí-ū kong-gī ōe kiù lâng thoat-lī sí-bô. 3 Iâ-hô-hoa bô hō͘ gī-lâng tú-tio̍h iau-gō; Pháiⁿ-lâng só͘ him-bō͘-ê, I bô hō͘ i chiâⁿ. 4 Chhiú pîn-tōaⁿ-ê, beh tú-tio̍h sòng-hiong; Chhiú kut-la̍t-ê, beh tit-tio̍h hó-gia̍h. 5 Hē-thiⁿ chek-chū-ê, sī tì-hūi ê kiáⁿ; Siu-koah ê sî ài-khùn--ê, sī sià-pāi ê kiáⁿ. 6 Hok-khì lîm-kàu gī-lâng ê thâu-khak; Kiông-pō jia-iám pháiⁿ-lâng ê chhùi. 7 Gī-lâng ê kì-liām siū o-ló; Pháiⁿ-lâng ê miâ tek-khak chhàu. 8 Sim-lāi tì-hūi-ê, beh thiaⁿ-siū bēng-lēng, Chhùi kóng gōng-ōe-ê, beh sit-pāi. 9 Kiâⁿ chèng-ti̍t lō͘--ê, kiâⁿ-ta̍h an-ún; Thàn oan-khiau lō͘--ê, beh lō͘-hiān. 10 Nih-ba̍k hōe-ì--ê, hō͘ lâng iu-būn; Chhùi kóng gōng-ōe--ê, beh sit-pāi. 11 Gī-lâng ê chhùi sī oa̍h-miā ê chúi-chôaⁿ; Kiông-pō jia-iám pháiⁿ-lâng ê chhùi. 12 Oàn-hūn ōe jiá-khí saⁿ-chiⁿ; Jîn-ài ōe jia-khàm lóng-chóng ê kè-sit. 13 Tī bêng-lí ê lâng chhùi-lāi chhē-tio̍h tì-hūi; Bû-ti ê lâng ê ka-chiah ū koáiⁿ-á piān-piān. 14 Tì-hūi ê lâng chek-chū kiàn-sek; Gōng-lâng ê chhùi beh khoài-khoài sit-pāi. 15 Hó-gia̍h lâng ê châi-bu̍t sī i kian-kò͘ ê siâⁿ; Sòng-hiong lâng ê khiàm-kheh sī i sit-pāi ê in-toaⁿ. 16 Gī-lâng ê tio̍h-bôa tì-kàu oa̍h; Pháiⁿ-lâng só͘ thàn--ê, tì-kàu ū chōe. 17 Thiaⁿ-siū khoàn-kài--ê, sī kiâⁿ tī oa̍h-miā ê lō͘; Khì-sak chek-pī--ê, chiū-sī kiâⁿ bê-lō͘. 18 Khǹg-ba̍t i ê oàn-hūn--ê, chhùi kóng pe̍h-chha̍t; Húi-pòng lâng--ê, sī gōng-lâng. 19 Kāu-ōe ê lâng bōe-bián ū kè-sit; Iok-sok chhùi-chi̍h--ê, sī ū tì-hūi. 20 Gī-lâng ê chi̍h, chhin-chhiūⁿ bûn-gûn; Pháiⁿ-lâng ê sim bô sím-mi̍h kà-ti̍t. 21 Gī-lâng ê chhùi pôe-ióng chōe-chōe lâng; Gōng-lâng in-ūi bû-ti lâi sí. 22 Iâ-hô-hoa ê sù-hok, hō͘ lâng hó-gia̍h; Iā bô chham iu-būn tī lāi-bīn. 23 Gû-gōng ê lâng lia̍h kiâⁿ-pháiⁿ chòe kún-chhiò; Chóng-sī bêng-lí ê lâng lia̍h tì-hūi chòe hoaⁿ-hí. 24 Pháiⁿ-lâng só͘ kiaⁿ--ê, beh lîm-kàu i; Gī-lâng só͘ ài ê, beh tit-tio̍h ún-chún. 25 Kông-hong chi̍t-ē kè, pháiⁿ-lâng kui tī bô; Gī-lâng sī éng-oán ê tōe-ki. 26 Lâng chhe pîn-tōaⁿ ê lâng, Sī chhin-chhiūⁿ chhùi-khí tú-tio̍h chhò͘, ba̍k-chiu tú-tio̍h hé-hun. 27 Kèng-ùi Iâ-hô-hoa, chiū ke-thiⁿ ji̍t-chí; Chóng-sī pháiⁿ-lâng ê nî-hè beh kiám-chió. 28 Gī-lâng ê ǹg-bāng sī hoaⁿ-hí; Pháiⁿ-lâng ê him-bō͘ sī khang-khang. 29 Iâ-hô-hoa ê lō͘ tùi-tī chèng-ti̍t ê lâng chòe ōe-só͘; Tùi-tī kiâⁿ-pháiⁿ ê lâng chòe húi-bia̍t. 30 Gī-lâng éng-oán bô î-sóa; Pháiⁿ-lâng bōe tit-tio̍h khiā-khí tī tōe-chiūⁿ. 31 Gī-lâng ê chhùi siⁿ-chhut tì-hūi; Koāi-biū ê chi̍h beh siū koah-tn̄g. 32 Gī-lâng ê chhùi-tûn chai thang hō͘ lâng hoaⁿ-hí; Pháiⁿ-lâng ê chhùi kóng koāi-biū ê ōe.
1 詭詐ê天秤是耶和華所厭惡；公平ê鉈子是祂所歡喜。 2 驕傲來，見笑亦來；總是智慧是kap謙卑ê人相kap tī-teh。 3 正直ê人，伊ê真實beh引chhōa伊；奸詐ê人，伊ê乖僻beh敗壞伊。 4 大受氣ê日，錢財無利益；只有公義ōe救人脫離死無。 5 完全ê人ê義beh鋪平伊ê路；獨獨pháiⁿ人beh因為伊ê pháiⁿ跋倒。 6 正直ê人ê義beh拯救伊；奸詐ê人beh hō͘ in ê pháiⁿ掠tio̍h。 7 Pháiⁿ人一下死，伊ê ǹg望beh無去；罪人所欣慕ê，也無去。 8 義人得tio̍h脫離患難；有pháiⁿ人做伊ê替身。 9 無敬虔ê人用嘴hāi厝邊；獨獨義人tùi知識得tio̍h救。 10 義人興通，thong城歡喜；pháiⁿ人滅無，人lóng出歡喜ê聲。 11 城因為正直ê人ê祝福就興起；總是因為pháiⁿ人ê嘴就chhia倒。 12 藐視厝邊ê，是無知ê人；總是明理ê人靜靜無做聲。 13 四界行，講人ê長短，漏洩祕密ê事；心誠實ê人khǹg密tāi-chì。 14 無智慧ê指導，百姓就失敗；謀士chōe，就得tio̍h安穩。 15 Kā生份人做保認，beh大受剋虧；M̄-ài kā人答應ê，就得tio̍h安穩。 16 好德行ê婦人人得tio̍h名聲；強猛ê ta-po͘人得tio̍h錢財。 17 仁慈ê人利益家己ê性命；殘忍ê人害家己ê身軀。 18 Pháiⁿ人經營，得tio̍h虛假ê工錢；也義ê種子ê，得tio̍h實在ê效果。 19 長長行義ê，beh得tio̍h活；追jip pháiⁿ tāi-ê，beh致到死； 20 心內乖僻ê，是耶和華所厭惡；行tāi-chì完全ê，是祂所歡喜。 21 Pháiⁿ人手khan手，的確bōe免受刑罰；義人ê後裔beh得tio̍h拯救。 22 婦人人súi，也無明理，親像金環掛tī豬ê鼻。 23 義人所意愛ê，lóng是好；pháiⁿ人所ǹg望ê，結局是受氣。 24 有人ná the̍h出，就ná加添；有人堅吝，就反tńg sòng-hiong。 25 Ài捨施ê，beh得tio̍h豐盛；潤澤人ê，beh得tio̍h潤澤。 26 Tún五穀m̄ thiò-ê，百姓beh咒詛伊；甘願thiò-出-ê，beh得tio̍h祝福。 27 出力做好ê，beh得tio̍h恩惠；專務害人ê，害beh到伊ê身軀。 28 Óa靠家己ê錢財ê，beh跋倒；義人beh興旺，親像青翠ê樹葉。 29 攪擾家己ê家ê，所接受ê是風；愚戇ê人beh做心內智慧ê人ê奴僕。 30 義人所結ê果子是活命ê樹；智慧ê人得tio̍h人ê靈魂。 31 看ah，義人tī世間受報應；何況pháiⁿ人kap有罪ê人ah？
1 Khúi-chà ê thian-phêng sī Iâ-hô-hoa só͘ iàm-ò͘ⁿ; Kong-pêng ê tô-chí sī I só͘ hoaⁿ-hí. 2 Kiau-ngō͘ lâi, kiàn-siàu ia̍h lâi; Chóng-sī tì-hūi sī kap khiam-pi ê lâng saⁿ-kap tī-teh. 3 Chèng-ti̍t ê lâng, i ê chin-si̍t beh ín-chhōa i; Kan-chà ê lâng, i ê koāi-phiah beh pāi-hoāi i. 4 Tōa siū-khì ê ji̍t, chîⁿ-châi bô lī-ek; Chí-ū kong-gī ōe kiù lâng thoat-lī sí-bô. 5 Oân-choân ê lâng ê gī beh pho͘-pîⁿ i ê lō͘; To̍k-to̍k pháiⁿ-lâng beh in-ūi i ê pháiⁿ poa̍h-tó. 6 Chèng-ti̍t ê lâng ê gī beh chín-kiù i; Kan-chà ê lâng beh hō͘ in ê pháiⁿ lia̍h-tio̍h. 7 Pháiⁿ-lâng chi̍t-ē sí, i ê ǹg-bāng beh bô--khì; Chōe-jîn só͘ him-bō͘-ê, iā bô--khì. 8 Gī-lâng tit-tio̍h thoat-lī hoān-lān; Ū pháiⁿ-lâng chòe i ê thòe-sin. 9 Bô kèng-khiân ê lâng ēng chhùi hāi chhù-piⁿ; To̍k-to̍k gī-lâng tùi chai-bat tit-tio̍h kiù. 10 Gī-lâng heng-thong, thong-siâⁿ hoaⁿ-hí; Pháiⁿ-lâng bia̍t-bô, lâng lóng chhut hoaⁿ-hí ê siaⁿ. 11 Siâⁿ in-ūi chèng-ti̍t ê lâng ê chiok-hok chiū heng-khí; Chóng-sī in-ūi pháiⁿ-lâng ê chhùi chiū chhia-tó. 12 Biáu-sī chhù-piⁿ--ê, sī bû-ti ê lâng; Chóng-sī bêng-lí ê lâng chēng-chēng bô chòe-siaⁿ. 13 Sì-kòe kiâⁿ, kóng lâng ê tn̂g-té, lāu-siat pì-bi̍t ê sū; Sim sêng-si̍t ê lâng khǹg-ba̍t tāi-chì. 14 Bô tì-hūi ê chí-tō, peh-sìⁿ chiū sit-pāi; Bô͘-sū chōe, chiū tit-tio̍h an-ún. 15 Kā siⁿ-hūn lâng chòe pó-jīn, beh tōa siū khek-khui; M̄-ài kā lâng tah-èng--ê, chiū tit-tio̍h an-ún. 16 Hó tek-hēng ê hū-jîn-lâng tit-tio̍h miâ-siaⁿ; Kiông-béng ê ta-po͘-lâng tit-tio̍h chîⁿ-châi. 17 Jîn-chû ê lâng lī-ek ka-kī ê sìⁿ-miā; Chân-jím ê lâng hāi ka-kī ê seng-khu. 18 Pháiⁿ-lâng keng-êng, tit-tio̍h hu-ké ê kang-chîⁿ; Iā gī ê chéng-chí--ê, tit-tio̍h si̍t-chāi ê hāu-kó. 19 Tn̂g-tn̂g kiâⁿ-gī--ê, beh tit-tio̍h oa̍h; Tui-jip pháiⁿ-tāi--ê, beh tì-kàu sí; 20 Sim-lāi koāi-phiah--ê, sī Iâ-hô-hoa só͘ iàm-ò͘ⁿ; Kiâⁿ tāi-chì oân-choân--ê, sī I só͘ hoaⁿ-hí. 21 Pháiⁿ-lâng chhiú khan chhiú, tek-khak bōe bián siū hêng-hoa̍t; Gī-lâng ê hō͘-è beh tit-tio̍h chín-kiù. 22 Hū-jîn-lâng súi, iā bô bêng-lí, Chhin-chhiūⁿ kim-khoân kòa tī ti ê phīⁿ. 23 Gī-lâng só͘ ì-ài--ê, lóng sī hó; Pháiⁿ-lâng só͘ ǹg-bāng--ê, kiat-kio̍k sī siū-khì. 24 Ū lâng ná the̍h-chhut, chiū ná ke-thiⁿ; Ū lâng kian-līn, chiū hoán-tńg sòng-hiong. 25 Ài siá-sì--ê, beh tit-tio̍h hong-sēng; Lūn-te̍k lâng-ê, beh tit-tio̍h lūn-te̍k. 26 Tún gō͘-kak m̄ thiò--ê, peh-sìⁿ beh chiù-chó͘ i; Kam-goān thiò-chhut--ê, beh tit-tio̍h chiok-hok. 27 Chhut-la̍t chòe hó-ê, beh tit-tio̍h un-hūi; Choan-bū hāi lâng-ê, hāi beh kàu i ê seng-khu. 28 Óa-khò ka-kī ê chîⁿ-châi--ê, beh poa̍h-tó; Gī-lâng beh heng-ōng, chhin-chhiūⁿ chhiⁿ-chhùi ê chhiū-hio̍h. 29 Kiáu-jiáu ka-kī ê ke--ê, só͘ chiap-siū--ê sī hong; Gû-gōng ê lâng beh chòe sim-lāi tì-hūi ê lâng ê lô͘-po̍k. 30 Gī-lâng só͘ kiat ê ké-chí sī oa̍h-miā ê chhiū; Tì-hūi ê lâng tit-tio̍h lâng ê lêng-hûn. 31 Khòaⁿ ah, gī-lâng tī sè-kan siū pò-èng; Hô-hòng pháiⁿ-lâng kap ū-chōe ê lâng ah?
1 歡喜受教督ê，就是歡喜知識；怨恨責備ê，就是cheng-siⁿ。 2 好人beh得tio̍h耶和華ê恩惠；設詭計ê人，伊beh定伊ê罪。 3 人bōe會tùi pháiⁿ來建立；義人ê根本永bōe搖動。 4 才德ê婦人人是丈夫ê冕旒；卸敗ê婦人人hō͘丈夫親像骨朽爛。 5 義人ê念頭是公平；pháiⁿ人ê計謀是詭詐。 6 pháiⁿ人ê話是當等beh害人；正直ê人ê嘴，beh救伊。 7 pháiⁿ人倒壞歸tī無；義人ê家beh khiā在。 8 人beh照伊ê智慧得tio̍h o-ló；心內乖謬ê，beh受藐視。 9 受人看輕ê，iáu-kú有奴僕ê，khah贏家己尊大，也欠缺米糧ê。 10 義人關心伊ê cheng-siⁿ ê活命；pháiⁿ人ê憐憫也是殘忍。 11 種作伊ê田園ê，beh有米糧夠額，交陪無hē-lo̍h ê人是無知。 12 pháiⁿ人欣慕不義ê人ê羅網；義人ê根頭生出果子。 13 嘴唇ê過失是pháiⁿ ê羅網；獨獨義人beh脫離患難。 14 人因為嘴所結ê果子beh得tio̍h福氣滿滿；人照伊ê手所做ê，beh得tio̍h報應。 15 戇人看家己ê路做正直；獨獨智慧ê人聽人苦勸。 16 戇人ê m̄願liâm-piⁿ顯出；通達ê人khǹg密見笑。 17 講實話ê，顯明公義；Lām-sám干證ê，顯出詭譎。 18 講話躁性ê，親像刀ê鑿人；智慧ê人ê舌能醫好人。 19 誠實ê嘴永遠堅固；白賊ê舌不過tiap-á久。 20 圖謀pháiⁿ-tāi-ê，心存詭詐；勸人和好ê，beh得tio̍h歡喜。 21 義人無tú-tio̍h災害；pháiⁿ人tú-tio̍h災禍滿滿。 22 白賊ê嘴唇是耶和華所厭惡；行tāi-chì誠實ê，是伊所歡喜。 23 通達ê人隱khǹg知識；戇人ê心顯出愚戇； 24 慇勤ê人伊ê手beh掌權；Pîn-tōaⁿ ê人beh做人ê苦工。 25 人ê心掛慮，hō͘伊餒志；一句好話，hō͘伊歡喜。 26 義人引chhōa伊ê厝邊；pháiⁿ人ê路hō͘人失迷。 27 Pîn-tōaⁿ ê人無pek phah獵所得tio̍h-ê；慇勤ê人得tio̍h人寶貴ê財物。 28 Tī公義ê路有活命；伊ê路徑並無死無。
1 Hoaⁿ-hí siū kàu-tok--ê, chiū-sī hoaⁿ-hí chai-bat; Oàn-hūn chek-pī--ê, chiū-sī cheng-siⁿ. 2 Hó-lâng beh tit-tio̍h Iâ-hô-hoa ê un-hūi; Siat khúi-kè ê lâng, I beh tēng i ê chōe. 3 Lâng bōe-ōe tùi pháiⁿ lâi kiàn-li̍p; Gī-lâng ê kun-pún éng bōe iô-tāng. 4 Châi-tek ê hū-jîn-lâng sī tiōng-hu ê bián-liû; Sià-pāi ê hū-jîn-lâng hō͘ tiōng-hu chhin-chhiūⁿ kut hiú-nōa. 5 Gī-lâng ê liām-thâu sī kong-pêng; Pháiⁿ-lâng ê kè-bô͘ sī khúi-chà. 6 Pháiⁿ-lâng ê ōe sī tng-tán beh hāi lâng; Chèng-ti̍t ê lâng ê chhùi, beh kiù i. 7 Pháiⁿ-lâng tó-hoāi kui tī bô; Gī-lâng ê ke beh khiā-chāi. 8 Lâng beh chiàu i ê tì-hūi tit-tio̍h o-ló; Sim-lāi koāi-biū--ê, beh siū biáu-sī. 9 Siū lâng khòaⁿ-khin--ê, iáu-kú ū lô͘-po̍k ê, Khah-iâⁿ ka-kī chun-tōa, iā khiàm-kheh bí-niû ê. 10 Gī-lâng koan-sim i ê cheng-siⁿ ê oa̍h-miā; Pháiⁿ-lâng ê lîn-bín iā sī chân-jím. 11 Chèng-choh i ê chhân-hn̂g ê, beh ū bí-niû kàu-gia̍h, Kau-pôe bô hē-lo̍h ê lâng sī bû-ti. 12 Pháiⁿ-lâng him-bō͘ put-gī ê lâng ê lô-bāng; Gī-lâng ê kun-thâu siⁿ-chhut ké-chí. 13 Chhùi-tûn ê kè-sit sī pháiⁿ ê lô-bāng; To̍k-to̍k gī-lâng beh thoat-lī hoān-lān. 14 Lâng in-ūi chhùi só͘ kiat ê ké-chí beh tit-tio̍h hok-khì móa-móa; Lâng chiàu i ê chhiú só͘ chòe--ê, beh tit-tio̍h pò-èng. 15 Gōng-lâng khòaⁿ ka-kī ê lō͘ chòe chèng-ti̍t; To̍k-to̍k tì-hūi ê lâng thiaⁿ lâng khó͘-khǹg. 16 Gōng-lâng ê m̄-goān liâm-piⁿ hián-chhut; Thong-ta̍t ê lâng khǹg-ba̍t kiàn-siàu. 17 Kóng si̍t-ōe--ê, hián-bêng kong-gī; Lām-sám kan-chèng--ê, hián-chhut khúi-khiat. 18 Kóng-ōe sò-sèng--ê, chhin-chhiūⁿ to ê chha̍k-lâng; Tì-hūi ê lâng ê chi̍h ōe i-hó lâng. 19 Sêng-si̍t ê chhùi éng-oán kian-kò͘; Pe̍h-chha̍t ê chi̍h put-kò tiap-á-kú. 20 Tô͘-bô͘ pháiⁿ-tāi--ê, sim chûn khúi-chà; Khǹg lâng hô-hó--ê, beh tit-tio̍h hoaⁿ-hí. 21 Gī-lâng bô tú-tio̍h chai-hāi; Pháiⁿ-lâng tú-tio̍h chai-hō móa-móa. 22 Pe̍h-chha̍t ê chhùi-tûn sī Iâ-hô-hoa só͘ iàm-ò͘ⁿ; Kiâⁿ tāi-chì sêng-si̍t--ê, sī I só͘ hoaⁿ-hí. 23 Thong-ta̍t ê lâng ún-khǹg chai-bat; Gōng-lâng ê sim hián-chhut gû-gōng; 24 Un-khûn ê lâng i ê chhiú beh chiáng-koân; Pîn-tōaⁿ ê lâng beh chòe lâng ê khó͘-kang. 25 Lâng ê sim khòa-lū, hō͘ i lóe-chì; Chi̍t-kù hó-ōe, hō͘ i hoaⁿ-hí. 26 Gī-lâng ín-chhōa i ê chhù-piⁿ; Pháiⁿ-lâng ê lō͘ hō͘ lâng sit-bê. 27 Pîn-tōaⁿ ê lâng bô pek phah-la̍h só͘ tit-tio̍h--ê; Un-khûn ê lâng tit-tio̍h lâng pó-kùi ê châi-bu̍t. 28 Tī kong-gī ê lō͘ ū oa̍h-miā; I ê lō͘-kèng pēng bô sí-bô.
1 智慧ê kiáⁿ聽老父ê教督；侮慢ê人m̄聽責備。 2 人因為嘴所結ê果子beh享受福氣；奸詐ê人beh tú-tio̍h強暴。 3 約束嘴舌ê，保全伊ê活命；隨便開嘴ê，致到敗無。 4 Pîn-tōaⁿ人ê心欣慕，也無所得tio̍h；慇勤ê人beh得tio̍h心滿意足。 5 義人厭賤白賊話；pháiⁿ人有臭名koh見笑。 6 公義保護行正直-ê；邪惡敗壞犯罪ê人。 7 有人家己裝做好額，也無半項；有人家己裝做sòng-hiong，實在有chōe-chōe財物。 8 人ê錢財thang贖回伊ê活命；但是sòng-hiong人無聽人ê háng-hoah。 9 義人ê光beh明亮；pháiⁿ人ê燈beh熄。 10 驕傲kan-ta起相爭；相kap參詳ê，就有智慧。 11 M̄是tùi tio̍h磨來得tio̍h ê錢會消無；流汗來積聚ê，beh ná加添。 12 所ǹg望ê 延chhiân久，就致到心痛疼；所意愛ê一下到，就是活命ê樹。 13 藐視道理ê，家己取滅無；敬畏誡命ê beh得tio̍h報賞。 14 智慧ê人ê法度是活命ê水泉，能hō͘人離開死無ê羅網。 15 善良ê聰明hō͘人得tio̍h恩典；奸詐ê人ê路是坎坷。 16 通達ê人lóng用智慧行tāi-chì；獨獨戇人報揚戇事。 17 Pháiⁿ ê使者陷落tī災厄；忠信ê欽差能hō͘人康健。 18 棄絕教督ê，beh tú-tio̍h sòng-hiong kap凌辱；願受責備ê，beh得tio̍h榮光。 19 所-ài-ê得tio̍h成，心就歡喜；離開pháiⁿ-tāi是戇人所厭惡。 20 Kap智慧ê人相kap行會成做智慧；Kap愚戇ê人做伴會受損傷。 21 災厄beh追jip pháiⁿ人；但是義ê人beh得tio̍h報賞。 22 好人留產業hō͘ kiáⁿ孫；pháiⁿ人所積聚ê錢財歸tī義人。 23 Sòng-hiong人種作得tio̍h chōe-chōe米糧；也有因為不義來tú-tio̍h滅無ê。 24 M̄甘用箠ê是怨恨伊ê kiáⁿ；若是疼伊ê，就照時責督伊。 25 義人得tio̍h食hō͘伊ê心滿足；pháiⁿ人ê腹肚的確iau。
1 Tì-hūi ê kiáⁿ thiaⁿ lāu-pē ê kàu-tok; Bú-bān ê lâng m̄-thiaⁿ chek-pī. 2 Lâng in-ūi chhùi só͘ kiat ê ké-chí beh hióng-siū hok-khì; Kan-chà ê lâng beh tú-tio̍h kiông-pō. 3 Iok-sok chhùi-chi̍h--ê, pó-choân i ê oa̍h-miā; Sûi-piān khui-chhùi--ê, tì-kàu pāi-bô. 4 Pîn-tōaⁿ lâng ê sim him-bō͘, iā bô só͘ tit-tio̍h; Un-khûn ê lâng beh tit-tio̍h sim-móa ì-chiok. 5 Gī-lâng iàm-chiān pe̍h-chha̍t ōe; Pháiⁿ-lâng ū chhàu-miâ koh kiàn-siàu. 6 Kong-gī pó-hō͘ kiâⁿ chèng-ti̍t-ê; Siâ-ok pāi-hoāi hoān-chōe ê lâng. 7 Ū lâng ka-kī chng-chòe hó-gia̍h, iā bô pòaⁿ-hāng; Ū lâng ka-kī chng-chòe sòng-hiong, si̍t-chāi ū chōe-chōe châi-bu̍t. 8 Lâng ê chîⁿ-châi thang sio̍k-hôe i ê oa̍h-miā; Nā-sī sòng-hiong lâng bô thiaⁿ lâng ê háng-hoah. 9 Gī-lâng ê kng beh bêng-liāng; Pháiⁿ-lâng ê teng beh sit. 10 Kiau-ngō͘ kan-ta khí saⁿ-chiⁿ; Saⁿ-kap chham-siông--ê, chiū ū tì-hūi. 11 M̄-sī tùi tio̍h-bôa lâi tit-tio̍h ê chîⁿ ōe siau-bô; Lâu-kōaⁿ lâi chek-chū--ê, beh ná ke-thiⁿ. 12 Só͘ ǹg-bāng--ê iân-chhiân kú, chiū tì-kàu sim thàng-thiàⁿ; Só͘ ì-ài--ê chi̍t-ē kàu, chiū-sī oa̍h-miā ê chhiū. 13 Biáu-sī tō-lí ê, ka-kī chhú bia̍t-bô; Kèng-ùi kài-bēng ê beh tit-tio̍h pò-siúⁿ. 14 Tì-hūi ê lâng ê hoat-tō͘ sī oa̍h-miā ê chúi-chôaⁿ, Ōe hō͘ lâng lī-khui sí-bô ê lô-bāng. 15 Siān-liông ê chhang-miâ hō͘ lâng tit-tio̍h un-tián; Kan-chà ê lâng ê lō͘ sī khâm-khia̍t. 16 Thong-ta̍t ê lâng lóng ēng tì-hūi kiâⁿ tāi-chì; To̍k-to̍k gōng-lâng pò-iông gōng-sū. 17 Pháiⁿ ê sù-chiá hām-lo̍h tī chai-ē; Tiong-sìn ê khim-chhe ōe hō͘ lâng khong-kiān. 18 Khì-choa̍t kàu-tok--ê, beh tú-tio̍h sòng-hiong kap lêng-jio̍k; Goān siū chek-pī--ê, beh tit-tio̍h êng-kng. 19 Só͘-ài-ê tit-tio̍h chiâⁿ, sim chiū hoaⁿ-hí; Lī-khui pháiⁿ-tāi sī gōng-lâng só͘ iàm-ò͘ⁿ. 20 Kap tì-hūi ê lâng saⁿ-kap kiâⁿ ōe chiâⁿ-chòe tì-hūi; Kap gû-gōng ê lâng chòe-phōaⁿ ōe siū sún-siong. 21 Chai-ē beh tui-jip pháiⁿ-lâng; Nā-sī gī ê lâng beh tit-tio̍h pò-siúⁿ. 22 Hó-lâng lâu sán-gia̍p hō͘ kiáⁿ-sun; Pháiⁿ-lâng só͘ chek-chū ê chîⁿ-châi kui tī gī-lâng. 23 Sòng-hiong lâng chèng-choh tit-tio̍h chōe-chōe bí-niû; Iā ū in-ūi put-gī lâi tú-tio̍h bia̍t-bô--ê. 24 M̄-kam ēng chhê ê sī oàn-hūn i ê kiáⁿ; Nā-sī thiàⁿ-i--ê, chiū chiàu-sî chek-tok i. 25 Gī-lâng tit-tio̍h chia̍h hō͘ i ê sim móa-chiok; Pháiⁿ-lâng ê pak-tó͘ tek-khak iau.
1 智慧ê婦人人ta̍k-ê建立伊ê家；戇ê婦人人親手毀伊。 2 照正直來行ê人敬畏耶和華；獨獨行tāi-chì橫逆-ê是藐視祂。 3 戇人ê嘴內有驕傲ê柺；獨獨智慧ê人ê嘴唇beh保惜本身。 4 Ke若無牛，牛-tiâu就空空；土產chōe-chōe是對tī牛ê力。 5 真實ê干證無講白賊；Ké ê干證講白賊ōe。 6 侮慢ê人chhē智慧，也chhē無-tio̍h；聰明ê人快快得tio̍h知-bat。 7 行到戇人ê面前，就能看見伊ê嘴唇無知識。 8 通達ê人ê智慧在tī明白伊ê路；戇人ê戇就是詭詐。 9 戇人掠犯罪做kún笑；正直ê人ê中間有和平。 10 心會知家己ê艱苦；外人無份伊ê歡喜。 11 pháiⁿ人ê厝beh倒壞；正直ê人ê布棚beh興旺。 12 有一條路，人看做正直；到尾成做死無ê路。 13 人teh笑ê時，心也有憂悶；快樂ê結局變做悲傷。 14 心悖逆ê人beh對伊ê所行來滿足；好人也beh tùi伊本身來滿足。 15 戇直ê人無一句話m̄信；通達ê人ta̍k-pō͘謹慎。 16 智慧ê人驚惶，koh離開pháiⁿ-tāi；戇ê人放肆，家己óa靠。 17 快受氣-ê，行tāi-chì愚戇；計謀pháiⁿ-ê，beh tú-tio̍h怨恨。 18 戇直ê人承接愚戇做業；通達ê人得tio̍h知-bat做冕旒。 19 pháiⁿ人仆tī好人ê面前；罪人仆tī義人ê門口。 20 Sòng-hiong人連厝邊也怨恨伊；好額人朋友真chōe。 21 看輕厝邊ê，chit號人有罪；憐憫sòng-hiong ê，hit號人有福氣。 22 計謀pháiⁿ ê，kiám無入迷路mah？計謀好ê，beh得tio̍h憐憫kap誠實。 23 百般ê tio̍h磨lóng有利益；嘴唇講chōe-chōe ōe就致到sòng-hiong。 24 智慧ê人ê錢財做in ê冕旒；戇人ê戇到尾是戇。 25 真實ê干證救人ê性命；講白賊ê，是詭詐。 26 敬畏耶和華有堅固ê óa靠；伊ê kiáⁿ兒有逃閃ê所在。 27 敬畏耶和華就是活命ê 水泉，Ōe hō͘人離開死無ê羅網。 28 國王ê榮光在tī百姓ê chōe；人君衰敗在tī百姓ê少。 29 無快快受氣-ê，大大有聰明；躁性-ê大顯出愚戇。 30 心內安靜是肉體ê活命；怨妒是骨內ê朽爛。 31 刻薄 sòng-hiong-ê，是褻瀆創造伊ê主；憐憫欠缺ê，是尊敬主。 32 pháiⁿ人tī伊所行ê pháiⁿ beh tú-tio̍h chhia倒；義人到死有ǹg望。 33 智慧安然tiàm tī聰明ê人ê心；戇人ê腹內beh露現。 34 公義hō͘邦國升高；見有罪惡ê百姓受凌辱。 35 用智慧行tāi-chì ê差用得tio̍h王ê恩惠；獨獨sià-敗-ê，ōe tú-tio̍h伊受氣。
1 Tì-hūi ê hū-jîn-lâng ta̍k-ê kiàn-li̍p i ê ke; Gōng ê hū-jîn-lâng chhin-chhiú húi i. 2 Chiàu chèng-ti̍t lâi kiâⁿ ê lâng kèng-ùi Iâ-hô-hoa; To̍k-to̍k kiâⁿ tāi-chì hêng-ge̍k-ê sī biáu-sī I. 3 Gōng-lâng ê chhùi-lāi ū kiau-ngō͘ ê koáiⁿ; To̍k-to̍k tì-hūi ê lâng ê chhùi-tûn beh pó-sioh pún-sin. 4 Ke nā bô gû, gû-tiâu chiū khang-khang; Thó͘-sán chōe-chōe sī tùi-tī gû ê la̍t. 5 Chin-si̍t ê kan-chèng bô kóng pe̍h-chha̍t; Ké ê kan-chèng kóng pe̍h-chha̍t ōe. 6 Bú-bān ê lâng chhē tì-hūi, iā chhē-bô-tio̍h; Chhong-bêng ê lâng khoài-khoài tit-tio̍h chai-bat. 7 Kiâⁿ kàu gōng-lâng ê bīn-chêng, Chiū ōe khòaⁿ-kìⁿ i ê chhùi-tûn bô tì-sek. 8 Thong-ta̍t ê lâng ê tì-hūi chāi-tī bêng-pe̍k i ê lō͘; Gōng-lâng ê gōng chiū-sī khúi-chà. 9 Gōng-lâng lia̍h hoān-chōe chòe kún-chhiò; Chèng-ti̍t ê lâng ê tiong-kan ū hô-pêng. 10 Sim ōe chai ka-kī ê kan-khó͘; Gōa-lâng bô hūn i ê hoaⁿ-hí. 11 Pháiⁿ-lâng ê chhù beh tó-hoāi; Chèng-ti̍t ê lâng ê pò͘-pîⁿ beh heng-ōng. 12 Ū chi̍t tiâu lō͘, lâng khòaⁿ-chòe chèng-ti̍t; Kàu-bé chiâⁿ-chòe sí-bô ê lō͘. 13 Lâng teh chhiò ê sî, sim iā ū iu-būn; Khoài-lo̍k ê kiat-kio̍k pìⁿ-chòe pi-siong. 14 Sim pōe-ge̍k ê lâng beh tùi i ê só͘-kiâⁿ lâi móa-chiok; Hó-lâng iā beh tùi i pún-sin lâi móa-chiok. 15 Gōng-ti̍t ê lâng bô chi̍t-kù-ōe m̄-sìn; Thong-ta̍t ê lâng ta̍k-pō͘ kín-sīn. 16 Tì-hūi ê lâng kiaⁿ-hiâⁿ, koh lī-khui pháiⁿ-tāi; Gōng ê lâng hòng-sù, ka-kī óa-khò. 17 Khoài siū-khì--ê, kiâⁿ tāi-chì gû-gōng; Kè-bô͘ pháiⁿ--ê, beh tú-tio̍h oàn-hūn. 18 Gōng-ti̍t ê lâng sêng-chiap gû-gōng chòe-gia̍p; Thong-ta̍t ê lâng tit-tio̍h chai-bat chòe bián-liû. 19 Pháiⁿ-lâng phak tī hó-lâng ê bīn-chêng; Chōe-jîn phak tī gī-lâng ê mn̂g-kháu. 20 Sòng-hiong lâng liân chhù-piⁿ iā oàn-hūn i; Hó-gia̍h lâng pêng-iú chin-chōe. 21 Khòaⁿ-khin chhù-piⁿ ê, chit-hō lâng ū chōe; Lîn-bín sòng-hiong ê, hit-hō lâng ū hok-khì. 22 Kè-bô͘ pháiⁿ ê, kiám bô ji̍p bê-lō͘ mah? Kè-bô͘ hó ê, beh tit-tio̍h lîn-bín kap sêng-si̍t. 23 Pah-poaⁿ ê tio̍h-bôa lóng ū lī-ek; Chhùi-tûn kóng chōe-chōe ōe chiū tì-kàu sòng-hiong. 24 Tì-hūi ê lâng ê chîⁿ-châi chòe in ê bián-liû; Gōng-lâng ê gōng kàu-bé sī gōng. 25 Chin-si̍t ê kan-chèng kiù lâng ê sìⁿ-miā; Kóng pe̍h-chha̍t ê, sī khúi-chà. 26 Kèng-ùi Iâ-hô-hoa ū kian-kò͘ ê óa-khò; I ê kiáⁿ-jî ū tô-siám ê só͘-chāi. 27 Kèng-ùi Iâ-hô-hoa chiū-sī oa̍h-miā ê chúi-chôaⁿ, Ōe hō͘ lâng lī-khui sí-bô ê lô-bāng. 28 Kok-ông ê êng-kng chāi-tī peh-sìⁿ ê chōe; Jîn-kun soe-pāi chāi-tī peh-sìⁿ ê chió. 29 Bô khoài-khoài siū-khì-ê, tōa-tōa ū chhang-miâ; Sò-sèng-ê tōa hián-chhut gû-gōng. 30 Sim-lāi an-chēng sī jio̍k-thé ê oa̍h-miā; Oàn-tò͘ sī kut-lāi ê hiú-nōa. 31 Khek-po̍k sòng-hiong-ê, sī siat-to̍k chhòng-chō i ê Chú; Lîn-bín khiàm-kheh-ê, sī chun-kèng Chú. 32 Pháiⁿ-lâng tī i só͘ kiâⁿ ê pháiⁿ beh tú-tio̍h chhia-tó; Gī-lâng kàu sí ū ǹg-bāng. 33 Tì-hūi an-jiân tiàm tī chhang-miâ ê lâng ê sim; Gōng-lâng ê pak-lāi beh lō͘-hiān. 34 Kong-gī hō͘ pang-kok seng-koâiⁿ; Kìⁿ-ū chōe-ok ê peh-sìⁿ siū lêng-jio̍k. 35 Ēng tì-hūi kiâⁿ tāi-chì ê chhe-ēng tit-tio̍h ông ê un-hūi; To̍k-to̍k sià-pāi-ê, ōe tú-tio̍h i siū-khì.
1 溫和ê應答ōe hō͘受氣soah；講話sò-pō ōe激起受氣。 2 智慧ê人ê舌gâu講知識；戇人ê嘴吐出愚戇。 3 耶和華ê目睭ta̍k所在tī-teh；好pháiⁿ lóng teh鑑察。 4 純良ê舌是活命ê樹；若有koāi-biū-ê，就會損傷心神。 5 戇人看輕老父ê教督；願受責備-ê，得tio̍h見識。 6 義人ê厝內有chōe-chōe財寶；pháiⁿ人sò͘-thàn-ê，是做伊ê陷害。 7 智慧ê人ê嘴唇報揚知識；戇人ê心lóng無án-ni。 8 pháiⁿ人獻祭是耶和華所厭惡；正直ê人祈禱是伊所歡喜。 9 pháiⁿ人ê路是耶和華所厭惡；獨獨追jip公義-ê，就得祂疼。 10 放sak正路-ê，beh受重重ê責罰；怨恨責備-ê，beh致到死無。 11 陰府kap滅無lóng tī耶和華ê目睭前；何況世間人ê心ah？ 12 侮慢ê人m̄-ài受責備，也無beh就近智慧ê人。 13 快樂ê心ōe hō͘面笑笑；心若憂悶，ōe損傷心神。 14 聰明ê人ê心chhē知識；戇人ê嘴一味好愚戇。 15 困苦ê人ê日子lóng有災厄；心快樂ê人筵席無斷。 16 好額也有掛慮；m̄值tio̍h sòng-hiong來敬畏耶和華。 17 食菜蔬，大家相疼，Iâ-kè食肥ê牛á，大家相怨恨。 18 Pháiⁿ性地ê人惹起冤家；無快快受氣ê人會hō͘相爭soah。 19 Pìn-tōaⁿ ê人ê路是親像刺phè ê籬笆；正直ê人ê路成做大路。 20 智慧ê kiáⁿ hō͘老父歡喜；戇人看輕伊ê老母。 21 無知ê人掠愚戇做歡喜；明理ê人照正直來行。 22 無相kap參詳，所計謀ōe失敗；謀士chōe-chōe，所計謀ōe成。 23 人ê嘴應答合宜，就會歡喜；合-時ê會好到怎樣！ 24 智慧ê人有活命ê路來上去，得tio̍h離開tī下底ê陰府。 25 耶和華beh拆毀驕傲ê人ê厝，Beh安定寡婦ê地界。 26 Pháiⁿ ê計謀是耶和華所厭惡；但是好ê話是清潔。 27 貪財-ê，陷害家己ê家，怨恨pò͘賂ê，得tio̍h活。 28 義人ê心想-了chiah ìn；pháiⁿ人ê嘴吐出pháiⁿ-tāi。 29 耶和華離開pháiⁿ人遠遠；總是祂聽義人ê祈禱。 30 目睭ê光明hō͘心歡喜；好消息ōe潤澤骨。 31 聽thàn活命ê責備ê，Beh khiā起tī智慧ê人ê中間。 32 M̄聽警戒-ê，是看輕家己；總是聽thàn責備-ê，就得tio̍h見識。 33 敬畏耶和華是智慧ê教示；謙卑就是榮光ê事先。
1 Un-hô ê ìn-tap ōe hō͘ siū-khì soah; Kóng-ōe sò-pō ōe kek-khí siū-khì. 2 Tì-hūi ê lâng ê chi̍h gâu kóng chai-bat; Gōng-lâng ê chhùi thò͘-chhut gû-gōng. 3 Iâ-hô-hoa ê ba̍k-chiu ta̍k só͘-chāi tī-teh; Hó-pháiⁿ lóng teh kàm-chhat. 4 Sûn-liông ê chi̍h sī oa̍h-miā ê chhiū; Nā ū koāi-biū--ê, chiū ōe sún-siong sim-sîn. 5 Gōng-lâng khòaⁿ-khin lāu-pē ê kàu-tok; Goān siū chek-pī-ê, tit-tio̍h kiàn-sek. 6 Gī-lâng ê chhù-lāi ū chōe-chōe châi-pó; Pháiⁿ-lâng sò͘-thàn--ê, sī chòe i ê hām-hāi. 7 Tì-hūi ê lâng ê chhùi-tûn pò-iông chai-bat; Gōng-lâng ê sim lóng bô án-ni. 8 Pháiⁿ-lâng hiàn-chè sī Iâ-hô-hoa só͘ iàm-ò͘ⁿ; Chèng-ti̍t ê lâng kî-tó sī I só͘ hoaⁿ-hí. 9 Pháiⁿ-lâng ê lō͘ sī Iâ-hô-hoa só͘ iàm-ò͘ⁿ; To̍k-to̍k tui-jip kong-gī-ê, chiū tit I thiàⁿ. 10 Pàng-sak chiàⁿ-lō͘-ê, beh siū tāng-tāng ê chek-hoa̍t; Oàn-hūn chek-pī-ê, beh tì-kàu sí-bô. 11 Im-hú kap Bia̍t-bô lóng tī Iâ-hô-hoa ê ba̍k-chiu-chêng; Hô-hòng sè-kan lâng ê sim ah? 12 Bú-bān ê lâng m̄-ài siū chek-pī, Iā bô beh chiū-kūn tì-hūi ê lâng. 13 Khoài-lo̍k ê sim ōe hō͘ bīn chhiò-chhiò; Sim nā iu-būn, ōe sún-siong sim-sîn. 14 Chhang-miâ ê lâng ê sim chhē chai-bat; Gōng-lâng ê chhùi it-bī hò͘ⁿ gû-gōng. 15 Khùn-khó͘ ê lâng ê ji̍t-chí lóng ū chai-ē; Sim khoài-lo̍k ê lâng iân-sia̍h bô tn̄g. 16 Hó-gia̍h iā ū khòa-lū; M̄-ta̍t-tio̍h sòng-hiong lâi kèng-ùi Iâ-hô-hoa. 17 Chia̍h chhài-soe, tāi-ke saⁿ-thiàⁿ, Iâⁿ-kè chia̍h pûi ê gû-á, tāi-ke saⁿ oàn-hūn. 18 Pháiⁿ sèng-tē ê lâng jiá-khí oan-ke; Bô khoài-khoài siū-khì ê lâng ōe hō͘ saⁿ-chiⁿ soah. 19 Pìn-tōaⁿ ê lâng ê lō͘ sī chhin-chhiūⁿ chhì-phè ê lî-pa; Chèng-ti̍t ê lâng ê lō͘ chiâⁿ-chòe tōa-lō͘. 20 Tì-hūi ê kiáⁿ hō͘ lāu-pē hoaⁿ-hí; Gōng-lâng khòaⁿ-khin i ê lāu-bú. 21 Bû-ti ê lâng lia̍h gû-gōng chòe hoaⁿ-hí; Bêng-lí ê lâng chiàu chèng-ti̍t lâi kiâⁿ. 22 Bô saⁿ-kap chham-siông, só͘ kè-bô͘ ōe sit-pāi; Bô͘-sū chōe-chōe, só͘ kè-bô͘ ōe chiâⁿ. 23 Lâng ê chhùi ìn-tap ha̍p-gî, chiū ōe hoaⁿ-hí; Ha̍p-sî ê ōe hó kàu cháiⁿ-iūⁿ! 24 Tì-hūi ê lâng ū oa̍h-miā ê lō͘ lâi chiūⁿ-khì, Tit-tio̍h lī-khui tī ē-tóe ê im-hú. 25 Iâ-hô-hoa beh thiah-húi kiau-ngō͘ ê lâng ê chhù, Beh an-tiāⁿ kóaⁿ-hū ê tōe-kài. 26 Pháiⁿ ê kè-bô͘ sī Iâ-hô-hoa só͘ iàm-ò͘ⁿ; Nā-sī hó ê ōe sī chheng-kiat. 27 Tham-châi-ê, hām-hāi ka-kī ê ke, Oàn-hūn pò͘-lō͘ ê, tit-tio̍h oa̍h. 28 Gī-lâng ê sim siūⁿ-liáu chiah ìn; Pháiⁿ-lâng ê chhùi thò͘-chhut pháiⁿ-tāi. 29 Iâ-hô-hoa lī-khui pháiⁿ-lâng hn̄g-hn̄g; Chóng-sī I thiaⁿ gī-lâng ê kî-tó. 30 Ba̍k-chiu ê kng-bêng hō͘ sim hoaⁿ-hí; Hó siau-sit ōe lūn-te̍k kut. 31 Thiaⁿ-thàn oa̍h-miā ê chek-pī ê, Beh khiā-khí tī tì-hūi ê lâng ê tiong-kan. 32 M̄ thiaⁿ kéng-kài-ê, sī khòaⁿ-khin ka-kī; Chóng-sī thiaⁿ-thàn chek-pī-ê, chiū tit-tio̍h kiàn-sek. 33 Kèng-ùi Iâ-hô-hoa sī tì-hūi ê kà-sī; Khiam-pi chiū-sī êng-kng ê tāi-seng.
1 心ê計謀在tī人，舌ê應答是tùi耶和華。 2 人一切ê所行家己看做清氣，獨獨耶和華測度人ê心。 3 你所做ê lóng tio̍h交託耶和華；你所計謀ê就會穩當。 4 耶和華所造-ê lóng合伊ê路用；連pháiⁿ人也合tī災厄ê日。 5 見若心驕傲-ê是耶和華所厭惡，雖然手khan手也bōe免受刑罰。 6 Tùi憐憫kap誠實，罪過得tio̍h贖回；Tùi敬畏耶和華就離開pháiⁿ-tāi。 7 人ê所行若hō͘耶和華歡喜，連伊ê對敵耶和華也hō͘ in kap伊和。 8 Chōe-chōe錢也不義，m̄值tio̍h少少錢koh有公義。 9 人ê心計畫伊ê路，獨獨耶和華定tio̍h伊ê腳步。 10 王ê嘴內有神ê話，審判ê時伊ê嘴就無chha-chhok。 11 公道ê天秤kap秤，lóng屬耶和華，袋á內一切ê鉈子lóng是伊所定tio̍h。 12 做pháiⁿ是王所厭惡，因為座位是tùi公義來堅固。 13 公義ê嘴唇是王所歡喜，講話正直ê是王所疼。 14 王ê大受氣親像hō͘人死ê使者，獨獨智慧ê人會hō͘伊soah。 15 王ê面色ê光hō͘人有活命，王ê恩典親像春雨ê雲。 16 得tio̍h智慧比得tio̍h金加jōa好；揀tio̍h聰明比得tio̍h銀iáu khah好。 17 正直ê人ê大路是離開pháiⁿ；謹慎守伊ê路ê，是保全伊ê性命。 18 驕傲是失敗ê事先；自高ê心就是跋倒ê事先。 19 心謙卑kap sòng-hiong人相kap tòa，贏過kap驕傲ê人相kap分所搶ê物。 20 致意tī道理-ê beh得tio̍h利益，óa靠耶和華ê有福氣。 21 心智慧-ê稱做通達；好口才ōe加添人ê學問。 22 人有明理就有活命ê水泉；戇人ê責罰就是伊ê戇。 23 智慧ê人ê心教示伊ê嘴；Koh kā伊ê嘴唇加添學問。 24 婉轉ê話親像蜜pô͘；心知甜hō͘骨爽快。 25 有一條路人看做正直；到尾成做死無ê路。 26 腹肚iau是勉勵做工ê人做工；因為伊ê口腹逼伊。 27 無路用ê人圖謀損害；伊ê嘴唇親像有火teh燒。 28 乖僻ê人四界起相爭，學話ê人hō͘親密ê朋友冷淡。 29 強暴ê人引誘厝邊，chhōa伊行m̄好ê路。 30 目chiu放khoeh teh圖謀乖僻，嘴唇合óa來成hitê pháiⁿ事。 31 白頭毛是súi ê冕旒，Tī義ê路能chhē-tio̍h。 32 無快快受氣贏過勇士，管轄家己ê心ê贏過取tio̍h城ê。 33 Liam-khau在tī人，定tio̍h tāi-chì lóng tùi耶和華。
1 Sim ê kè-bô͘ chāi-tī lâng, Chi̍h ê ìn-tap sī tùi Iâ-hô-hoa. 2 Lâng it-chhè ê só͘ kiâⁿ ka-kī khòaⁿ-chòe chheng-khì, To̍k-to̍k Iâ-hô-hoa chhek-to̍k lâng ê sim. 3 Lí só͘-chòe ê lóng tio̍h kau-thok Iâ-hô-hoa; Lí só͘ kè-bô͘ ê chiū ōe ún-tàng. 4 Iâ-hô-hoa só͘ chō-ê lóng ha̍p i ê lō͘-ēng; Liân pháiⁿ-lâng iā ha̍p tī chai-ē ê ji̍t. 5 Kìⁿ-nā sim kiau-ngō͘-ê sī Iâ-hô-hoa só͘ iàm-ò͘ⁿ, Sui-jiân chhiú khan chhiú iā bōe bián siū hêng-hoa̍t. 6 Tùi lîn-bín kap sêng-si̍t, chōe-kòa tit-tio̍h sio̍k-hôe; Tùi kèng-ùi Iâ-hô-hoa chiū lī-khui pháiⁿ-tāi. 7 Lâng ê só͘-kiâⁿ nā hō͘ Iâ-hô-hoa hoaⁿ-hí, Liân i ê tùi-te̍k Iâ-hô-hoa iā hō͘ in kap i hô. 8 Chōe-chōe chîⁿ iā put-gī, M̄-ta̍t-tio̍h chió-chió chîⁿ koh ū kong-gī. 9 Lâng ê sim kè-e̍k i ê lō͘, To̍k-to̍k Iâ-hô-hoa tiāⁿ-tio̍h i ê kha-pō͘. 10 Ông ê chhùi-lāi ū sîn ê ōe, Sím-phòaⁿ ê sî i ê chhùi chiū bô chha-chhok. 11 Kong-tō ê thian-phêng kap chhìn, lóng sio̍k Iâ-hô-hoa, Tē-á-lāi it-chhè ê tô-chí lóng sī I só͘ tiāⁿ-tio̍h. 12 Chòe-pháiⁿ sī ông só͘ iàm-ò͘ⁿ, In-ūi chō-ūi sī tùi kong-gī lâi kian-kò͘. 13 Kong-gī ê chhùi-tûn sī ông só͘ hoaⁿ-hí, Kóng-ōe chèng-ti̍t-ê sī ông só͘ thiàⁿ. 14 Ông ê tōa siū-khì chhin-chhiūⁿ hō͘ lâng sí ê sù-chiá, To̍k-to̍k tì-hūi ê lâng ōe hō͘ i soah. 15 Ông ê bīn-sek ê kng hō͘ lâng ū oa̍h-miā, Ông ê un-tián chhin-chhiūⁿ chhun-hō͘ ê hûn. 16 Tit-tio̍h tì-hūi pí tit-tio̍h kim ke jōa-hó; Kéng-tio̍h chhang-miâ pí tit-tio̍h gûn iáu khah-hó. 17 Chèng-ti̍t ê lâng ê tōa-lō͘ sī lī-khui pháiⁿ; Kín-sīn siú i ê lō͘ ê, sī pó-choân i ê sìⁿ-miā. 18 Kiau-ngō͘ sī sit-pāi ê tāi-seng; Chū-ko ê sim chiū-sī poa̍h-tó ê tāi-seng. 19 Sim khiam-pi kap sòng-hiong lâng saⁿ-kap tòa, Iâⁿ-kè kap kiau-ngō͘ ê lâng saⁿ-kap pun só͘ chhiúⁿ ê mi̍h. 20 Tì-ì tī tō-lí--ê beh tit-tio̍h lī-ek, Óa-khò Iâ-hô-hoa ê ū hok-khì. 21 Sim tì-hūi-ê chheng-chòe thong-ta̍t; Hó kháu-châi ōe ke-thiⁿ lâng ê ha̍k-būn. 22 Lâng ū bêng-lí chiū ū oa̍h-miā ê chúi-chôaⁿ; Gōng-lâng ê chek-hoa̍t chiū-sī i ê gōng. 23 Tì-hūi ê lâng ê sim kà-sī i ê chhùi; Koh kā i ê chhùi-tûn ke-thiⁿ ha̍k-būn. 24 Oán-choán ê ōe chhin-chhiūⁿ bi̍t-pô͘; Sim chai tiⁿ hō͘ kut sóng-khoài. 25 Ū chi̍t tiâu lō͘ lâng khòaⁿ-chòe chèng-ti̍t; Kàu-bé chiâⁿ-chòe sí-bô ê lō͘. 26 Pak-tó͘ iau sī bián-lē chòe-kang ê lâng chòe-kang; In-ūi i ê khó͘-hok pek i. 27 Bô lō͘-ēng ê lâng tô͘-bô͘ sún-hāi; I ê chhùi-tûn chhin-chhiūⁿ ū hé teh sio. 28 Koāi-phiah ê lâng sì-kòe khí saⁿ-chiⁿ, O̍h-ōe ê lâng hō͘ chhin-bi̍t ê pêng-iú léng-tām. 29 Kiông-pō ê lâng ín-iú chhù-piⁿ, Chhōa i kiâⁿ m̄-hó ê lō͘. 30 Ba̍k-chiu pàng-khoeh teh tô͘-bô͘ koāi-phiah, Chhùi-tûn ha̍p-óa lâi chiâⁿ hit ê pháiⁿ-sū. 31 Pe̍h-thâu-mn̂g sī súi ê bián-liû, Tī gī ê lō͘ ōe chhē-tio̍h. 32 Bô khoài-khoài siū-khì iâⁿ-kè ióng-sū, Koán-hat ka-kī ê sim-ê iâⁿ-kè chhú-tio̍h siâⁿ ê. 33 Liam-khau chāi-tī lâng, Tiāⁿ-tio̍h tāi-chì lóng tùi Iâ-hô-hoa.
1 筵席滿-厝也有相爭，m̄值tio̍h一塊-á餅-koaⁿ koh有安靜。 2 奴僕gâu辦tāi-chì beh管轄卸敗ê kiáⁿ；Koh tī兄弟ê中間相kap分家伙。 3 Khe-á是beh鍛鍊銀，爐是beh鍛鍊金；獨獨耶和華鍛鍊人ê心。 4 行pháiⁿ-ê留心聽奸詐ê話，講白賊ê注意聽邪惡ê言語。 5 恥笑sòng-hiong人-ê是凌辱創造伊ê主；歡喜人tú-tio̍h災厄 ê bōe免得受刑罰。 6 kiáⁿ孫是老人ê冕旒，老父是kiáⁿ兒ê榮光。 7 戇人講大話是無合，何況有道德ê人講白賊ah。 8 pò͘賂ê物tī受tio̍h ê人看做寶石，無論ǹg toh落一方面lóng興通。 9 遮掩人ê過失ê是憶tio̍h仁愛，Tāi-chì ta̍uh-ta̍uh念ê，hō͘親密ê朋友冷淡。 10 明理ê人一下受責備就入伊ê心，贏過phah戇人一百下。 11 Pháiⁿ人專務反叛，所以beh差殘忍ê使者去攻擊伊。 12 寧可tú-tio̍h失落kiáⁿ ê熊母，M̄-thang tú-tio̍h戇人ê愚圖惡。 13 用pháiⁿ報好ê，災厄無離開伊ê家。 14 相爭ê起頭親像水破隙；所以tī到鬧ê事先tio̍h hō͘冤家soah。 15 擬定pháiⁿ人做義，定義人做有罪ê，Chit兩項lóng是耶和華所厭惡。 16 戇人既然無明理，啥事有錢the̍h tī手裡買智慧？ 17 朋友時常相親愛，兄弟ê出世為tio̍h救患難。 18 Tī厝邊ê面前答應做保認，hit號人就是戇人。 19 Ài相爭ê人是ài犯罪；門-hō͘ chhòng高ê人是家己取敗壞。 20 心乖僻ê無thang chhē-tio̍h福氣；舌péng來péng去ê陷落tī患難。 21 生戇kiáⁿ是家己ê憂悶，戇人ê父lóng無thang歡喜。 22 歡喜ê心是好藥，憂傷ê心神hō͘骨枯焦。 23 pháiⁿ人暗靜受pò͘賂，Beh hō͘案件péng-lìn-tńg。 24 智慧是tī明理ê人ê面前，戇人ê目睭看tī地ê極頭。 25 愚戇ê kiáⁿ hō͘老父煩惱，Hō͘老母憂苦。 26 刑罰義ê人是m̄好，Phah秉公ê官府也是án-ni。 27 言語少-ê有知識，性情hāi-在-ê有聰明。 28 戇ê人若靜靜也算做智慧；嘴-密-ê也算做聰明。
1 Iân-sia̍h móa-chhù iā ū saⁿ-chiⁿ, M̄-ta̍t-tio̍h chi̍t-tè-á piáⁿ-koaⁿ koh ū an-chēng. 2 Lô͘-po̍k gâu pān tāi-chì beh koán-hat sià-pāi ê kiáⁿ; Koh tī hiaⁿ-tī ê tiong-kan saⁿ-kap pun ke-hé. 3 Khe-á sī beh thoàn-liān gûn, lô͘ sī beh thoàn-liān kim; To̍k-to̍k Iâ-hô-hoa thoàn-liān lâng ê sim. 4 Kiâⁿ-pháiⁿ-ê liû-sim thiaⁿ kan-chà ê ōe, Kóng pe̍h-chha̍t-ê chù-ì thiaⁿ siâ-ok ê giân-gú. 5 Thí-chhiò sòng-hiong lâng-ê sī lêng-jio̍k chhòng-chō i ê Chú; Hoaⁿ-hí lâng tú-tio̍h chai-ē ê bōe bián-tit siū hêng-hoa̍t. 6 Kiáⁿ-sun sī lāu-lâng ê bián-liû, Lāu-pē sī kiáⁿ-jî ê êng-kng. 7 Gōng-lâng kóng tōa-ōe sī bô ha̍p, Hô-hòng ū tō-tek ê lâng kóng pe̍h-chha̍t ah. 8 Pò͘-lō͘ ê mi̍h tī siū-tio̍h ê lâng khòaⁿ-chòe pó-chio̍h, Bô-lūn ǹg toh-lo̍h chi̍t hong-bīn lóng heng-thong. 9 Jia-iám lâng ê kè-sit-ê sī it-tio̍h jîn-ài, Tāi-chì ta̍uh-ta̍uh liām ê, hō͘ chhin-bi̍t ê pêng-iú léng-tām. 10 Bêng-lí ê lâng chi̍t-ē siū chek-pī chiū ji̍p i ê sim, Iâⁿ-kè phah gōng-lâng chi̍t-pah-ē. 11 Pháiⁿ-lâng choan-bū hoán-poān, Só͘-í beh chhe chân-jím ê sù-chiá khì kong-kek i. 12 Lêng-khó͘ tú-tio̍h sit-lo̍h kiáⁿ ê hîm-bú, M̄-thang tú-tio̍h gōng-lâng ê gû-tû ok. 13 Ēng pháiⁿ pò hó ê, Chai-ē bô lī-khui i ê ke. 14 Saⁿ-chiⁿ ê khí-thâu chhin-chhiūⁿ chúi phòa-khiah; Só͘-í tī kàu-nāu ê tāi-seng tio̍h hō͘ oan-ke soah. 15 Gí-tiāⁿ pháiⁿ lâng chòe-gī, tēng gī-lâng chòe ū-chōe ê, Chí(**Chit) nn̄g hāng lóng sī Iâ-hô-hoa só͘ iàm-ò͘ⁿ. 16 Gōng-lâng kì-jiân bô bêng-lí, Siáⁿ-sū ū chîⁿ the̍h tī chhiú--nih bóe tì-hūi? 17 Pêng-iú sî-siông saⁿ chhin-ài, Hiaⁿ-tī ê chhut-sì ūi-tio̍h kiù hoān-lān. 18 Tī chhù-piⁿ ê bīn-chêng tah-èng chòe pó-jīn, Hit-hō lâng chiū-sī gōng-lâng. 19 Ài saⁿ-chiⁿ ê lâng sī ài hoān-chōe; Mn̂g-hō͘ chhòng koâiⁿ ê lâng sī ka-kī chhú pāi-hoāi. 20 Sim koāi-phiah--ê bô thang chhē--tio̍h hok-khì; Chi̍h péng-lâi péng-khì-ê hām-lo̍h tī hoān-lān. 21 Siⁿ gōng-kiáⁿ sī ka-kī ê iu-būn, Gōng-lâng ê pē lóng bô thang hoaⁿ-hí. 22 Hoaⁿ-hí ê sim sī hó-io̍h, Iu-siong ê sim-sîn hō͘ kut ko͘-tâ. 23 Pháiⁿ-lâng àm-chīⁿ siū pò͘-lō͘, Beh hō͘ àn-kiāⁿ péng-lìn-tńg. 24 Tì-hūi sī tī bêng-lí ê lâng ê bīn-chêng, Gōng-lâng ê ba̍k-chiu khòaⁿ tī tōe ê ke̍k-thâu. 25 Gû-gōng ê kiáⁿ hō͘ lāu-pē hoân-ló, Hō͘ lāu-bú iu-khó͘. 26 Hêng-hoa̍t gī ê lâng sī m̄-hó, Phah péng-kong ê koaⁿ-hú iā-sī án-ni. 27 Giân-gú chió-ê ū tì-sek, Sèng-chêng hāi-chāi-ê ū chhang-miâ. 28 Gōng ê lâng nā chēng-chēng iā sǹg chòe tì-hūi; Chhùi-ba̍t-ê iā sǹg-chòe chhang-miâ.
1 家己分別ê是求伊所意愛，Koh痛恨一切真ê智慧。 2 戇人無歡喜明理，獨獨ài顯明伊ê心意。 3 pháiⁿ人來，藐視也tè伊來；見笑到，凌辱kap伊到。 4 人嘴內ê話親像深ê水，智慧ê水泉親像teh流ê溪水。 5 體貼pháiⁿ人ê情面，判斷來冤枉義人，lóng是m̄好。 6 戇人開嘴就起冤家，伊ê嘴是叫人phah。 7 戇人ê嘴是伊ê敗無，伊ê嘴唇是伊ê靈魂ê羅網。 8 學-ōe ê人ê言語親像好食ê物，深入人ê腹內。 9 做工sǹg-hēng ê，Kap殘害ê做兄弟。 10 耶和華ê名是堅固ê台，義ê人走入-去，就得tio̍h安穩。 11 好額人ê財物是伊堅固ê城，照伊phah算是親像高ê牆。 12 敗壞ê事先人ê心是驕傲，尊貴ê頭前是謙卑。 13 Bē聽ê事先就應，就是伊ê戇kap凌辱。 14 人ê心神ōe忍受伊ê病痛；心神受傷，是誰 ōe當得起ah？ 15 聰明ê人ê心得tio̍h知bat，智慧人ê耳孔求知bat。 16 禮物是替人開路，chhōa伊到大人ê面前。 17 事先辯論ê親像有義理，獨獨厝邊來就查察伊。 18 抽籤ōe hō͘冤家soah，也會排解tī有勢力ê人ê中間。 19 受剋虧ê兄弟beh得tio̍h伊koh和，比取堅固ê城khah-oh；chit號ê相爭親像營寨ê門栱。 20 人講話ê效果ōe hō͘伊ê腹肚充滿，伊ê嘴唇所出ê，beh hō͘伊飽足。 21 生死ê權在tī嘴舌；疼-伊ê beh食伊ê果子。 22 得tio̍h bó͘ ê就是得tio̍h福氣，也是得tio̍h耶和華ê恩惠。 23 Sòng-hiong人懇切來求，好額人pháiⁿ聲sàu來應。 24 Chōe-chōe朋友ê，家己取敗無，有一个知己ê比兄弟khah親。
1 Ka-kī hun-piat-ê sī kiû i só͘ ì-ài, Koh thòng-hūn it-chhè chin ê tì-hūi. 2 Gōng-lâng bô hoaⁿ-hí bêng-lí, To̍k-to̍k ài hián-bêng i ê sim-ì. 3 Pháiⁿ-lâng lâi, biáu-sī iā tè i lâi; Kiàn-siàu kàu, lêng-jio̍k kap i kàu. 4 Lâng chhùi-lāi ê ōe chhin-chhiūⁿ chhim ê chúi, Tì-hūi ê chúi-chôaⁿ chhin-chhiūⁿ teh lâu ê khoe-chúi. 5 Thé-thiap pháiⁿ-lâng ê chêng-biān, Phòaⁿ-toàn lâi oan-óng gī-lâng, lóng sī m̄-hó. 6 Gōng-lâng khui-chhùi chiū khí oan-ke, I ê chhùi sī kiò lâng phah. 7 Gōng-lâng ê chhùi sī i ê pāi-bô, I ê chhùi-tûn sī i ê lêng-hûn ê lô-bāng. 8 O̍h-ōe ê lâng ê giân-gú chhin-chhiūⁿ hó-chia̍h ê mi̍h, Chhim ji̍p lâng ê pak-lāi. 9 Chòe-kang sǹg-hēng ê, Kap chân-hāi-ê chòe hiaⁿ-tī. 10 Iâ-hô-hoa ê miâ sī kian-kò͘ ê tâi, Gī ê lâng cháu--ji̍p-khì, chiū tit-tio̍h an-ún. 11 Hó-gia̍h lâng ê châi-bu̍t sī i kian-kò͘ ê siâⁿ, Chiàu i phah-sǹg sī chhin-chhiūⁿ koâiⁿ ê chhiûⁿ. 12 Pāi-hoāi ê tāi-seng lâng ê sim sī kiau-ngō͘, Chun-kùi ê thâu-chêng sī khiam-pi. 13 Bē thiaⁿ ê tāi-seng chiū ìn, Chiū-sī i ê gōng kap lêng-jio̍k. 14 Lâng ê sim-sîn ōe jím-siū i ê pīⁿ-thiàⁿ; Sim-sîn siū-siong, chī-chūi ōe tng-tit-khí ah? 15 Chhong-bêng ê lâng ê sim tit-tio̍h chai-bat, Tì-hūi lâng ê hī-khang kiû chai-bat. 16 Lé-mi̍h sī thòe lâng khui lō͘, Chhōa i kàu tāi-jîn ê bīn-chêng. 17 Tāi-seng piān-lūn-ê chhin-chhiūⁿ ū gī-lí, To̍k-to̍k chhù-piⁿ lâi chiū cha-chhat i. 18 Thiu-chhiam ōe hō͘ oan-ke soah, Iā ōe pâi-kái tī ū sè-le̍k ê lâng ê tiong-kan. 19 Siū khek-khui ê hiaⁿ-tī beh tit-tio̍h i koh hô, pí chhú kian-kò͘ ê siâⁿ khah-oh; Chit-hō ê saⁿ-chiⁿ chhin-chhiūⁿ iâⁿ-chē ê mn̂g-kông. 20 Lâng kóng-ōe ê hāu-kó ōe hō͘ i ê pak-tó͘ chhiong-móa, I ê chhùi-tûn só͘ chhut ê, beh hō͘ i pá-chiok. 21 Siⁿ-sí ê koân chāi-tī chhùi-chi̍h; Thiàⁿ-i--ê beh chia̍h i ê ké-chí. 22 Tit-tio̍h bó͘ ê chiū-sī tit-tio̍h hok-khì, Iā sī tit-tio̍h Iâ-hô-hoa ê un-hūi. 23 Sòng-hiong lâng khún-chhiat lâi kiû, Hó-gia̍h lâng pháiⁿ siaⁿ-sàu lâi ìn. 24 Chōe-chōe pêng-iú ê, ka-kī chhú pāi-bô, Ū chi̍t ê ti-kí-ê pí hiaⁿ-tī khah chhin.
1 Sòng-hiong來行正直ê，贏過講乖謬koh愚戇ê。 2 心無知bat是m̄好；腳緊走ê，bōe免得犯罪。 3 人因為愚戇來敗壞伊ê路，伊ê心就棄嫌上帝。 4 好額就加添chōe-chōe朋友，Sòng-hiong就朋友kap伊離別。 5 Lām-sám干證ê人bōe免得受刑罰；講白賊bōe能逃脫刑罰。 6 大量 ê人chōe-chōe人對伊求恩；送-物-ê，人人做伊ê朋友。 7 Sòng-hiong人伊ê兄弟lóng怨恨伊，何況伊ê朋友koh khah離開伊；Jip beh kap in講話，in已經無tī-teh。 8 得tio̍h智慧ê，疼惜伊ê靈魂，保守明理ê，beh得tio̍h福氣。 9 Lām-sám干證ê，bōe免得受刑罰；講白賊ê，beh tú-tio̍h滅無。 10 戇人享受宴樂，是無合宜；何況奴僕管轄貴族ah？ 11 人有見識就無快快受氣；赦免人ê過失就是伊ê榮光。 12 王ê大受氣親像獅hm̄-hm̄-哮；伊ê恩典親像草頂ê露水。 13 戇ê kiáⁿ是老父ê災厄；Bó͘ ê吵鬧親像雨水chha̍uh-chha̍uh滴。 14 厝宅財產是祖公所留ê，獨獨gâu ê bó͘是耶和華所賜ê。 15 懶惰 hō͘人睏重眠，Pîn-tōaⁿ ê人beh tú-tio̍h iau餓。 16 守誡命ê，是守靈魂，無細膩伊ê所行ê，beh致到死無。 17 憐憫sòng-hiong人ê，就是借hō͘耶和華；伊beh照伊所行ê好事來還伊。 18 趁iáu有ǹg望，tio̍h教督你ê kiáⁿ，你m̄-thang有意思beh hō͘伊死。 19 大受氣ê人的確tio̍h受刑罰，你若救伊tio̍h koh加一pái。 20 你tio̍h聽苦勸受教示，hō͘你到尾有智慧。 21 人心內有chōe-chōe計謀，獨獨耶和華ê旨意chiah會穩當。 22 人所意愛是伊仁慈ê量，Sòng-hiong人比講白賊khah好。 23 敬畏耶和華就會得tio̍h活命；伊beh安居飽足無tú-tio̍h災厄。 24 Pîn-tōaⁿ ê人伸手tī盤裡，也m̄肯the̍h到嘴。 25 Phah侮慢ê人，戇直ê beh醒悟；責備明理ê人，伊就khah知bat。 26 Pháiⁿ款待老父革逐老母ê，是卸敗致到凌辱ê kiáⁿ。 27 我ê kiáⁿ ah，人若教示你去-sak知識ê話，你決斷m̄-thang聽。 28 做無-影跡ê干證戲弄公平，pháiⁿ人吞-落罪惡。 29 刑罰是為tio̍h侮慢ê人設；鞭phah也是為tio̍h戇人ê ka-chiah。
1 Sòng-hiong lâi kiâⁿ chèng-ti̍t ê, Iâⁿ-kè kóng koāi-biū koh gû-gōng ê. 2 Sim bô chai-bat sī m̄-hó; Kha kín cháu ê, bōe bián-tit hoān-chōe. 3 Lâng in-ūi gû-gōng lâi pāi-hoāi i ê lō͘, I ê sim chiū khì-hiâm Siōng-tè. 4 Hó-gia̍h chiū ke-thiⁿ chōe-chōe pêng-iú, Sòng-hiong chiū pêng-iú kap i lī-pia̍t. 5 Lām-sám kan-chèng ê lâng bōe bián-tit siū hêng-hoa̍t; Kóng pe̍h-chha̍t bōe-ōe tô-thoat hêng-hoa̍t. 6 Tōa-liōng ê lâng chōe-chōe lâng tùi i kiû un; Sàng-mi̍h-ê, lâng-lâng chòe i ê pêng-iú. 7 Sòng-hiong lâng i ê hiaⁿ-tī lóng oàn-hūn i, Hô-hòng i ê pêng-iú koh khah lī-khui i; Jip beh kap in kóng-ōe, in í-keng bô tī-teh. 8 Tit-tio̍h tì-hūi ê, thiàⁿ-sioh i ê lêng-hûn, Pó-siú bêng-lí ê, beh tit-tio̍h hok-khì. 9 Lām-sám kan-chèng ê, bōe bián-tit siū hêng-hoa̍t; Kóng pe̍h-chha̍t ê, beh tú-tio̍h bia̍t-bô. 10 Gōng-lâng hióng-siū iàn-lo̍k, sī bô ha̍p-gî; Hô-hòng lô͘-po̍k koán-hat kùi-cho̍k ah? 11 Lâng ū kiàn-sek chiū bô khoài-khoài siū-khì; Sià-bián lâng ê kè-sit chiū-sī i ê êng-kng. 12 Ông ê tōa siū-khì chhin-chhiūⁿ sai hm̄-hm̄-háu; I ê un-tián chhin-chhiūⁿ chháu-téng ê lō͘-chúi. 13 Gōng ê kiáⁿ sī lāu-pē ê chai-ē; Bó͘ ê chháu-nāu chhin-chhiūⁿ hō͘-chúi chha̍uh-chha̍uh tih. 14 Chhù-the̍h châi-sán sī chó͘-kong só͘ lâu ê, To̍k-to̍k gâu ê bó͘ sī Iâ-hô-hoa só͘ sù ê. 15 Lán-tō hō͘ lâng khùn tāng-bîn, Pîn-tōaⁿ ê lâng beh tú-tio̍h iau-gō. 16 Siú kài-bēng ê, sī siú lêng-hûn, Bô sòe-jī i ê só͘ kiâⁿ ê, beh tì-kàu sí-bô. 17 Lîn-bín sòng-hiong lâng ê, chiū-sī chioh hō͘ Iâ-hô-hoa; I beh chiàu i só͘ kiâⁿ ê hó-sū lâi hêng i. 18 Thàn iáu ū ǹg-bāng, tio̍h kàu-tok lí ê kiáⁿ, Lí m̄-thang ū ì-sù beh hō͘ i sí. 19 Tōa siū-khì ê lâng tek-khak tio̍h siū hêng-hoa̍t, Lí nā kiù i tio̍h koh ke chi̍t pái. 20 Lí tio̍h thiaⁿ khó͘-khǹg siū kà-sī, Hō͘ lí kàu-bé ū tì-hūi. 21 Lâng sim-lāi ū chōe-chōe kè-bô͘, To̍k-to̍k Iâ-hô-hoa ê chí-ì chiah ōe ún-tàng. 22 Lâng só͘ ì-ài sī i jîn-chû ê liōng, Sòng-hiong lâng pí kóng pe̍h-chha̍t khah-hó. 23 Kèng-ùi Iâ-hô-hoa chiū ōe tit-tio̍h oa̍h-miā; I beh an-ku pá-chiok bô tú-tio̍h chai-ē. 24 Pîn-tōaⁿ ê lâng chhun-chhiú tī pôaⁿ--ni̍h, Iā m̄-khéng the̍h kàu chhùi. 25 Phah bú-bān ê lâng, gōng-ti̍t-ê beh chhíⁿ-ngō͘; Chek-pī bêng-lí ê lâng, i chiū khah chai-bat. 26 Pháiⁿ khoán-thāi lāu-pē kek-tio̍k lāu-bú ê, Sī sià-pāi tì-kàu lêng-jio̍k ê kiáⁿ. 27 Góa ê kiáⁿ ah, lâng nā kà-sī lí khì-sak tì-sek ê ōe, Lí koat-toàn m̄-thang thiaⁿ. 28 Chòe bô-iáⁿ-chiah ê kan-chèng hì-lāng kong-pêng, Pháiⁿ-lâng thun-lo̍h chōe-ok. 29 Hêng-hoa̍t sī ūi-tio̍h bú-bān ê lâng siat; Piⁿ-phah iā sī ūi-tio̍h gōng-lâng ê ka-chiah.
1 酒是致到侮慢ê，厚酒致到喧嘩，見若因為伊來錯誤ê，是無智慧。 2 王ê威風親像獅hm̄-hm̄哮，惹伊受氣ê，是害家己ê性命。 3 離開相爭hit號人有榮光，獨獨戇人ài冤家。 4 Pîn-tōaⁿ ê人tī冬天ê時無beh種作，到收割ê時伊求乞，也bōe得tio̍h。 5 人心內ê計謀是親像深ê水，獨獨明理ê人chiah會kā伊揪出來。 6 講起家己ê仁慈-ê真chōe；但是忠信ê人真oh得tio̍h。 7 照正直來行ê義人，伊ê後裔有福氣。 8 王坐tī審判ê位，用伊ê目睭趕散lóng總ê pháiⁿ。 9 Chī-chūi ōe講，我已經清氣我ê心，我ê罪已經洗除？ 10 鉈子無同，升、斗無同，lóng是耶和華所厭惡。 11 連gín-ná tī所做ê，也顯明伊ê本性；伊所行-ê或是聖潔á正直。 12 Ōe聽ê耳孔，ōe看ê目睭，Nn̄g-項lóng是耶和華所做ê。 13 莫得貪眠，免致到sòng-hiong；thí開你ê目睭，chiah有夠額ê米糧。 14 買物ê，講，m̄好，m̄好；到買去了家己誇口。 15 有kim也有寶石chōe-chōe，總是有知識ê嘴唇，就成做貴氣ê珍寶。 16 為tio̍h生份人擔保tio̍h the̍h hit人ê衫，替外人做保認，hitê人tio̍h擔當責成。 17 用瞞騙來得tio̍h食物，人掠做滋味，總是後來伊ê嘴滿滿是沙。 18 Tùi參詳ta̍k項ê計畫得tio̍h成；你beh交戰tio̍h用好ê計策。 19 四界行，講人ê長短，漏洩祕密ê事；厚-ōe ê，m̄-thang kap伊結交。 20 咒詛老父á老母ê，伊ê燈beh hoa tī極烏暗ê中間。 21 起頭緊緊得tio̍h ê產業，路尾m̄是做伊ê福氣。 22 你莫得講，我beh報應pháiⁿ，Tio̍h thèng候耶和華，伊beh救你。 23 鉈子無相同是耶和華所厭惡，假ê天秤也是m̄好。 24 人ê腳步是tùi耶和華定tio̍h；人kiám會知伊ê路mah？ 25 人隨便講，這是聖物；下願了，chiah查問，這是做伊ê羅網。 26 智慧ê王撥散pháiⁿ人，Hō͘車輪碾伊。 27 人ê心神是耶和華ê燈，鑑察人ê心腹。 28 仁慈kap真實保全國王；伊ê座位也因為仁慈來堅固。 29 勇健是少年人ê榮光；白-頭毛就是老人ê體面。 30 用鞭phah傷除去人ê罪惡；Phah ōe入人ê心腹。
1 Chiú sī tì-kàu bú-bān ê, kāu-chiú tì-kàu soan-hoa, Kìⁿ-nā in-ūi i lâi chhò-gō͘ ê, sī bô tì-hūi. 2 Ông ê ui-hong chhin-chhiūⁿ sai hm̄-hm̄-háu, Jiá i siū-khì ê, sī hāi ka-kī ê sìⁿ-miā. 3 Lī-khui saⁿ-chiⁿ hit-hō lâng ū êng-kng, To̍k-to̍k gōng-lâng ài oan-ke. 4 Pîn-tōaⁿ ê lâng tī tang-thiⁿ ê sî bô beh chèng-choh, Kàu siu-koah ê sî i kiû-khit, iā bōe tit-tio̍h. 5 Lâng sim-lāi ê kè-bô͘ sī chhin-chhiūⁿ chhim ê chúi, To̍k-to̍k bêng-lí ê lâng chiah ōe kā i chhiû--chhut-lâi. 6 Kóng-khí ka-kī ê jîn-chû-ê chin-chōe; Nā-sī tiong-sìn ê lâng chin oh tit-tio̍h. 7 Chiàu chèng-ti̍t lâi kiâⁿ ê gī-lâng, I ê hō͘-è ū hok-khì. 8 Ông chē tī sím-phòaⁿ ê ūi, Ēng i ê ba̍k-chiu kóaⁿ-sòaⁿ lóng-chóng ê pháiⁿ. 9 Chī-chūi ōe kóng, Góa í-keng chheng-khì góa ê sim, Góa ê chōe í-keng sóe-tû? 10 Tô-chí bô tâng, chin, táu bô tâng, Lóng sī Iâ-hô-hoa só͘ iàm-ò͘ⁿ. 11 Liân gín-ná tī só͘ chòe ê, iā hián-bêng i ê pún-sèng; I só͘ kiâⁿ-ê he̍k-sī sèng-kiat á chèng-ti̍t. 12 Ōe thiaⁿ ê hī-khang, ōe khòaⁿ ê ba̍k-chiu, Nn̄g-hāng lóng sī Iâ-hô-hoa só͘ chòe ê. 13 Bo̍h-tit tham-bîn, bián tì-kàu sòng-hiong; Thí-khui lí ê ba̍k-chiu, chiah ū kàu-gia̍h ê bí-niû. 14 Bóe mi̍h ê, kóng, M̄-hó, m̄-hó; Kàu bóe--khì-liáu ka-kī khoa-kháu. 15 Ū kim iā ū pó-chio̍h chōe-chōe, Chóng-sī ū chai-bat ê chhùi-tûn, chiū chiâⁿ-chòe kùi-khì ê tin-pó. 16 Ūi-tio̍h siⁿ-hūn lâng tam-pó tio̍h the̍h hit-lâng ê saⁿ, Thòe gōa-lâng chòe pó-jīn, hit ê lâng tio̍h tam-tng chek-sêng. 17 Ēng môa-phiàn lâi tit-tio̍h chia̍h-mi̍h, lâng lia̍h-chòe chu-bī, Chóng-sī āu-lâi i ê chhùi móa-móa sī soa. 18 Tùi chham-siông ta̍k-hāng ê kè-e̍k tit-tio̍h chiâⁿ; Lí beh kau-chiàn tio̍h ēng hó ê kè-chhek. 19 Sì-kòe kiâⁿ, kóng lâng ê tn̂g-té, lāu-siat pì-bi̍t ê sū; Kāu-ōe ê, m̄-thang kap i kiat-kau. 20 Chiù-chó͘ lāu-pē á lāu-bú ê, I ê teng beh hoa tī ke̍k o͘-àm ê tiong-kan. 21 Khí-thâu kín-kín tit-tio̍h ê sán-gia̍p, Lō͘-bé m̄-sī chòe i ê hok-khì. 22 Lí bo̍h-tit kóng, Góa beh pò-èng pháiⁿ, Tio̍h thèng-hāu Iâ-hô-hoa, I beh kiù lí. 23 Tô-chí bô saⁿ-tâng sī Iâ-hô-hoa só͘ iàm-ò͘ⁿ, Ké ê thian-phêng iā sī m̄-hó. 24 Lâng ê kha-pō͘ sī tùi Iâ-hô-hoa tiāⁿ-tio̍h; Lâng kiám ōe chai i ê lō͘ mah? 25 Lâng sûi-piān kóng, Che sī sèng-mi̍h; Hē-goān liáu, chiah chhâ-mn̄g, che sī chòe i ê lô-bāng. 26 Tì-hūi ê ông poah-sòaⁿ pháiⁿ-lâng, Hō͘ chhia-lûn lún i. 27 Lâng ê sim-sîn sī Iâ-hô-hoa ê teng, Kàm-chhat lâng ê sim-pak. 28 Jîn-chû kap chin-si̍t pó-choân kok-ông; I ê chō-ūi iā in-ūi jîn-chû lâi kian-kò͘. 29 Ióng-kiāⁿ sī siàu-liân lâng ê êng-kng; Pe̍h-thâu-mn̂g chiū-sī lāu-lâng ê thé-biān. 30 Ēng piⁿ phah-siong tû-khì lâng ê chōe-ok; Phah ōe ji̍p lâng ê sim-pak.
1 王ê心tī耶和華ê手中；親像水溝，照祂ê所ài破hō͘伊流。 2 人ê所行家己看做正直，獨獨耶和華測度人ê心。 3 行義秉公，是pí獻祭koh khah得tio̍h耶和華接納。 4 目高心驕，以及pháiⁿ人ê燈lóng是罪。 5 慇勤計畫ê得tio̍h昌盛；獨獨躁性ê話致到欠缺。 6 用詭詐ê舌來得tio̍h錢ê，是親像吹來吹去ê浮雲，家己取死。 7 Pháiⁿ人ê強暴beh掃除家己；因為in m̄肯行公平。 8 沉溺tī罪惡ê，伊ê路是真彎oat；總是清潔ê人，伊ê所行是正直。 9 寧可tiàm tī厝頂ê角頭，莫得kap吵鬧ê婦人人相kap tòa tī寬闊ê厝。 10 pháiⁿ人ê心ài人pháiⁿ；伊ê目睭並無可憐伊ê厝邊。 11 侮慢ê人受刑罰，戇直ê人就得tio̍h智慧；智慧ê人受教示，就得tio̍h知bat。 12 義人忖度pháiⁿ人ê家，知pháiⁿ人會chhia倒到滅無。 13 塞密耳孔m̄聽sòng-hiong人哀求ê，伊將來求叫也無得tio̍h聽。 14 暗靜送物遏止受氣；胸前ê禮物能soah大受氣。 15 秉公行義對好人做歡喜；對tī pháiⁿ人做敗壞。 16 離開明理ê路ê，hitê人tiàm tī陰魂ê會中。 17 Ài奢侈ê beh致到sòng-hiong；好酒kap油ê bōe能好額。 18 Pháiⁿ人做義人贖回ê價錢；奸詐ê人做正直人ê替身。 19 寧可tiàm tī曠野，M̄-thang kap吵鬧厚khôe ê婦人人相kap tòa。 20 智慧ê人厝內有貴氣ê寶物kap油；戇人就耍了了。 21 追chhē公義kap仁慈ê，就chhē-tio̍h活命kap公義kap榮顯。 22 智慧ê人peh上勇士ê城，敗壞伊所óa靠ê勢力。 23 保守伊ê嘴kap舌ê，就保守伊ê神魂免受災害。 24 驕傲自高ê人名叫侮慢，伊用驕傲猖狂做tāi-chì。 25 Pîn-tōaⁿ ê人beh tùi貪慾來死；因為伊ê手m̄肯做工。 26 有人thong日貪慾不知足；但是義ê人捨施lóng無堅吝。 27 Pháiⁿ人ê祭獻是可惡ê；何況伊存pháiⁿ意思來獻ah？ 28 Lām-sám干證ê人beh滅無；獨獨親耳聽來講ê，無人會辯倒伊。 29 pháiⁿ人面皮厚；但是正直ê人謹慎伊ê所行。 30 無hit號智慧聰明計畫，Thang抵敵耶和華。 31 馬是為tio̍h交戰ê日來備辦ê；總是得勝是tùi耶和華。
1 Ông ê sim tī Iâ-hô-hoa ê chhiú-tiong; Chhin-chhiūⁿ chúi-kau, chiàu I ê só͘ ài phòa hō͘ i lâu. 2 Lâng ê só͘ kiâⁿ ka-kī khòaⁿ-chòe chèng-ti̍t, To̍k-to̍k Iâ-hô-hoa chhek-to̍k lâng ê sim. 3 Kiâⁿ-gī péng-kong, Sī pí hiàn-chè koh khah tit-tio̍h Iâ-hô-hoa chiap-la̍p. 4 Ba̍k koâiⁿ sim kiau, Í-ki̍p pháiⁿ-lâng ê teng lóng sī chōe. 5 Un-khûn kè-e̍k-ê tit-tio̍h chhiong-sēng; To̍k-to̍k sò-sèng--ê ōe tì-kàu khiàm-kheh. 6 Ēng khúi-chà ê chi̍h lâi tit-tio̍h chîⁿ ê, Sī chhin-chhiūⁿ chhe-lâi chhe-khì ê phû-hûn, ka-kī chhú sí. 7 Pháiⁿ-lâng ê kiông-pō beh sàu-tû ka-kī; In-ūi in m̄-khéng kiâⁿ kong-pêng. 8 Tîm-le̍k tī chōe-ok ê, i ê lō͘ sī chin oan-oat; Chóng-sī chheng-kiat ê lâng, i ê só͘ kiâⁿ sī chèng-ti̍t. 9 Lêng-khó͘ tiàm tī chhù-téng ê kak-thâu, Bo̍h-tit kap chháu-nāu ê hū-jîn-lâng saⁿ-kap tòa tī khoan-khoah ê chhù. 10 Pháiⁿ-lâng ê sim ài lâng pháiⁿ; I ê ba̍k-chiu pēng bô khó-lîn i ê chhù-piⁿ. 11 Bú-bān ê lâng siū hêng-hoa̍t, gōng-ti̍t ê lâng chiū tit-tio̍h tì-hūi; Tì-hūi ê lâng siū kà-sī, chiū tit-tio̍h chai-bat. 12 Gī-lâng chhún-to̍k pháiⁿ-lâng ê ke, Chai pháiⁿ-lâng ōe chhia-tó kàu bia̍t-bô. 13 That-ba̍t hī-khang m̄-thiaⁿ sòng-hiong lâng ai-kiû ê, I chiong-lâi kiû-kiò iā bô tit-tio̍h thiaⁿ. 14 Àm-chīⁿ sàng mi̍h at-chí siū-khì; Heng-chêng ê lé-mi̍h ōe soah tōa siū-khì. 15 Péng-kong kiâⁿ-gī tùi hó-lâng chòe hoaⁿ-hí; Tùi tī pháiⁿ-lâng chòe pāi-hoāi. 16 Lī-khui bêng-lí ê lō͘ ê, Hit ê lâng tiàm tī im-hûn ê hōe-tiong. 17 Ài chhia-chhí-ê beh tì-kàu sòng-hiong; Hò͘ⁿ chiú kap iû-ê bōe-ōe hó-gia̍h. 18 Pháiⁿ-lâng chòe gī-lâng sio̍k-hôe ê kè-chîⁿ; Kan-chà ê lâng chòe chèng-ti̍t lâng ê thòe-sin. 19 Lêng-khó͘ tiàm tī khòng-iá, M̄-thang kap chháu-nāu kāu-khôe ê hū-jîn-lâng saⁿ-kap tòa. 20 Tì-hūi ê lâng chhù-lāi ū kùi-khì ê pó-mi̍h kap iû; Gōng-lâng chiū sńg-liáu-liáu. 21 Tui-chhē kong-gī kap jîn-chû ê, Chiū chhē-tio̍h oa̍h-miā kap kong-gī kap êng-hián. 22 Tì-hūi ê lâng peh-chiūⁿ ióng-sū ê siâⁿ, Pāi-hoāi i só͘ óa-khò ê sè-le̍k. 23 Pó-siú i ê chhùi kap chi̍h ê, Chiū pó-siú i ê sîn-hûn bián siū chai-hāi. 24 Kiau-ngō͘ chū-ko ê lâng miâ kiò bú-bān, I ēng kiau-ngō͘ chhiong-kông chòe tāi-chì. 25 Pîn-tōaⁿ ê lâng beh tùi tham-io̍k lâi sí; In-ūi i ê chhiú m̄-khéng chòe kang. 26 Ū lâng thong-ji̍t tham-io̍k put-ti-chiok; Nā-sī gī ê lâng siá-sì, lóng bô kian-līn. 27 Pháiⁿ-lâng ê chè-hiàn sī khó-ò͘ⁿ ê; Hô-hòng i chûn pháiⁿ ì-sù lâi hiàn ah? 28 Lām-sám kan-chèng ê lâng beh bia̍t-bô; To̍k-to̍k chhin-hī thiaⁿ lâi kóng-ê, bô lâng ōe piān-tó i. 29 Pháiⁿ-lâng bīn-phê kāu; Nā-sī chèng-ti̍t ê lâng kín-sīn i ê só͘-kiâⁿ. 30 Bô hit-hō tì-hūi chhang-miâ kè-e̍k, Thang tí-te̍k Iâ-hô-hoa. 31 Bé sī ūi-tio̍h kau-chiàn ê ji̍t lâi pī-pān--ê; Chóng-sī tek-sèng sī tùi Iâ-hô-hoa.
1 好名聲khah贏-kè大發財；恩惠khah好金銀。 2 好額sòng-hiong相往來；lóng是耶和華所創造。 3 通達ê人看見災厄就閃bih；戇直ê人進前去受災害。 4 謙卑敬畏耶和華ê報賞，就是好額，尊貴，活命。 5 乖僻ê人ê路，有刺phè kap羅網；保守伊ê靈魂ê，就離開伊遠遠。 6 教養 gín-ná tio̍h用合宜ê法，就伊到-老也無歪chhoa̍h。 7 好額ê管轄sòng-hiong人；欠債ê做債主ê差用。 8 栽種罪惡ê，beh收災厄；伊受氣ê柺beh廢除。 9 好心ê人beh得tio̍h福氣；因為將伊ê米糧分hō͘ sòng-hiong人。 10 趕出侮慢ê人就無相爭；冤家kap凌辱也beh soah。 11 Ài清氣心肝ê人，因為伊講恩典ê話，王 beh做伊ê朋友。 12 耶和華ê目睭看顧聰明ê人；總是祂敗壞講奸詐ê人ê言語。 13 Pîn-tōaⁿ ê人講，有獅tī外面，我tī街路裡beh受害死。 14 淫婦ê嘴是深坑；耶和華所厭惡ê beh跋落tī hit內面。 15 愚戇縛纏tī gín-ná ê心內；但是教督ê柺á趕伊離開遠遠。 16 欺負sòng-hiong人，來利益家己，Koh送禮物hō͘好額人-ê，lóng致到欠缺。 17 你tio̍h àⁿ耳孔聽智慧ê人ê話；專心tī我ê知識。 18 若存tī你ê心，吊tī你ê嘴唇，這就是好。 19 我今á日tiâu-tî用這指示你，為tio̍h beh hō͘你óa靠耶和華。 20 計畫kap知bat ê好事，我kiám無寫hō͘你mah？ 21 Hō͘你知真理ê話ê確實；hō͘你thang用真ê話回覆差你ê。 22 M̄-thang搶劫sòng-hiong人ê物，因為伊sòng-hiong；也m̄-thang tī城門口欺負困苦ê人。 23 因為耶和華beh替伊伸冤；搶奪in ê，耶和華beh搶奪hiahê人ê性命。 24 快受氣ê人，m̄-thang kap伊交陪；大受氣ê人，莫得kap伊往來。 25 驚了你學伊ê所行，家己陷落tī羅網。 26 你m̄-thang做hit號kā人答應ê，á是kā欠-錢-ê做保認。 27 你若無thang還，驚了人會來giâ你teh睏ê眠床。 28 早時你ê祖公所立ê地界，你m̄-thang遷徙。 29 你有看見人慇勤辦tāi-chì ê無？伊beh khiā tī王ê面前，無beh khiā tī下賤ê人ê面前。
1 Hó miâ-siaⁿ khah iâⁿ-kè tōa hoat-châi; Un-hūi khah-hó kim-gûn. 2 Hó-gia̍h sòng-hiong saⁿ óng-lâi; Lóng sī Iâ-hô-hoa só͘ chhòng-chō. 3 Thong-ta̍t ê lâng khòaⁿ-kìⁿ chai-ē chiū siám-bih; Gōng-ti̍t ê lâng chìn-chêng khì siū chai-hāi. 4 Khiam-pi kèng-ùi Iâ-hô-hoa ê pò-siúⁿ, Chiū-sī hó-gia̍h, chun-kùi, oa̍h-miā. 5 Koāi-phiah ê lâng ê lō͘, ū chhì-phè kap lô-bāng; Pó-siú i ê lêng-hûn--ê, chiū lī-khui i hn̄g-hn̄g. 6 Kàu-ióng gín-ná tio̍h ēng ha̍p-gî ê hoat, Chiū i kàu-lāu iā bô oai-chhoa̍h. 7 Hó-gia̍h--ê koán-hat sòng-hiong lâng; Khiàm-chè-ê chòe chè-chú ê chhe-ēng. 8 Chai-chèng chōe-ok--ê, beh siu chai-ē; I siū-khì ê koáiⁿ beh hòe-tû. 9 Hó-sim ê lâng beh tit-tio̍h hok-khì; In-ūi chiong i ê bí-niû pun hō͘ sòng-hiong lâng. 10 Kóaⁿ-chhut bú-bān ê lâng chiū bô saⁿ-chiⁿ; Oan-ke kap lêng-jio̍k iā beh soah. 11 Ài chheng-khì sim-koaⁿ ê lâng, In-ūi i kóng un-tián ê ōe, ông beh chòe i ê pêng-iú. 12 Iâ-hô-hoa ê ba̍k-chiu khòaⁿ-kò͘ chhang-miâ ê lâng; Chóng-sī I pāi-hoāi kóng kan-chà ê lâng ê giân-gú. 13 Pîn-tōaⁿ ê lâng kóng, Ū sai tī gōa-bīn, Góa tī ke-lō͘--ni̍h beh siū hāi-sí. 14 Îm-hū ê chhùi sī chhim-khiⁿ; Iâ-hô-hoa só͘ iàm-ò͘ⁿ--ê beh poa̍h-lo̍h tī hit lāi-bīn. 15 Gû-gōng pa̍k-tîⁿ tī gín-ná ê sim-lāi; Nā-sī kàu-tok ê koáiⁿ-á kóaⁿ i lī-khui hn̄g-hn̄g. 16 Khi-hū sòng-hiong lâng, lâi lī-ek ka-kī, Koh sàng lé-mi̍h hō͘ hó-gia̍h lâng-ê, lóng tì-kàu khiàm-kheh. 17 Lí tio̍h àⁿ hī-khang thiaⁿ tì-hūi ê lâng ê ōe; Choan-sim tī góa ê chai-bat. 18 Nā chûn tī lí ê sim, tiàu tī lí ê chhùi-tûn, Che chiū-sī hó. 19 Góa kin-á-ji̍t tiâu-tî ēng che chí-sī lí, Ūi-tio̍h beh hō͘ lí óa-khò Iâ-hô-hoa. 20 Kè-e̍k kap chai-bat ê hó-sū, Góa kiám bô siá hō͘ lí mah? 21 Hō͘ lí chai chin-lí ê ōe ê khak-si̍t; Hō͘ lí thang ēng chin ê ōe hê-hok chhe lí ê. 22 M̄-thang chhiúⁿ-kiap sòng-hiong lâng ê mi̍h, in-ūi i sòng-hiong; Iā m̄-thang tī siâⁿ-mn̂g-kháu khi-hū khùn-khó͘ ê lâng. 23 In-ūi Iâ-hô-hoa beh thòe i sin-oan; Chhiúⁿ-toa̍t in ê, Iâ-hô-hoa beh chhiúⁿ-toa̍t hiah ê lâng ê sìⁿ-miā. 24 Khoài siū-khì ê lâng, m̄-thang kap i kau-pôe; Tōa siū-khì ê lâng, bo̍h-tit kap i óng-lâi. 25 Kiaⁿ-liáu lí o̍h i ê só͘-kiâⁿ, Ka-kī hām-lo̍h tī lô-bāng. 26 Lí m̄-thang chòe hit-hō kā lâng tah-èng ê, Á-sī kā khiàm-chîⁿ-ê chòe pó-jīn. 27 Lí nā bô thang hêng, Kiaⁿ-liáu lâng ōe lâi giâ lí teh khùn ê bîn-chhn̂g. 28 Chá-sî lí ê chó͘-kong só͘ li̍p ê tōe-kài, Lí m̄-thang chhian-sóa. 29 Lí ū khòaⁿ-kìⁿ lâng un-khûn pān tāi-chì ê bô? i beh khiā tī ông ê bīn-chêng, Bô beh khiā tī hā-chiān ê lâng ê bīn-chêng.
1 你若kap官長坐桌，Tio̍h注意hitê tī你面前ê； 2 你若是貪食ê人，就tio̍h用刀hē tī嚨喉。 3 M̄-thang貪伊ê好食物；因為是騙人ê食物。 4 M̄-thang拖磨來求好額；M̄-thang óa靠家己ê聰明。 5 你kiám beh注目tī hitê空虛ê mah？因為錢財家己beh發翼，親像鷹鳥飛上天。 6 M̄-thang食堅吝ê人ê飯，也m̄-thang貪伊ê好滋味。 7 因為伊ê心án-ni想，伊做人也án-ni；伊雖然對你講，請食，請lim，總是伊ê心無意向你。 8 就你所食hit-點á beh吐出來；所講ê好話歸tī空空。 9 M̄-thang講話hō͘戇人聽，因為伊beh看輕你智慧ê話。 10 M̄-thang移徙早時所立ê地界，也m̄-thang侵入無父ê kiáⁿ ê田地。 11 因為贖回in-ê，有大權能，伊beh對你來伸in ê冤。 12 Tio̍h專心ǹg tī教示，Àⁿ耳孔tī智慧ê話。 13 Gín-ná m̄-thang無教督；你用箠phah伊bōe致到死。 14 你用箠phah伊，就thang救伊ê靈魂免落陰府。 15 我ê kiáⁿ，你ê心若有智慧，我ê心的確真歡喜。 16 你ê嘴若講正直，我ê心腸也beh快樂。 17 你m̄-thang欣羨pháiⁿ人，獨獨tio̍h thong日敬畏耶和華。 18 因為iáu有將來ê報應，你ê ǹg望也bōe會斷絕。 19 我ê kiáⁿ，你tio̍h聽，tio̍h有智慧；Koh引chhōa你ê心tī正直ê路。 20 好lim酒ê，貪食肉ê，你m̄-thang kap伊往來，結交á做陣。 21 因為好酒貪食ê，beh致到sòng-hiong；Ài睏ê beh致到穿破衫。 22 你tio̍h聽thàn生你ê老父；你ê老母老ê時，也m̄-thang看輕伊。 23 Tio̍h買真理，m̄-thang賣出；智慧、教示，kap明理，也tio̍h án-ni。 24 義人ê老父beh大快樂；人生tio̍h智慧ê kiáⁿ beh因為伊來歡喜。 25 你tio̍h hō͘你ê父母歡喜，Hō͘生你ê母快樂。 26 我ê kiáⁿ，tio̍h將你ê心獻hō͘我，你ê目睭也tio̍h歡喜我hiahê路。 27 因為娼妓是深坑，淫婦是狹ê井。 28 伊teh當等親像賊，Tī人ê中間加添詭詐ê人。 29 Chī-chūi有災厄？ Chī-chū有憂悶？ Chī-chū有相爭？ Chī-chūi有吐氣？ Chī-chū誰無緣故受傷？ Chī-chūi目睭紅霧？ 30 就是hit號lim酒m̄知soah，四界chhē調和ê酒，hit號人。 31 酒成做紅，Tī杯內成做色水；Lim了滑喉，你m̄-thang看伊。 32 到尾親像蛇teh咬你，親像毒蛇teh螫你。 33 你ê目睭beh看奇異ê事，你ê心beh發出乖謬。 34 你beh親像倒tī海中，á是親像睏tī船桅頂ê人。 35 你beh講，人phah我，我無受傷，人摃我，我m̄知；我tī時精神？我koh去chhē酒。
1 Lí nā kap koaⁿ-tiúⁿ chē-toh, Tio̍h chù-ì hit-ê tī lí bīn-chêng ê; 2 Lí nā sī tham-chia̍h ê lâng, Chiū tio̍h ēng to hē tī nâ-âu. 3 M̄-thang tham i ê hó chia̍h-mi̍h; In-ūi sī phiàn-lâng ê chia̍h-mi̍h. 4 M̄-thang thoa-bôa lâi kiû hó-gia̍h; M̄-thang óa-khò ka-kī ê chhang-miâ. 5 Lí kiám beh chù-ba̍k tī hit ê khang-hu--ê mah? In-ūi chîⁿ-châi ka-kī beh hoat-si̍t, chhin-chhiūⁿ eng-chiáu pe chiūⁿ thiⁿ. 6 M̄-thang chia̍h kian-līn ê lâng ê pn̄g, Iā m̄-thang tham i ê hó chu-bī. 7 In-ūi i ê sim án-ni siūⁿ, i chòe lâng iā án-ni; I sui-jiân tùi lí kóng, Chhiáⁿ chia̍h, chhiáⁿ lim, Chóng-sī i ê sim bô ì-hiòng lí. 8 Chiū lí só͘ chia̍h hit-tiám-á beh thò͘--chhut-lâi; Só͘ kóng ê hó-ōe kui tī khang-khang. 9 M̄-thang kóng-ōe hō͘ gōng-lâng thiaⁿ, In-ūi i beh khòaⁿ-khin lí tì-hūi ê ōe. 10 M̄-thang î-sóa chá-sî só͘ li̍p ê tōe-kài, Iā m̄-thang chhim-ji̍p bô-pē ê kiáⁿ ê chhân-tōe. 11 In-ūi sio̍k-hôe in ê, ū tōa koân-lêng, I beh tùi lí lâi sin in ê oan. 12 Tio̍h choan-sim ǹg tī kà-sī, Àⁿ hī-khang tī tì-hūi ê ōe. 13 Gín-ná m̄-thang bô kàu-tok; Lí ēng chhê phah i bōe tì-kàu sí. 14 Lí ēng chhê phah i, Chiū thang kiù i ê lêng-hûn bián lo̍h im-hú. 15 Góa ê kiáⁿ, lí ê sim nā ū tì-hūi, Góa ê sim tek-khak chin hoaⁿ-hí. 16 Lí ê chhùi nā kóng chèng-ti̍t, Góa ê sim-tn̂g iā beh khoài-lo̍k. 17 Lí m̄-thang him-soān pháiⁿ-lâng, To̍k-to̍k tio̍h thong-ji̍t kèng-ùi Iâ-hô-hoa. 18 In-ūi iáu ū chiong-lâi ê pò-èng, Lí ê ǹg-bāng iā bōe-ōe toān-choa̍t. 19 Góa ê kiáⁿ, lí tio̍h thiaⁿ, tio̍h ū tì-hūi; Koh ín-chhōa lí ê sim tī chèng-ti̍t ê lō͘. 20 Hò͘ⁿ lim-chiú ê, tham-chia̍h bah ê, Lí m̄-thang kap i óng-lâi, kiat-kau á chòe-tīn. 21 In-ūi hò͘ⁿ-chiú tham-chia̍h-ê, beh tì-kàu sòng-hiong; Ài khùn-ê beh tì-kàu chhēng phòa-saⁿ. 22 Lí tio̍h thiaⁿ-thàn siⁿ lí ê lāu-pē; Lí ê lāu-bú lāu ê sî, iā m̄-thang khòaⁿ-khin i. 23 Tio̍h bóe chin-lí, m̄-thang bōe-chhut; Tì-hūi, kà-sī, kap bêng-lí, iā tio̍h án-ni. 24 Gī-lâng ê lāu-pē beh tōa khoài-lo̍k; Lâng siⁿ-tio̍h tì-hūi ê kiáⁿ beh in-ūi i lâi hoaⁿ-hí. 25 Lí tio̍h hō͘ lí ê pē-bú hoaⁿ-hí, Hō͘ siⁿ lí ê bú khoài-lo̍k. 26 Góa ê kiáⁿ, tio̍h chiong lí ê sim hiàn hō͘ góa, Lí ê ba̍k-chiu iā tio̍h hoaⁿ-hí góa hiah ê lō͘. 27 In-ūi chhiong-ki sī chhim-khiⁿ, Îm-hū sī oe̍h ê chíⁿ. 28 I teh tng-tán chhin-chhiūⁿ chha̍t, Tī lâng ê tiong-kan ke-thiⁿ khúi-chà ê lâng. 29 Chī-chūi ū chai-ē? chī-chūi ū iu-būn? chī-chūi ū saⁿ-chiⁿ? Chī-chūi ū thó͘-khùi? chī-chūi bô iân-kò͘ siū siong? Chī-chūi ba̍k-chiu âng-bū? 30 Chiū-sī hit-hō lim-chiú m̄-chai soah, Sì-kòe chhē tiau-hô ê chiú, hit-hō lâng. 31 Chiú chiâⁿ-chòe âng, Tī poe-lāi chiâⁿ-chòe sek-chúi; Lim-liáu ku̍t-âu, lí m̄-thang khòaⁿ i. 32 Kàu-bé chhin-chhiūⁿ chôa teh kā lí, Chhin-chhiūⁿ to̍k-chôa teh chhioh lí. 33 Lí ê ba̍k-chiu beh khòaⁿ kî-īⁿ ê sū, Lí ê sim beh hoat-chhut koāi-biū. 34 Lí beh chhin-chhiūⁿ tó tī hái-tiong, Á-sī chhin-chhiūⁿ khùn tī chûn-ûi-téng ê lâng. 35 Lí beh kóng, Lâng phah góa, góa bô siū-siong, Lâng kòng góa, góa m̄-chai; Góa tī-sî cheng-sîn? góa koh khì chhē chiú.
1 莫得欣羨pháiⁿ人，也m̄-thang ài kap in做一堆。 2 因為in ê心圖謀強暴，In ê嘴談論殘害。 3 厝tùi智慧來起造，Koh tùi聰明來建立。 4 Koh tùi知識就hiahê房間，有ta̍k項寶貝kap súi ê財物滿滿。 5 智慧ê人有大能力，有知識ê人加添氣力。 6 你beh交戰tio̍h用好ê計策，謀士chōe，就會得勝。 7 智慧真高，戇人bōe能到；Tī城門伊無開嘴。 8 設計謀做pháiⁿ ê，人beh稱伊做惹災厄ê。 9 戇人ê心想是罪惡，侮慢ê是人所厭惡。 10 你tī患難ê日若退縮，你ê氣力就少。 11 人受拖到死地，你tio̍h救伊；人beh受刣，你m̄-thang無救伊。 12 你若講，看ah，chitê事阮m̄知，Hit-ê鑑察人ê心ê，kiám bōe忖度mah？保全你ê性命ê kiám m̄知？ 祂kiám無照ta̍k人所行ê報應ta̍k人mah？ 13 我ê kiáⁿ，你tio̍h食蜜，因為是好；食蜜pô͘所滴ê蜜就知甜。 14 tio̍h知智慧tī你ê心也是án-ni；你若chhē-tio̍h，將來beh有好-報；你ê ǹg望也無致到斷絕。 15 pháiⁿ人ah，m̄-thang bih teh攻擊義人ê家；M̄-thang敗壞伊安歇ê所在。 16 因為義人跋倒七pái ōe koh起來；pháiⁿ人受災難就倒壞。 17 你ê對敵跋倒，你莫得歡喜；伊倒壞，你ê心莫得快樂。 18 驚了耶和華看見，就無歡喜，就hō͘伊ê受氣離開hitê人。 19 M̄-thang為tio̍h做pháiⁿ ê人來bōe khat得，也莫得欣羨pháiⁿ人。 20 因為pháiⁿ人無好尾景，pháiⁿ人ê燈beh hoa去。 21 我ê kiáⁿ ah，你tio̍h敬畏耶和華kap君王，莫得kap反覆ê人結交。 22 因為in ê災害忽然起，In ê年歲ê絕，是誰會知？ 23 下面所記ê也是智慧人ê話。審判ê時看人ê情面是m̄好。 24 Tùi pháiⁿ人講，你是公義，chitê人萬百姓beh咒詛伊，列邦beh厭惡伊。 25 責備pháiⁿ人ê beh得tio̍h歡喜，好話ê祝福也beh臨到伊。 26 用合宜ê話應答ê，親像用嘴kā人chim。 27 你tio̍h事先備辦外頭ê事，田園料理清楚， Chiah thang起厝。 28 M̄-thang無緣故做干證來攻擊厝邊；你kiám beh用嘴唇來欺騙人？ 29 M̄-thang講伊怎樣款待我，我也án-ni款待伊；我beh照hit人所行ê來報伊。 30 我經過pîn-tōaⁿ ê人ê田，無知ê人ê葡萄園。 31 看見刺phè遍遍發，草刺遮蓋地面；石牆也倒落去。 32 我看了就留心想，我看了就受教示。 33 Koh睏tiap-á久，koh眠tiap-á久，束手the tiap-á久； 34 你ê sòng-hiong beh親像賊來，你ê欠缺親像穿戰甲ê來。
1 Bo̍h-tit him-soān pháiⁿ-lâng, Iā m̄-thang ài kap in chòe chi̍t-tui. 2 In-ūi in ê sim tô͘-bô͘ kiông-pō, In ê chhùi tâm-lūn chân-hāi. 3 Chhù tùi tì-hūi lâi khí-chō, Koh tùi chhang-miâ lâi kiàn-li̍p. 4 Koh tùi tì-sek chiū hiah ê pâng-keng, Ū ta̍k-hāng pó-pòe kap súi ê châi-bu̍t móa-móa. 5 Tì-hūi ê lâng ū tōa lêng-le̍k, Ū tì-sek ê lâng ke-thiⁿ khùi-la̍t. 6 Lí beh kau-chiàn tio̍h ēng hó ê kè-chhek, Bô͘-sū chōe, chiū ōe tek-sèng. 7 Tì-hūi chin koâiⁿ, gōng-lâng bōe-ōe kàu; Tī siâⁿ-mn̂g i bô khui-chhùi. 8 Siat kè-bô͘ chòe pháiⁿ ê, Lâng beh chheng i chòe jiá chai-ē ê. 9 Gōng-lâng ê sim-siūⁿ sī chōe-ok, Bú-bān-ê sī lâng só͘ iàm-ò͘ⁿ. 10 Lí tī hoān-lān ê ji̍t nā thòe-siok, Lí ê khùi-la̍t chiū chió. 11 Lâng siū thoa kàu sí-tōe, lí tio̍h kiù i; Lâng beh siū thâi, lí m̄-thang bô kiù i. 12 Lí nā kóng, Khòaⁿ ah, chit ê sū goán m̄-chai, Hit-ê kàm-chhat lâng ê sim ê, kiám bōe chhún-to̍k mah? Pó-choân lí ê sìⁿ-miā-ê kiám m̄-chai? I kiám bô chiàu ta̍k-lâng só͘-kiâⁿ-ê pò-èng ta̍k-lâng mah? 13 Góa ê kiáⁿ, lí tio̍h chia̍h bi̍t, in-ūi sī hó; Chia̍h bi̍t-pô͘ só͘ tih ê bi̍t chiū chai tiⁿ. 14 Tio̍h chai tì-hūi tī lí ê sim iā sī án-ni; Lí nā chhē-tio̍h, chiong-lâi beh ū hó-pò; Lí ê ǹg-bāng iā bô tì-kàu toān-choa̍t. 15 Pháiⁿ-lâng ah, m̄-thang bih teh kong-kek gī-lâng ê ke; M̄-thang pāi-hoāi i an-hioh ê só͘-chāi. 16 In-ūi gī-lâng poa̍h-tó chhit-pái ōe koh khí-lâi; Pháiⁿ-lâng siū chai-lān chiū tó-hoāi. 17 Lí ê tùi-te̍k poa̍h-tó, lí bo̍h-tit hoaⁿ-hí; I tó-hoāi, lí ê sim bo̍h-tit khoài-lo̍k. 18 Kiaⁿ-liáu Iâ-hô-hoa khòaⁿ-kìⁿ, chiū bô hoaⁿ-hí, Chiū hō͘ I ê siū-khì lī-khui hit-ê lâng. 19 M̄-thang ūi-tio̍h chòe-pháiⁿ ê lâng lâi bōe khat-tit, Iā bo̍h-tit him-siān pháiⁿ-lâng. 20 In-ūi pháiⁿ-lâng bô hó bé-kéng, Pháiⁿ-lâng ê teng beh hoa--khì. 21 Góa ê kiáⁿ ah, lí tio̍h kèng-ùi Iâ-hô-hoa kap kun-ông, Bo̍h-tit kap hoán-hok ê lâng kiat-kau. 22 In-ūi in ê chai-hāi hut-jiân khí, In ê nî-hè ê choa̍t, chī-chūi ōe chai? 23 Ē-bīn só͘ kì-ê iā-sī tì-hūi lâng ê ōe. Sím-phòaⁿ ê sî khòaⁿ lâng ê chêng-biān sī m̄-hó. 24 Tùi pháiⁿ-lâng kóng, Lí sī kong-gī, Chit ê lâng bān peh-sìⁿ beh chiù-chó͘ i, lia̍t-pang beh iàm-ò͘ⁿ i. 25 Chek-pī pháiⁿ-lâng-ê beh tit-tio̍h hoaⁿ-hí, Hó-ōe ê chiok-hok iā beh lîm-kàu i. 26 Ēng ha̍p-gî ê ōe ìn-tap ê, Chhin-chhiūⁿ ēng chhùi kā lâng chim. 27 Lí tio̍h tāi-seng pī-pān gōa-thâu ê sū, Chhân-hn̂g liāu-lí chheng-chhó, Chiah thang khí-chhù. 28 M̄-thang bô iân-kò͘ chòe kan-chèng lâi kong-kek chhù-piⁿ; Lí kiám beh ēng chhùi-tûn lâi khi-phiàn lâng? 29 M̄-thang kóng i cháiⁿ-iūⁿ khoán-thāi góa, góa iā án-ni khoán-thāi i; Góa beh chiàu hit lâng só͘ kiâⁿ ê lâi pò i. 30 Góa keng-kè pîn-tōaⁿ ê lâng ê chhân, Bû-ti ê lâng ê phû-tô-hn̂g. 31 Khòaⁿ-kìⁿ chhì-phè piàn-piàn hoat, Chháu-chhì jia-khàm tōe-bīn; Chio̍h-chhiûⁿ iā tó--lo̍h-khì. 32 Góa khòaⁿ-liáu chiū liû-sim siūⁿ, Góa khòaⁿ-liáu chiū siū kà-sī. 33 Koh khùn tiap-á-kú, koh bîn tiap-á-kú, Sok-chhiú the tiap-á-kú; 34 Lí ê sòng-hiong beh chhin-chhiūⁿ chha̍t lâi, Lí ê khiàm-kheh chhin-chhiūⁿ chhēng chiàn-kah-ê lâi.
1 以下也是所羅門ê箴言，是偤大王 Hi-se-ka ê人所chhau ê。 2 將tāi-chì秘密，是上帝ê榮光；將tāi-chì查明，是君王ê榮光。 3 天ê高，地ê厚，君王ê心也查bōe出。 4 除去銀ê渣滓，chiah有器具thang hō͘鍛鍊ê人用； 5 除去王ê面前ê pháiⁿ人，伊ê國位是tùi公義來堅固。 6 Tī王ê面前m̄-thang家己尊大，也m̄-thang khiā tī大人ê位。 7 khah好有人對你講，請你上來chia，M̄-thang tī你所見王親ê面前，叫你落去。 8 M̄-thang緊緊出去kap人冤家，免得到尾受你ê厝邊凌辱ê時，你m̄知beh怎樣做。 9 你kap厝邊計較，tio̍h kap伊本身分會；M̄-thang露出別人祕密ê事； 10 驚了聽見ê人會罵你，你ê臭名就oh得脫離。 11 講話合宜，親像金ê蘋果hē tī銀ê籃á。 12 智慧ê人ê責備，tī順thàn ê人ê耳孔，親像金ê耳鉤kap好金ê首飾。 13 忠信ê使者對tī差伊ê，親像收割ê時有霜雪ê涼冷；因為伊hō͘主人ê心看-活。 14 無影送物來誇口ê，是親像有風有雲也無落雨。 15 長長吞忍，就官長也受伊苦勸；溫柔ê嘴舌ōe at折骨頭。 16 你有得tio̍h蜜無？食夠額就好；驚了你食過額就吐出-來。 17 你ê腳m̄-thang chia̍p-chia̍p去厝邊ê家，驚了伊厭賤你，恨神你。 18 Lām-sám干證陷害厝邊ê人，就是親像槌kap刀kap利箭。 19 患難ê時，óa靠無忠信ê人，親像pháiⁿ ê嘴齒，脫輪ê腳。 20 Tùi傷心ê人唱歌，親像冬天ê時thǹg衫，koh親像piàⁿ-醋tī 鹼ê頂面。 21 你ê對敵若iau，tio̍h用米糧hō͘伊食；嘴乾，tio̍h用水hō͘伊lim； 22 因為你是用熱熱ê火炭疊tī伊ê頭殼頂；耶和華也beh報賞你。 23 北風ōe致到落雨；譭謗人ê舌ōe致到人變面。 24 寧可tiàm tī厝頂ê角頭，莫得kap吵鬧ê婦人人相kap tòa tī寬闊ê厝。 25 有好消息tùi遠遠來，親像用冷水hō͘嘴乾ê人lim。 26 義人tī pháiⁿ人ê面前退讓，親像踏濁ê水泉，phah lâ-sâm ê井。 27 食蜜chōe-chōe是m̄好；人求家己ê榮光bōe-算得榮光。 28 人無約束家己ê心，是親像毀壞ê城無牆。
1 Í-ē iā sī Só͘-lô-bûn ê chim-giân, sī Iû-tāi ông Hi-se-ka ê lâng só͘ chhau ê. 2 Chiong tāi-chì pì-ba̍t, sī Siōng-tè ê êng-kng; Chiong tāi-chì chhâ-bêng, sī kun-ông ê êng-kng. 3 Thiⁿ ê koâiⁿ, tōe ê kāu, Kun-ông ê sim iā chhâ-bōe-chhut. 4 Tû-khì gûn ê che-tái, Chiah ū khì-kū thang hō͘ thoàn-liān ê lâng ēng; 5 Tû-khì ông ê bīn-chêng ê pháiⁿ-lâng, I ê kok-ūi sī tùi kong-gī lâi kian-kò͘. 6 Tī ông ê bīn-chêng m̄-thang ka-kī chun tōa, Iā m̄-thang khiā tī tāi-jîn ê ūi. 7 Khah-hó ū lâng tùi lí kóng, Chhiáⁿ lí chiūⁿ-lâi chia, M̄-thang tī lí só͘ kìⁿ ông-chhin ê bīn-chêng, Kiò lí lo̍h-khì. 8 M̄-thang kín-kín chhut-khì kap lâng oan-ke, Bián-tit kàu-bé siū lí ê chhù-piⁿ lêng-jio̍k ê sî, Lí m̄-chai beh cháiⁿ-iūⁿ chòe. 9 Lí kap chhù-piⁿ kè-kàu, tio̍h kap i pún-sin hun-hē; M̄-thang lō͘-chhut pa̍t-lâng pì-bi̍t ê sū; 10 Kiaⁿ-liáu thiaⁿ-kìⁿ ê lâng ōe mē lí, Lí ê chhàu-miâ chiū oh-tit thoat-lī. 11 Kóng-ōe ha̍p-gî, Chhin-chhiūⁿ kim ê pîn-kó hē tī gûn ê nâ-á. 12 Tì-hūi ê lâng ê chek-pī, tī sūn-thàn ê lâng ê hī-khang, Chhin-chhiūⁿ kim ê hī-kau kap hó-kim ê siú-sek. 13 Tiong-sìn ê sù-chiá tùi-tī chhe i ê, Chhin-chhiūⁿ siu-koah ê sî ū sng-seh ê liâng-léng; In-ūi i hō͘ chú-lâng ê sim khòaⁿ-oa̍h. 14 Bô-iáⁿ sàng mi̍h lâi khoa-kháu ê, Sī chhin-chhiūⁿ ū hong ū hûn iā bô lo̍h-hō͘. 15 Tn̂g-tn̂g thun-lún, chiū koaⁿ-tiúⁿ iā siū i khó͘-khǹg; Un-jiû ê chhùi-chi̍h ōe at-chi̍h kut-thâu. 16 Lí ū tit-tio̍h bi̍t bô? chia̍h kàu-gia̍h chiū hó; Kiaⁿ-liáu lí chia̍h kè-gia̍h chiū thò͘--chhut-lâi. 17 Lí ê kha m̄-thang chia̍p-chia̍p khì chhù-piⁿ ê ke, Kiaⁿ-liáu i iàm-chiān lí, gīn-sîn lí. 18 Lām-sám kan-chèng hām-hāi chhù-piⁿ ê lâng, Chiū-sī chhin-chhiūⁿ thûi kap to kap lāi-chìⁿ. 19 Hoān-lān ê sî, óa-khò bô tiong-sìn ê lâng, Chhin-chhiūⁿ pháiⁿ ê chhùi-khí, thu̍t-lûn ê kha. 20 Tùi siong-sim ê lâng chhiùⁿ-koa, Chhin-chhiūⁿ tang-thiⁿ ê sî thǹg-saⁿ, koh chhin-chhiūⁿ piàⁿ-chhò͘ tī kiⁿ ê téng-bīn. 21 Lí ê tùi-te̍k nā iau, tio̍h ēng bí-niû hō͘ i chia̍h; Chhùi-ta, tio̍h ēng chúi hō͘ i lim; 22 In-ūi lí sī ēng jia̍t-jia̍t ê hé-thòaⁿ thia̍p tī i ê thâu-khak-téng; Iâ-hô-hoa iā beh pò-siúⁿ lí. 23 Pak-hong ōe tì-kàu lo̍h hō͘; Húi-pòng lâng ê chi̍h ōe tì-kàu lâng pìⁿ-bīn. 24 Lêng-khó͘ tiàm tī chhù-téng ê kak-thâu, Bo̍h-tit kap chháu-nāu ê hū-jîn-lâng saⁿ-kap tòa tī khoan-khoah ê chhù. 25 Ū hó siau-sit tùi hn̄g-hn̄g lâi, Chhin-chhiūⁿ ēng léng-chúi hō͘ chhùi-ta ê lâng lim. 26 Gī-lâng tī pháiⁿ-lâng ê bīn-chêng thè-niū, Chhin-chhiūⁿ ta̍h-lô ê chúi-chôaⁿ, phah lâ-sâm ê chíⁿ. 27 Chia̍h bi̍t chōe-chōe sī m̄-hó; Lâng kiû ka-kī ê êng-kng bōe-sǹg-tit êng-kng. 28 Lâng bô iok-sok ka-kī ê sim, Sī chhin-chhiūⁿ húi-hoāi ê siâⁿ bô chhiûⁿ.
1 夏天落雪，收割ê時落雨，lóng m̄合宜；愚戇ê人得tio̍h榮光也是án-ni。 2 雀鳥á往來，燕á飛來飛去；Án-ni無緣故ê咒詛也bōe應驗。 3 鞭是為tio̍h馬，咬韁是為tio̍h驢；柺á是為tio̍h戇人ê ka-chiah。 4 M̄-thang照戇人ê戇來應伊，驚了你kap伊一樣。 5 Tio̍h照戇人ê戇來應伊，驚了伊家己看做知識。 6 託戇人報消息ê，是剉斷家己ê腳，家己食虧。 7 箴言tī戇人ê嘴，親像跛腳ê腳空空teh hìⁿ。 8 將榮光hō͘愚戇ê人，親像用一布袋á寶石khǹg tī石堆ê內面。 9 箴言tī戇人ê嘴，親像刺鑿入醉漢ê手。 10 Chhiàⁿ戇人á是chhiàⁿ過路人來做工ê，親像射箭ê射出箭，傷tio̍h眾人。 11 戇人koh再tī伊ê戇，親像狗倒tńg食伊所吐ê。 12 你有看見家己掠做知識ê人無？戇人比伊iáu khah有thang ǹg望。 13 Pîn-tōaⁿ ê人講，Tī路裡有猛ê獅，Tī街路裡有勇ê 獅。 14 門tī門臼teh tńg，Pîn-tōaⁿ ê人tī眠床裡也是án-ni。 15 Pîn-tōaⁿ ê人伸手tī盤裡，The̍h倒tńg到嘴也嫌tio̍h磨。 16 Pîn-tōaⁿ ê人看家己有智慧，贏過七個gâu應答ê人。 17 過路人去chhap無干涉伊ê相爭，是親像人khiú-tio̍h狗ê耳。 18 人欺騙伊ê厝邊，來講，我kiám m̄是kún笑mah？是親像顛狂ê人hiat火把，以及利箭kap刣人ê ke-si。 19 【併tī頂節】 20 火欠柴就會hoa，無人學話，相爭就soah去。 21 Ài相爭ê人會激動相爭，親像添炭tī to̍h ê炭，添柴tī火裡。 22 學話ê人ê言語親像好食ê物；深入人ê腹內。 23 嘴親熱，心奸惡；親像磁器an銀ê渣滓。 24 怨恨人ê講舖排話，總是心內khǹg詭詐。 25 伊講好聽ê話，你m̄-thang信伊，因為伊ê心內有七項ê可惡。 26 I雖然用詭詐遮掩家己ê怨恨，伊ê pháiⁿ beh露現tī會眾ê面前。 27 掘陷坑ê人家己beh跋tī hit內面；Kō石頭ê人，石頭beh倒tńg來kō-tio̍h伊。 28 白賊ê舌，怨恨伊所teh傷ê人；諂媚ê嘴ōe敗壞人。
1 Hē-thiⁿ lo̍h-seh, siu-koah ê sî lo̍h-hō͘, lóng m̄ ha̍p-gî; Gû-gōng ê lâng tit-tio̍h êng-kng iā sī án-ni. 2 Chhek-chiáu-á óng-lâi, ìⁿ-á pe-lâi pe-khì; Án-ni bô iân-kò͘ ê chiù-chó͘ iā bōe èng-giām. 3 Piⁿ sī ūi-tio̍h bé, kā-kiuⁿ sī ūi-tio̍h lû; koáiⁿ-á sī ūi-tio̍h gōng-lâng ê ka-chiah. 4 M̄-thang chiàu gōng-lâng ê gōng lâi ìn i, Kiaⁿ-liáu lí kap i chi̍t-iūⁿ. 5 Tio̍h chiàu gōng-lâng ê gōng lâi ìn i, Kiaⁿ-liáu i ka-kī khòaⁿ-chòe tì-sek. 6 Thok gōng-lâng pò siau-sit ê, Sī chhò-tn̄g ka-kī ê kha, ka-kī chia̍h-khui. 7 Chim-giân tī gōng-lâng ê chhùi, Chhin-chhiūⁿ pái-kha ê kha khang-khang teh hìⁿ. 8 Chiong êng-kng hō͘ gû-gōng ê lâng, Chhin-chhiūⁿ ēng chi̍t pò͘-tē-á pó-chio̍h khǹg tī chio̍h-tui ê lāi-bīn. 9 Chim-giân tī gōng-lâng ê chhùi, Chhin-chhiūⁿ chhì chha̍k-ji̍p chùi-hàn ê chhiú. 10 Chhiàⁿ gōng-lâng á-sī chhiàⁿ kè-lō͘ lâng lâi chòe-kang-ê, Chhin-chhiūⁿ siā-chìⁿ-ê siā-chhut chìⁿ, siong-tio̍h chèng-lâng. 11 Gōng-lâng koh-chài tī i ê gōng, Chhin-chhiūⁿ káu tò-tńg chia̍h i só͘-thò͘-ê. 12 Lí ū khòaⁿ-kìⁿ ka-kī lia̍h-chòe tì-sek ê lâng bô? Gōng-lâng pí i iáu khah ū thang ǹg-bāng. 13 Pîn-tōaⁿ ê lâng kóng, Tī lō͘--nih ū béng ê sai, Tī ke-lō͘--nih ū ióng ê sai. 14 Mn̂g tī mn̂g-khū teh tńg, Pîn-tōaⁿ ê lâng tī bîn-chhn̂g--nih iā sī án-ni. 15 Pîn-tōaⁿ ê lâng chhun-chhiú tī pôaⁿ--ni̍h, The̍h tò-tńg kàu chhùi iā hiâm tio̍h-bôa. 16 Pîn-tōaⁿ ê lâng khòaⁿ ka-kī ū tì-hūi, Iâⁿ-kè chhit ê gâu ìn-tap ê lâng. 17 Kè-lō͘ lâng khì chhap bô kan-sia̍p i ê saⁿ-chiⁿ, Sī chhin-chhiūⁿ lâng khiú-tio̍h káu ê hī. 18 Lâng khi-phiàn i ê chhù-piⁿ, Lâi kóng, Góa kiám m̄-sī kún-chhiò mah? Sī chhin-chhiūⁿ tian-kông ê lâng hiat hé-pé, Í-ki̍p lāi-chìⁿ kap thâi lâng ê ke-si. 19 【pēng tī téng chat】 20 Hé khiàm chhâ chiū ōe hoa, Bô lâng o̍h-ōe, saⁿ-chiⁿ chiū soah--khì. 21 Ài saⁿ-chiⁿ ê lâng ōe kek-tōng saⁿ-chiⁿ, Chhin-chhiūⁿ thiⁿ thòaⁿ tī to̍h ê thòaⁿ, thiⁿ chhâ tī hé--ni̍h. 22 O̍h-ōe ê lâng ê giân-gú chhin-chhiūⁿ hó-chia̍h ê mi̍h; Chhim-ji̍p lâng ê pak-lāi. 23 Chhùi chhin-jia̍t, sim kan-ok; Chhin-chhiūⁿ hûi-khì an gûn ê che-tái. 24 Oàn-hūn lâng-ê kóng pho͘-pâi ōe, Chóng-sī sim-lāi khǹg khúi-chà. 25 I kóng hó-thiaⁿ ê ōe, lí m̄-thang sìn i, In-ūi i ê sim-lāi ū chhit-hāng ê khó-ò͘ⁿ. 26 I sui-jiân ēng khúi-chà jia-iám ka-kī ê oàn-hūn, I ê pháiⁿ beh lō͘-hiān tī hōe-chiòng ê bīn-chêng. 27 Ku̍t hām-khiⁿ ê lâng ka-kī beh poa̍h tī hí(**hit) lāi-bīn; Kō chio̍h-thâu ê lâng, chio̍h-thâu beh tò-tńg lâi kō--tio̍h i. 28 Pe̍h-chha̍t ê chi̍h, oàn-hūn i só͘ teh-siong ê lâng; Thiám-mī ê chhùi ōe pāi-hoāi lâng.
1 M̄-thang為明á日來家己誇口，因為你m̄知一日beh生出甚麼事。 2 Tio̍h hō͘別人o-ló你，m̄-thang用你家己ê嘴；Hō͘外人o-ló你，m̄-thang用家己ê嘴唇。 3 石頭重，砂也是án-ni；戇人ê受氣比chit兩項khah重。 4 大受氣是殘忍，受氣是氾濫ê水；獨獨tī妒忌ê頭前是誰 khiā ōe tiâu？ 5 顯然ê責備，贏過隱密ê愛情。 6 朋友ê phah傷出tī忠信；獨獨對敵ê chim嘴是過額chōe。 7 人食飽，厭忌蜜pô͘ ê蜜；腹肚iau餓一切苦ê物lóng掠做甜。 8 人離開本所在去漂流，是親像鳥á離開伊ê巢四界飛。 9 膏油kap香料hō͘人ê心歡喜；朋友實心ê苦勸，伊ê甜也是án-ni。 10 你ê朋友，kap老父ê朋友，你lóng m̄-thang棄sak；你tú-tio̍h患難ê日m̄-thang去兄弟ê家；附近ê厝邊贏過遠遠ê兄弟。 11 我ê kiáⁿ ah，你tio̍h有智慧，hō͘我ê心歡喜；hō͘我thang應答hitê譏刺我ê人。 12 通達ê人看見災厄就閃bih；戇直ê人進前去，就受害。 13 為tio̍h生份人tam-pó，tio̍h the̍h hit人ê衫；為tio̍h妓女做保認，hitê人tio̍h擔當責成。 14 清早起來，大聲kā朋友祝福，chitê事算伊做咒詛。 15 大雨ê日水滴無soah，吵鬧ê婦人人也án-ni。 16 Ài阻擋伊ê，就是阻擋風；伊ê chiàⁿ手親像la̍k-tio̍h油。 17 鐵磨鐵hō͘伊利，朋友相激勵也是án-ni。 18 顧守無花果樹ê，beh食伊ê果子；顧伊ê主人ê，beh得tio̍h榮光。 19 親像照tī水裡，面kap面相對；人ê心kap人相對也是án-ni。 20 陰府kap滅無lóng 不知足；人ê目睭不知足也是án-ni。 21 Khe-á是beh鍛鍊銀，爐是beh鍛鍊金；Tùi o-ló也thang試驗人。 22 你雖然用臼槌，將戇人kap phah碎ê麥相kap舂tī臼內，伊ê戇也bōe會離開伊。 23 你tio̍h詳細知你ê羊群ê景況，留心料理你ê牛群； 24 因為錢財bōe能永永tī-teh；冕旒kiám會存到代代mah？ 25 乾草已經收，草iūⁿ koh發起來；山頂ê菜蔬也已經收拾。 26 羊ê毛是thang hō͘你做衫，山羊做田園ê價錢。 27 也有山羊ê ni hō͘你kap你ê家眷食；也thang養飼你ê女婢。
1 M̄-thang ūi bîn-á-ji̍t lâi ka-kī khoa-kháu, In-ūi lí m̄-chai chi̍t-ji̍t beh siⁿ-chhut sím-mi̍h sū. 2 Tio̍h hō͘ pa̍t-lâng o-ló lí, m̄-thang ēng lí ka-kī ê chhùi; Hō͘ gōa-lâng o-ló lí, m̄-thang ēng ka-kī ê chhùi-tûn. 3 Chio̍h-thâu tāng, soa iā sī án-ni; Gōng-lâng ê siū-khì pí chí(**chit) nn̄g-hāng khah-tāng. 4 Tōa siū-khì sī chân-jím, siū-khì sī hoàn-lām ê chúi; To̍k-to̍k tī tò͘-khī ê thâu-chêng chī-chūi khiā ōe tiâu? 5 Hián-jiân ê chek-pī, Iâⁿ-kè ún-ba̍t ê ài-chêng. 6 Pêng-iú ê phah-siong chhut tī tiong-sìn; To̍k-to̍k tùi-te̍k ê chim-chhùi sī kè-gia̍h chōe. 7 Lâng chia̍h-pá, iàm-khī bi̍t-pô͘ ê bi̍t; Pak-tó͘ iau-gō it-chhè khó͘ ê mi̍h lóng lia̍h-chòe tiⁿ. 8 Lâng lī-khui pún só͘-chāi khì phiau-liû, Sī chhin-chhiūⁿ chiáu-á lī-khui i ê siū sì-kòe pe. 9 Ko-iû kap hiuⁿ-liāu hō͘ lâng ê sim hoaⁿ-hí; Pêng-iú si̍t-sim ê khó͘-khǹg, i ê tiⁿ iā-sī án-ni. 10 Lí ê pêng-iú, kap lāu-pē ê pêng-iú, lí lóng m̄-thang khì-sak; Lí tú-tio̍h hoān-lān ê ji̍t m̄-thang khì hiaⁿ-tī ê ke; Hū-kūn ê chhù-piⁿ iâⁿ-kè hn̄g-hn̄g ê hiaⁿ-tī. 11 Góa ê kiáⁿ ah, lí tio̍h ū tì-hūi, hō͘ góa ê sim hoaⁿ-hí; Hō͘ góa thang ìn-tap hit ê ki-chhì góa ê lâng. 12 Thong-ta̍t ê lâng khòaⁿ-kìⁿ chai-ē chiū siám-bih; Gōng-ti̍t ê lâng chìn-chêng khì, chiū siū-hāi. 13 Ūi-tio̍h siⁿ-hūn lâng tam-pó, tio̍h the̍h hit-lâng ê saⁿ; Ūi-tio̍h kī-lú chòe pó-jīn, hit ê lâng tio̍h tam-tng chek-sêng. 14 Chheng-chá khí-lâi, tōa-siaⁿ kā pêng-iú chiok-hok, Chit ê sū sǹg i chòe chiù-chó͘. 15 Tōa-hō͘ ê ji̍t chúi tih bô soah, Chháu-nāu ê hū-jîn-lâng iā án-ni. 16 Ài chó͘-tòng i ê, chiū-sī chó͘-tòng hong; I ê chiàⁿ-chhiú chhin-chhiūⁿ la̍k-tio̍h iû. 17 Thih bôa thih hō͘ i lāi, Pêng-iú saⁿ kek-lē iā sī án-ni. 18 Kò͘-siú bû-hoa-kó chhiū ê, beh chia̍h i ê ké-chí; Kò͘ i ê chú-lâng-ê, beh tit-tio̍h êng-kng. 19 Chhin-chhiūⁿ chiò tī chúi--ni̍h, bīn kap bīn saⁿ-tùi; Lâng ê sim kap lâng saⁿ-tùi iā-sī án-ni. 20 Im-hú kap bia̍t-bô lóng put-ti-chiok; Lâng ê ba̍k-chiu put-ti-chiok iā-sī án-ni. 21 Khe-á sī beh thoàn-liān gûn, lô͘ sī beh thoàn-liān kim; Tùi o-ló iā thang chhì-giām lâng. 22 Lí sui-jiân ēng khū-thûi, chiong gōng-lâng kap phah-chhùi ê be̍h saⁿ-kap cheng tī khū-lāi, I ê gōng iā bōe-ōe lī-khui i. 23 Lí tio̍h siông-sè chai lí ê iûⁿ-kûn ê kéng-hóng, Liû-sim liāu-lí lí ê gû-kûn; 24 In-ūi chîⁿ-châi bōe-ōe éng-éng tī-teh; Bián-liû kiám ōe chûn kàu tāi-tāi mah? 25 Ta-chháu í-keng siu, chháu-iūⁿ koh hoat--khí-lâi; Soaⁿ-téng ê chhài-soe iā í-keng siu-si̍p. 26 Iûⁿ ê mn̂g sī thang hō͘ lí chòe-saⁿ, Soaⁿ-iûⁿ chòe chhân-hn̂g ê kè-chîⁿ. 27 Iā ū soaⁿ-iûⁿ ê ni hō͘ lí kap lí ê ke-koàn chia̍h; Iā thang iúⁿ-chhī lí ê lú-pī.
1 無人追jip ê時，pháiⁿ人也teh走；獨獨義人好膽親像獅。 2 因為地方有罪過，人君就chōe-chōe；有明理kap知識ê人，國就會長長tī-teh。 3 Chhiah-人欺負sòng-hiong人，親像做大水ê雨sàu-無五穀。 4 放sak律法ê o-ló pháiⁿ人；總是執守律法ê kap pháiⁿ人相爭。 5 Pháiⁿ人無明白公義，但是chhē求耶和華ê無m̄明白。 6 Sòng-hiong來行正直，贏過行tāi-chì乖僻ê好額人。 7 謹慎守律法ê，是智慧ê kiáⁿ；Kap貪食ê做伴，是凌辱tio̍h老父。 8 放重利來發財ê，是kā hitê憐憫sòng-hiong人ê積聚。 9 耳孔oa̍t走m̄聽律法ê，連伊ê祈禱也是可惡。 10 迷惑正直人行pháiⁿ路ê，Beh跋落tī家己ê陷坑。獨獨完全ê人beh承接好ê業。 11 好額人家己看做智慧，獨獨聰明ê sòng-hiong人看伊透-透。 12 義人得志有大榮光；pháiⁿ人興起，人就走去bih。 13 遮掩家己ê罪惡ê，bōe興通；獨獨認罪來改變ê，beh得tio̍h憐憫。 14 常常存驚畏ê，有福氣；硬伊ê心ê人beh陷落tī伊ê災厄。 15 暴虐ê人君管轄sòng-hiong ê百姓，是親像hm̄-hm̄哮ê 獅，kap chhē食ê熊。 16 無知ê人君chōe-chōe行暴虐；怨恨貪財ê beh食長歲壽。 17 擔當刣-人ê罪ê，Beh走入深坑，人m̄-thang阻擋i。 18 行tāi-chì正直ê，beh得tio̍h拯救；行tāi-chì彎曲ê，beh立刻跋倒。 19 種作伊ê田園ê，beh有米糧夠額；交陪無hē-落ê人，beh極sòng-hiong。 20 信實ê人beh得tio̍h chōe-chōe福氣；想beh kín發財ê，bōe免得受刑罰。 21 看情面ê，是m̄好；因為一塊á餅來犯法ê，也是m̄好。 22 人pháiⁿ目想beh緊發財ê；總是m̄知sòng-hiong beh臨到伊。 23 責督人ê，後來得tio̍h人歡喜；Khah-chōe hitê用舌諂媚人ê。 24 偷the̍h老父á老母ê物，koh講，這m̄是罪，chit號人是kap殘害ê人siâng-lūi。 25 貪心ê人起相爭；但是óa靠耶和華ê，beh得tio̍h豐盛。 26 óa靠家己ê心思ê，是戇ê人；照智慧來行ê，beh得tio̍h拯救。 27 賑濟sòng-hiong ê，無致到欠缺；總是tìⁿ做無看見ê，beh chōe-chōe受咒詛。 28 pháiⁿ人興起，人就閃bih；In若敗無，義人就加添chōe-chōe。
1 Bô lâng tui-jip ê sî, pháiⁿ-lâng iā teh cháu; To̍k-to̍k gī-lâng hó-táⁿ chhin-chhiūⁿ sai. 2 In-ūi tōe-hng ū chōe-kòa, jîn-kun chiū chōe-chōe; Ū bêng-lí kap chai-bat ê lâng, kok chiū ōe tn̂g-tn̂g tī-teh. 3 Chhiah-lâng khi-hū sòng-hiong lâng, Chhin-chhiūⁿ chòe tōa-chúi ê hō͘ sàu-bô ngó͘-kok. 4 Pàng-sak lu̍t-hoat-ê o-ló pháiⁿ-lâng; Chóng-sī chip-siú lu̍t-hoat-ê kap pháiⁿ-lâng saⁿ-chiⁿ. 5 Pháiⁿ-lâng bô bêng-pe̍k kong-gī, Nā-sī chhē-kiû Iâ-hô-hoa-ê bô m̄ bêng-pe̍k. 6 Sòng-hiong lâi kiâⁿ chèng-ti̍t, Iâⁿ-kè kiâⁿ tāi-chì koāi-phiah ê hó-gia̍h lâng. 7 Kín-sīn siú lu̍t-hoat ê, sī tì-hūi ê kiáⁿ; Kap tham-chia̍h-ê chòe-phōaⁿ, sī lêng-jio̍k-tio̍h lāu-pē. 8 Pàng tāng-lāi lâi hoat-châi ê, Sī kā hit ê lîn-bín sòng-hiong lâng-ê chek-chū. 9 Hī-khang oa̍t-cháu m̄-thiaⁿ lu̍t-hoat ê, Liân i ê kî-tó iā sī khó-ò͘ⁿ. 10 Bê-he̍k chèng-ti̍t lâng kiâⁿ pháiⁿ-lō͘ ê, Beh poa̍h-lo̍h tī ka-kī ê hām-khiⁿ. To̍k-to̍k oân-choân ê lâng beh sêng-chiap hó ê gia̍p. 11 Hó-gia̍h lâng ka-kī khòaⁿ-chòe tì-hūi, To̍k-to̍k chhang-miâ ê sòng-hiong lâng khòaⁿ i thàu-thàu. 12 Gī-lâng tek-chì ū tōa êng-kng; Pháiⁿ-lâng heng-khí, lâng chiū cháu khì bih. 13 Jia-iám ka-kī ê chōe-ok ê, bōe heng-thong; To̍k-to̍k jīn-chōe lâi kóe-pìⁿ-ê, beh tit-tio̍h lîn-bín. 14 Siông-siông chûn kiaⁿ-ùi ê, ū hok-khì; Ngī i ê sim ê lâng beh hām-lo̍h tī i ê chai-ē. 15 Pō-gio̍k ê jîn-kun koán-hat sòng-hiong ê peh-sìⁿ, Sī chhin-chhiūⁿ hm̄-hm̄-háu ê sai, kap chhē-chia̍h ê hîm. 16 Bû-ti ê jîn-kun chōe-chōe kiâⁿ pō-gio̍k; Oàn-hūn tham-châi-ê beh chia̍h tn̂g hè-siū. 17 Tam-tng thâi-lâng ê chōe ê, Beh cháu-ji̍p chhim-khiⁿ, lâng m̄-thang chó͘-tòng i. 18 Kiâⁿ tāi-chì chèng-ti̍t ê, beh tit-tio̍h chín-kiù; Kiâⁿ tāi-chì oan-khiau ê, beh li̍p-khek poa̍h-tó. 19 Chèng-choh i ê chhân-hn̂g ê, beh ū bí-niû kàu-gia̍h; Kau-pôe bô hē-lo̍h ê lâng, beh ke̍k sòng-hiong. 20 Sìn-si̍t ê lâng beh tit-tio̍h chōe-chōe hok-khì; Siūⁿ beh kín hoat-châi ê, bōe bián-tit siū hêng-hoa̍t. 21 Khòaⁿ chêng-biān ê, sī m̄ hó; In-ūi chi̍t-tè-á piáⁿ lâi hoān-hoat-ê, iā sī m̄-hó. 22 Lâng pháiⁿ-ba̍k siūⁿ beh kín hoat-châi ê; Chóng-sī m̄-chai sòng-hiong beh lîm-kàu i. 23 Chek-tok lâng ê, āu-lâi tit-tio̍h lâng hoaⁿ-hí; Khah-chōe hit ê ēng chi̍h thiám-mī lâng ê. 24 Thau-the̍h lāu-pē á lāu-bú ê mi̍h, koh kóng, Che m̄-sī chōe, Chit-hō lâng sī kap chân-hāi ê lâng siâng-lūi. 25 Tham-sim ê lâng khí saⁿ-chiⁿ; Nā-sī óa-khò Iâ-hô-hoa ê, beh tit-tio̍h hong-sēng. 26 Óa-khò ka-kī ê sim-su ê, sī gōng ê lâng; Chiàu tì-hūi lâi kiâⁿ ê, beh tit-tio̍h chín-kiù. 27 Chín-chè sòng-hiong ê, bô tì-kàu khiàm-kheh; Chóng-sī tìⁿ-chòe bô khòaⁿ-kìⁿ ê, beh chōe-chōe siū chiù-chó͘. 28 Pháiⁿ-lâng heng-khí, lâng chiū siám-bih; In nā pāi-bô, gī-lâng chiū ke-thiⁿ chōe-chōe.
1 人ta̍uh-ta̍uh受責罰，猶原硬伊ê頷頸，伊beh忽然間敗壞，lóng無法度thang醫治。 2 義人加添chōe-chōe ê時，百姓就快樂；pháiⁿ人掌權ê時，百姓就吐氣。 3 欣慕智慧ê，hō͘伊ê老父快樂；Kap妓女結交ê，花費伊ê錢財。 4 王照公平hō͘國堅固；Ài受pò͘賂就chhia倒伊。 5 諂媚伊ê厝邊ê，就是設羅網纏伊ê腳。 6 Tī pháiⁿ人ê罪-中有羅網；獨獨義人唱歌歡喜。 7 義人查知sòng-hiong人ê案件；pháiⁿ人無明理，就m̄知。 8 侮慢ê人攪擾城，親像放火燒；獨獨知識ê人hō͘受氣lóng soah。 9 智慧ê人kap戇人相爭，或是受氣á是笑，lóng bōe能安靜。 10 Ài 刣人ê怨恨完全ê人；獨獨正直ê人beh ti̍h伊ê性命。 11 愚戇ê人有受氣就lóng顯出；但是知識ê人就約束hō͘伊soah。 12 掌權ê若聽thàn白賊話，伊ê人臣就lóng pháiⁿ。 13 Sòng-hiong ê人，kap暴虐ê人，相tú-tio̍h；耶和華照光in兩等號人ê目睭。 14 王照誠實判斷sòng-hiong人，伊ê座位beh永遠堅固。 15 柺á kap責備ōe加添智慧；放chhut-chāi伊ê gín-ná，ōe hō͘伊ê老母見笑。 16 pháiⁿ人加添ê時，罪過也加添；義人beh看見in失敗。 17 教督你ê kiáⁿ，伊就beh hō͘你安心；伊也beh hō͘你ê心歡喜。 18 若無默示異象，百姓就放縱；獨獨執守律法ê，就有福氣。 19 Kan-ta用話，奴僕m̄肯受教督；伊雖然明白，也無致意。 20 你看見趕緊講話ê人無？戇人比伊khah有thang ǹg望。 21 人有奴僕tùi細漢款待伊過頭；chitê奴僕到路尾beh變做伊ê kiáⁿ。 22 Ài受氣ê人起相爭，大受氣ê人chōe-chōe犯罪。 23 人ê驕傲beh hō͘伊降低；心謙卑ê人beh hō͘伊得tio̍h榮光。 24 Kap賊分贓ê人，是怨恨家己ê性命；伊聽見chiù-chōa ê話，也無講出。 25 驚畏人ê，就是設羅網；獨獨óa靠耶和華ê，beh得tio̍h安穩。 26 Chōe-chōe人求掌權ê ê恩典；獨獨人ê受判斷是tùi耶和華。 27 無公道ê人，是義人所厭惡；行正直ê人，是pháiⁿ人所厭惡。
1 Lâng ta̍uh-ta̍uh siū chek-hoa̍t, iû-goân ngī i ê ām-kún, I beh hut-jiân-kan pāi-hoāi, lóng bô hoat-tō͘ thang i-tī. 2 Gī-lâng ke-thiⁿ chōe-chōe ê sî, peh-sìⁿ chiū khoài-lo̍k; Pháiⁿ-lâng chiáng-koân ê sî, peh-sìⁿ chiū thó͘-khùi. 3 Him-bō͘ tì-hūi ê, hō͘ i ê lāu-pē khoài-lo̍k; Kap kī-lú kiat-kau-ê, hoa-hùi i ê chîⁿ-châi. 4 Ông chiàu kong-pêng hō͘ kok kian-kò͘; Ài siū pò͘-lō͘ chiū chhia-tó i. 5 Thiám-mī i ê chhù-piⁿ ê, Chiū-sī siat lô-bāng tîⁿ i ê kha. 6 Tī pháiⁿ-lâng ê chōe-tiong ū lô-bāng; To̍k-to̍k gī-lâng chhiùⁿ-koa hoaⁿ-hí. 7 Gī-lâng chhâ-chai sòng-hiong lâng ê àn-kiāⁿ; Pháiⁿ-lâng bô bêng-lí, chiū m̄-chai. 8 Bú-bān ê lâng kiáu-jiáu siâⁿ, chhin-chhiūⁿ pàng hé sio; To̍k-to̍k tì-sek ê lâng hō͘ siū-khì lóng soah. 9 Tì-hūi ê lâng kap gōng-lâng saⁿ-chiⁿ, He̍k-sī siū-khì á-sī chhiò, lóng bōe-ōe an-chēng. 10 Ài thâi lâng-ê oàn-hūn oân-choân ê lâng; To̍k-to̍k chèng-ti̍t ê lâng beh ti̍h i ê sìⁿ-miā. 11 Gû-gōng ê lâng ū siū-khì chiū lóng hián-chhut; Nā-sī tì-sek ê lâng chiū iok-sok hō͘ i soah. 12 Chiáng-koân-ê nā thiaⁿ-thàn pe̍h-chha̍t ōe, I ê jîn-sîn chiū lóng pháiⁿ. 13 Sòng-hiong ê lâng, kap pō-gio̍k ê lâng, saⁿ tú-tio̍h; Iâ-hô-hoa chiò-kng in nn̄g téng-hō lâng ê ba̍k-chiu. 14 Ông chiàu sêng-si̍t phòaⁿ-toàn sòng-hiong lâng, I ê chō-ūi beh éng-oán kian-kò͘. 15 Koáiⁿ-á kap chek-pī ōe ke-thiⁿ tì-hūi; Pàng chhut-chāi i ê gín-ná, ōe hō͘ i ê lāu-bú kiàn-siàu. 16 Pháiⁿ-lâng ke-thiⁿ ê sî, chōe-kòa iā ke-thiⁿ; Gī-lâng beh khòaⁿ-kìⁿ in sit-pāi. 17 Kàu-tok lí ê kiáⁿ, i chiū beh hō͘ lí an-sim; I iā beh hō͘ lí ê sim hoaⁿ-hí. 18 Nā bô be̍k-sī īⁿ-siōng, peh-sìⁿ chiū hòng-chhiòng; To̍k-to̍k chip-siú lu̍t-hoat ê, chiū ū hok-khì. 19 Kan-ta ēng ōe, lô͘-po̍k m̄-khéng siū kàu-tok; I sui-jiân bêng-pe̍k, iā bô tì-ì. 20 Lí khòaⁿ-kìⁿ kóaⁿ-kín kóng-ōe ê lâng bô? Gōng-lâng pí i khah ū thang ǹg-bāng. 21 Lâng ū lô͘-po̍k tùi sòe-hàn khoán-thāi i kè-thâu; Chit ê lô͘-po̍k kàu lō͘-bé beh piàn-chòe i ê kiáⁿ. 22 Ài siū-khì ê lâng khí saⁿ-chiⁿ, Tōa siū-khì ê lâng chōe-chōe hoān-chōe. 23 Lâng ê kiau-ngō͘ beh hō͘ i kàng-kē; Sim khiam-pi ê lâng beh hō͘ i tit-tio̍h êng-kng. 24 Kap chha̍t pun-chng ê lâng, sī oàn-hūn ka-kī ê sìⁿ-miā; I thiaⁿ-kìⁿ chiù-chōa ê ōe, iā bô kóng-chhut. 25 Kiaⁿ-ùi lâng ê, chiū-sī siat lô-bāng; To̍k-to̍k óa-khò Iâ-hô-hoa ê, beh tit-tio̍h an-ún. 26 Chōe-chōe lâng kiû chiáng-koân-ê ê un-tián; To̍k-to̍k lâng ê siū phòaⁿ-toàn sī tùi Iâ-hô-hoa. 27 Bô kong-tō ê lâng, sī gī-lâng só͘ iàm-ò͘ⁿ; Kiâⁿ chèng-ti̍t ê lâng, sī pháiⁿ-lâng só͘ iàm-ò͘ⁿ.
1 Ngá-ki ê kiáⁿ A-kó͘-jíⁿ ê話，就是默示；chitê人對Í-thiat講，就是對Í-thiat kap O͘-kah講； 2 我比眾人khah蠢笨，也無有人ê聰明。 3 我無學習智慧，也m̄-bat至聖ê ê知識。 4 Chī-chūi上天koh落來？ Chī-chūi聚集風tī手中心？ Chī-chūi包水tī衫á內？ Chī-chūi定tio̍h地ê四極？伊ê名叫甚麼，伊ê kiáⁿ名叫甚麼，你知mah？ 5 上帝ê話，ta̍k句lóng是過鍛鍊ê，見若óa靠祂ê，祂就做in ê藤牌。 6 祂ê話，你m̄-thang加添；驚了祂責備你，你就顯明是講白賊ê。 7 我求你兩件事；Tī我未死ê事先，m̄-thang無hō͘我。 8 求你hō͘虛假kap白賊離開我遠遠；hō͘我無sòng-hiong也無好額；用所tio̍h用ê米糧hō͘我食； 9 驚了我飽足m̄認你；講耶和華是是誰？ Koh驚了我sòng-hiong就偷the̍h；致到褻瀆我ê上帝ê名。 10 M̄-thang對主人來講伊ê奴僕pháiⁿ話，驚了伊咒詛你，你就算做有罪。 11 有一-派ê人咒詛伊ê老父，也無kā伊ê老母祝福。 12 有一-派ê人，家己看做清氣；總是無洗除伊ê污穢。 13 有一-派ê人目睭-頭盡在高；目睭-皮也thí高-高。 14 有一派ê人伊ê牙親像劍，齒親像刀；Beh吞滅地面上困苦ê人，kap世間ê sòng-hiong人。 15 蜈蜞有兩個cha-bó͘-kiáⁿ，常常講，hō͘我，hō͘我。有三項無知足ê；連hit號無講夠額ê有四項； 16 就是陰府，kap bōe懷孕ê石胎；無夠額水ê地，kap無講，夠額ê火。 17 戲弄老父，看輕m̄聽thàn老母ê話，hit號人ê目睭beh hō͘山谷中ê烏鴉teh出來。 Hō͘鷹á-kiáⁿ所食。 18 我所想bōe出ê奇妙，有三項；連我所m̄知ê有四項。 19 就是鷹鳥tī空中ê路；蛇tī石磐頂ê路；船tī海中ê路；男 kap女交合ê路。 20 淫婦ê路也是án-ni，伊食了拭伊ê嘴；就講，我無行pháiⁿ。 21 為tio̍h三項地搖choah，連擔當bōe起ê有四項。 22 就是奴僕做王。戇人食夠額； 23 無人緣ê女子出嫁；女婢續接主母。 24 地面上有sì-項微細ê物，總是極知識。 25 Káu-hiā是無力ê種類，總是tī夏天ê時備辦米糧。 26 Sa-hoan是軟弱ê種類，總是tī石磐-中起厝。 27 草蜢無君王，總是lóng會分隊出去。 28 Siān-lâng用手擒，總是tiàm tī王宮。 29 步行威風ê有三項，連行踏威風ê有四項。 30 獅，就是野獸中第一猛ê，無為tio̍h別物來閃避。 31 獵狗kap公ê山羊；以及無人抵敵ê君王。 32 你若自高戇戇做，á是存pháiⁿ念頭；tio̍h用手掩嘴。 33 Phah牛奶ōe成奶油，Phah-tio̍h鼻ōe出血；親像án-ni激受氣能起相爭。
1 Ngá-ki ê kiáⁿ A-kó͘-jíⁿ ê ōe, chiū-sī be̍k-sī; Chit ê lâng tùi Í-thiat kóng, chiū-sī tùi Í-thiat kap O͘-kah kóng; 2 Góa pí chèng-lâng khah chhún-pūn, Iā bô ū lâng ê chhang-miâ. 3 Góa bô ha̍k-si̍p tì-hūi, Iā m̄-bat Chì-sèng-ê ê chai-bat. 4 Chī-chūi chiūⁿ thiⁿ koh lo̍h--lâi? Chī-chūi chū-chi̍p hong tī chhiú-tiong-sim? Chī-chūi pau chúi tī saⁿ-á-lāi? Chī-chūi tiāⁿ-tio̍h tōe ê sì-ke̍k? I ê miâ kiò sím-mi̍h, I ê kiáⁿ miâ kiò sím-mi̍h, lí chai mah? 5 Siōng-tè ê ōe, ta̍k-kù lóng sī kè thoàn-liān ê, Kìⁿ-nā óa-khò I ê, I chiū chòe in ê tîn-pâi. 6 I ê ōe, lí m̄-thang ke-thiⁿ; Kiaⁿ-liáu I chek-pī lí, lí chiū hián-bêng sī kóng pe̍h-chha̍t ê. 7 Góa kiû Lí nn̄g kiāⁿ sū; Tī góa bē sí ê tāi-seng, m̄-thang bô hō͘ góa. 8 Kiû Lí hō͘ hu-ké kap pe̍h-chha̍t lī-khui góa hn̄g-hn̄g; Hō͘ góa bô sòng-hiong iā bô hó-gia̍h; Ēng só͘ tio̍h ēng ê bí-niû hō͘ góa chia̍h; 9 Kiaⁿ-liáu góa pá-chiok m̄-jīn Lí; kóng Iâ-hô-hoa sī chī-chūi? Koh kiaⁿ-liáu góa sòng-hiong chiū thau-the̍h; Tì-kàu siat-to̍k góa ê Siōng-tè ê miâ. 10 M̄-thang tùi chú-lâng lâi kóng i ê lô͘-po̍k pháiⁿ-ōe, Kiaⁿ-liáu i chiù-chó͘ lí, lí chiū sǹg-chòe ū chōe. 11 Ū chi̍t-phài ê lâng chiù-chó͘ i ê lāu-pē, Iā bô kā i ê lāu-bú chiok-hok. 12 Ū chi̍t-phài ê lâng, ka-kī khòaⁿ-chòe chheng-khì; Chóng-sī bô sóe-tû i ê ù-òe. 13 Ū chi̍t-phài ê lâng ba̍k-chiu-thâu chīn-chāi koâiⁿ; Ba̍k-chiu-phê iā thí koâiⁿ-koâiⁿ. 14 Ū chi̍t-phài ê lâng i ê gê chhin-chhiūⁿ kiàm, khí chhin-chhiūⁿ to; Beh thun-bia̍t tōe-bīn-chiūⁿ khùn-khó͘ ê lâng, kap sè-kan ê sòng-hiong lâng. 15 Gô͘-khî ū nn̄g ê cha-bó͘-kiáⁿ, siông-siông kóng, Hō͘ góa, hō͘ góa. Ū saⁿ-hāng bô ti-chiok ê; Liân hit-hō bô kóng kàu-gia̍h-ê ū sì-hāng; 16 Chiū-sī im-hú, kap bōe hoâi-īn ê chio̍h-thai; Bô kàu-gia̍h chúi ê tōe, kap bô kóng, Kàu-gia̍h ê hé. 17 Hì-lāng lāu-pē, Khòaⁿ-khin m̄-thiaⁿ-thàn lāu-bú ê ōe, Hit-hō lâng ê ba̍k-chiu beh hō͘ soaⁿ-kok-tiong ê o͘-a teh--chhut-lâi. Hō͘ eng-á-kiáⁿ só͘ chia̍h. 18 Góa só͘ siūⁿ-bōe-chhut ê kî-biāu, ū saⁿ-hāng; Liân góa só͘ m̄-chai-ê ū sì-hāng. 19 Chiū-sī eng-chiáu tī khong-tiong ê lō͘; Chôa tī chio̍h-pôaⁿ-téng ê lō͘; Chûn tī hái-tiong ê lō͘; Lâm kap lú kau-ha̍p ê lō͘. 20 Îm-hū ê lō͘ iā sī án-ni, I chia̍h-liáu chhit i ê chhùi; Chiū kóng, Góa bô kiâⁿ pháiⁿ. 21 Ūi-tio̍h saⁿ-hāng tōe iô-choah, Liân tam-tng bōe-khí-ê ū sì-hāng. 22 Chiū-sī lô͘-po̍k chòe ông. Gōng-lâng chia̍h kàu-gia̍h; 23 Bô lâng-iân ê lú-chú chhut-kè; Lú-pī sòa-chiap chú-bú. 24 Tōe-bīn-chiūⁿ ū sì-hāng bî-sòe ê mi̍h, Chóng-sī ke̍k tì-sek. 25 Káu-hiā sī bô-la̍t ê chéng-lūi, Chóng-sī tī hē-thiⁿ ê sî pī-pān bí-niû. 26 Sa-hoan sī loán-jio̍k ê chéng-lūi, Chóng-sī tī chio̍h-pôaⁿ-tiong khí-chhù. 27 Chháu-meh bô kun-ông, Chóng-sī lóng ōe hun-tūi chhut-khì. 28 Siān-lâng ēng chhiú khîⁿ, Chóng-sī tiàm tī ông-kiong. 29 Pō͘-kiâⁿ ui-hong-ê ū saⁿ-hāng, Liân kiâⁿ-ta̍h ui-hong-ê ū sì-hāng. 30 Sai, chiū-sī iá-siù tiong tē-it béng ê, Bô ūi-tio̍h pa̍t-mi̍h lâi siám-pī. 31 La̍h-káu, kap kang ê soaⁿ-iûⁿ; Í-ki̍p bô lâng tí-te̍k ê kun-ông. 32 Lí nā chū-ko gōng-gōng chòe, Á-sī chûn pháiⁿ liām-thâu; tio̍h ēng chhiú ng chhùi. 33 Phah gû-leng ōe chiâⁿ ni-iû, Phah-tio̍h phīⁿ ōe chhut-huih; Chhin-chhiūⁿ án-ni kek siū-khì ōe khí saⁿ-chiⁿ.
1 Má-sat 王 Lī-bō͘-i-le̍k ê話，就是伊ê老母所教示ê。 2 我ê kiáⁿ ah，tio̍h怎樣？我親生ê kiáⁿ ah，tio̍h怎樣？我下願得tio̍h ê kiáⁿ ah，tio̍h怎樣ah？ 3 M̄-thang將你ê精力hō͘婦人人，你ê所行m̄-thang thàn hiahê敗壞王ê。 4 Lī-bō͘-i-le̍k ah，lim酒m̄是王所合宜，m̄是王所合宜；王親講，厚酒tī toh落？也是無合宜。 5 驚了in lim落去就bōe記得律法；偏斷一切受苦ê人ê案件。 6 厚酒tio̍h hō͘ beh死ê人，酒tio̍h hō͘苦心ê人； 7 hō͘伊lim-了bōe記得伊ê sòng-hiong；無koh記得伊ê艱苦。 8 你tio̍h為tio̍h啞口ê來開嘴；為tio̍h一切無依óa-ê，來伸in ê冤。 9 你tio̍h開嘴照公義判斷；為tio̍h困苦kap sòng-hiong-ê伸冤。 10 有才德ê婦人人是誰ōe chhē-tio̍h ah？伊ê價值大大贏過寶石。 11 伊ê丈夫ê心óa靠伊，Lóng無欠缺財利。 12 I一世人ê日，Hō͘丈夫有利益無損害。 13 伊chhē綿羊ê毛kap幼麻，甘心用手做工。 14 伊親像seng-lí船，Tùi遠遠運伊ê米糧來。 15 天未光，伊就起來，用食物分hō͘家內ê人；將應該做ê工分派女婢。 16 伊斟酌看田園，就買伊；用伊ê手所thàn-ê，來栽種葡萄園。 17 伊用氣力縖腰，Hō͘手骨giám硬。 18 伊知所經營ê有利益；伊ê燈thong暝無hoa。 19 伊ê手the̍h絞á，伊ê手心hōaⁿ紡車。 20 伊出手賑濟艱苦人；伸手幫贊sòng-hiong人。 21 伊無因為落雪，為家內ê人掛慮；因為全家lóng穿朱紅ê衣服。 22 伊為家己做súi ê毯á；伊所穿ê就是幼苧布kap紫色ê布。 23 伊ê丈夫tī城門口人人bat伊；因為伊kap本地ê長老相kap坐。 24 伊做幼苧布ê衣裳去賣；Koh將腰帶賣hō͘ seng-lí人。 25 氣力kap威儀是伊ê衣服；伊想tio̍h將來ê景況，就歡喜笑。 26 伊開嘴就講知識ê話；伊ê舌有仁慈ê教示。 27 伊斟酌看家內ê事，無食閒飯。 28 伊ê kiáⁿ兒起來稱伊有福氣；伊ê丈夫也o-ló伊， 29 講，Cha-bó͘-kiáⁿ好德行ê chōe-chōe，獨獨你kài第一ê。 30 好人才是虛假ê，súi也是空空；獨獨敬畏耶和華ê婦人人beh得tio̍h o-ló。 31 伊ê手所做ê效果kui伊；伊ê工tī城門beh o-ló伊。
1 Má-sat ông Lī-bō͘-i-le̍k ê ōe, chiū-sī i ê lāu-bú só͘ kà-sī ê. 2 Góa ê kiáⁿ ah, tio̍h cháiⁿ-iūⁿ? góa chhin-siⁿ ê kiáⁿ ah, tio̍h cháiⁿ-iūⁿ? Góa hē-goān tit-tio̍h ê kiáⁿ ah, tio̍h cháiⁿ-iūⁿ ah? 3 M̄-thang chiong lí ê cheng-le̍k hō͘ hū-jîn-lâng, Lí ê só͘ kiâⁿ m̄-thang thàn hiah ê pāi-hoāi ông ê. 4 Lī-bō͘-i-le̍k ah, lim-chiú m̄-sī ông só͘ ha̍p-gî, m̄-sī ông só͘ ha̍p-gî; Ông-chhin kóng, Kāu-chiú tī toh-lo̍h? iā sī bô ha̍p-gî. 5 Kiaⁿ-liáu in lim--lo̍h-khì chiū bōe-kì-tit lu̍t-hoat; Phian-toàn it-chhè siū-khó͘ ê lâng ê àn-kiāⁿ. 6 Kāu-chiú tio̍h hō͘ beh sí ê lâng, Chiú tio̍h hō͘ khó͘-sim ê lâng; 7 Hō͘ i lim-liáu bōe-kì-tit i ê sòng-hiong; Bô koh kì-tit i ê kan-khó͘. 8 Lí tio̍h ūi-tio̍h é-káu-ê lâi khui-chhùi; Ūi-tio̍h it-chhè bô i-óa--ê, lâi sin in ê oan. 9 Lí tio̍h khui-chhùi chiàu kong-gī phòaⁿ-toàn; Ūi-tio̍h khùn-khó͘ kap sòng-hiong-ê sin-oan. 10 Ū châi-tek ê hū-jîn-lâng chī-chūi ōe chhē-tio̍h ah? I ê kà-ti̍t tōa-tōa iâⁿ-kè pó-chio̍h. 11 I ê tiōng-hu ê sim óa-khò i, Lóng bô khiàm-kheh châi-lī. 12 I chi̍t-sì-lâng ê ji̍t, Hō͘ tiōng-hu ū lī-ek bô sún-hāi. 13 I chhē mî-iûⁿ ê mn̂g kap iù-môa, Kam-sim ēng chhiú chòe kang. 14 I chhin-chhiūⁿ seng-lí chûn, Tùi hn̄g-hn̄g ūn i ê bí-niû lâi. 15 Thiⁿ bē kng, i chiū khí-lâi, Ēng chia̍h-mi̍h pun hō͘ ke-lāi ê lâng; Chiong eng-kai chòe ê kang hun-phài lú-pī. 16 I chim-chiok khòaⁿ chhân-hn̂g, chiū bóe i; Ēng i ê chhiú só͘-thàn-ê, lâi chai-chèng phû-tô-hn̂g. 17 I ēng khùi-la̍t hâ-io, Hō͘ chhiú-kut giám-ngī. 18 I chai só͘ keng-êng-ê ū lī-ek; I ê teng thong-mî bô hoa. 19 I ê chhiú the̍h a̍k-á, I ê chhiú-sim hōaⁿ pháng-chhia. 20 I chhut-chhiú chín-chè kan-khó͘ lâng; Chhun-chhiú pang-chān sòng-hiong lâng. 21 I bô in-ūi lo̍h-seh, ūi ke-lāi ê lâng khòa-lū; In-ūi choân-ke lóng chhēng chu-âng ê i-ho̍k. 22 I ūi ka-kī chòe súi ê thán-á; I só͘ chhēng-ê chiū-sī iù-tōe-pò͘ kap chí-sek ê pò͘. 23 I ê tiōng-hu tī siâⁿ-mn̂g-kháu lâng-lâng bat i; In-ūi i kap pún-tōe ê tióng-ló saⁿ-kap chē. 24 I chòe iù-tōe-pò͘ ê i-chiûⁿ khì bōe; Koh chiong io-tòa bōe hō͘ seng-lí lâng. 25 Khùi-la̍t kap ui-gî sī i ê i-ho̍k; I siūⁿ-tio̍h chiong-lâi ê kéng-hóng, chiū hoaⁿ-hí chhiò. 26 I khui-chhùi chiū kóng tì-sek ê ōe; I ê chi̍h ū jîn-chû ê kà-sī. 27 I chim-chiok khòaⁿ ke-lāi ê sū, Bô chia̍h êng- pn̄g. 28 I ê kiáⁿ-jî khí-lâi chheng i ū hok-khì; I ê tiōng-hu iā o-ló i, 29 Kóng, Cha-bó͘-kiáⁿ hó tek-hēng--ê chōe-chōe, To̍k-to̍k lí kài-tē-it ê. 30 Hó jîn-châi sī hu-ké ê, súi iā sī khang-khang; To̍k-to̍k kèng-ùi Iâ-hô-hoa ê hū-jîn-lâng beh tit-tio̍h o-ló. 31 I ê chhiú só͘ chòe ê hāu-kó kui i; I ê kang tī siâⁿ-mn̂g beh o-ló i.